qarş. At çapmaqda yarışmaq. Budur, aşağıdan üçüncü dolaydan başıyuxarı iki atlı çapışır. C.Məmmədquluzadə
“Çapı(r)tmaq”dan f.is
f. Çapmaq, bərk sürmək (adətən at haqqında). Yenə çapırdacaq atını külək; İsti ocaqları soyudacaqdır
is. Soyğunçuluq məqsədilə silahlı basqın; quldurluq, çapovulçuluq, yolkəsmə, çapqınçılıq. Qubernator həmişə deyirdi: – Çaparxanaların hər birində Rəhi
is. Çapqınla məşğul olan adam; quldur, soyğunçu, çapovulçu, yolkəsən. Çapqınçı dəstəsi
bax çapqın. Əslən mühit və şəraitə görə gözüaçıq olan bu namuslu arvad böyük analıq duyğusu ilə başa düşmüşdü ki, bu çapqınçılıq, oğurluq elə belə qal
Adətən silah adlarının əvvəlinə gətirilərək, onların lülələrinin diametrini (ölçüsünü) göstərir; kalibrli
“Çapmaq”dan f.is
f. 1. Çapacaq, balta, külüng və s. ilə parçalamaq, doğramaq. Ət çapmaq. Odun çapmaq. – Belə ki, hansı kənd Şurasının adamı harada işləyəcək, nə qədər
1. bax çapqın. 2. bax çapqınçı. Çapovul Osman paşa; Şirvanı tutdu daşa. M.Müşfiq. Görünür, rəis yaylaqda asayiş düzəldəcək, çapovulların qabağını alac
bax çapovul 1-ci mənada. [Qazan xan Quldurbaşıya:] Sənin oğullarını əllərində qılınc çapovulçuluqda, basqınçılıqda tutdum, yataqdan gətirmədim, qorxaq
is. [rus.] tar. Padşah; rus padşahı. Çar istibdadı. – Çar zamanı idi, istibdadın ən şiddətli, ən qızğın vaxtı idi… E
zərf [fars.] Əlacsız, istər-istəməz, məcburən, zorla. Molla nə qədər üzr istəyirsə, mümkün olmur. Axırda çar-naçar nişan alıb atır
[fars.] 1. bax talvar 1-ci mənada. Əlli qədəm bir-birindən aralı çadırların aşağı tərəfində ağacdan bir çardaq tikilib… M
sif. Çardağı olan, talvarlı. Çardaqlı həyət. Çardaqlı ev
is. [fars.] 1. Bir şeyin əldə edilməsinə, bir nəticəyə gəlməyə, çətin bir məsələnin həllinə mane olan əngəlləri aradan qaldırmaq üçün lazım olan çıxış
1. zərf Əlacsız, əlacı kəsilərək, məcbur olaraq, naçar. Durdum, mağaranın ağzından içəri baxdım. Bir şey görmədim, çarəsiz mağaraya girdim
is. Çarəsi, əlacı, çıxış yolu olmayan bir vəziyyət; əlacsızlıq, acizlik. Öz çarəsizliyindən utanan xalq məbhut çocuqlar kimi yan-yörəsinə baxırdı
is. [fars.] Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Dinləsin səsini bir çargah kimi; Qarılar, qocalar, yeni nəsillər! M
is. [fars.] köhn. Dörd öküz qoşulmuş araba, cüt. [Tubu Həsənə:] Bircə de görüm, sən cüt əkən vaxt ağa gəlib sənin çargovuna minəcəkdirmi? Ə
sif. [fars.] Dördbucaq(lı). …Blindaj təqribən üç kvadratmetrlik, üç xırda pəncərəli, çargül bir otaqdan ibarətdi
[fars. ça(ha)r və ər. hövz] Böyük hovuz. [Qulu:] Ağa, bağçada çarhovuza su buraxmışdım. S.S.Axundov. Bəzi həyətlərdə su quyusu və çarhovuz görünərdi
sif. Çarhovuzu olan, böyük hovuzlu. Çarhovuzlu həyət
is. [fars.] 1. Öz oxu ətrafında fırlanmaqla minik və ya başqa nəqliyyat vasitələrini hərəkətə gətirən (dəndənəli və ya bütöv şəkildə) dairə; təkər
is. Kəsər alətləri çarxda (3-cü mənada) itiləməklə məşğul olan adam – usta. [Adil:] Səhər tezdən alverə çıxan kimi bir çarxçını küçədə əylədim
is. Çarxçının sənəti, peşəsi, işi
çarxı xoruzu – iri, döyüşkən xoruz cinsi. [Qasım əmi:] Oğlum, canın üçün, xalova deyərəm, sənə bir yaxşı çarxı xoruzu gətirsin
bax çarxvari
sif. Çarx şəklində olan; dairəvi, çarxşəkilli
is. 1. Keçmişdə: kəndlilərin geydiyi aşılanmış göndən tikilən ayaqqabı. Keçəl Həmzə çarığını geydi, patavasını bərkitdi
is. Keçmişdə: çarıq tikib satmaqla məşğul olan adam
is. köhn. Çarıqçının sənəti, işi, peşəsi
sif. Çarıq geymiş, ayağında çarıq olan. Malik motalpapaqlı, patavalı, çarıqlı, nimdaş paltarlı kəndliləri uzaqdan süzüb, qeyri-adi həyəcan içində oldu
sif. köhn. Çarıq tikmək üçün yarayan. Çarıqlıq dəri
[rus.] 1. Qadın çar, imperatriçə. 2. Çarın arvadı
[rus.] Qeyri-məhdud hakimiyyətin təkcə padşaha, çara məxsus olduğu dövlət idarə üsulu; çar üsuli-idarəsi; çarlıq
is. köhn. Böyük baş yaylığı. Səba xanım bu sözləri dedikdən sonra ipək çarqatını kənara ataraq boynundakı yara yerlərini göstərdi
bax çarizm. O zaman mən gəzərkən Gürcüstan torpağında; Qanlı bir ləkə gördüm; Çarlığın bayrağında. Ə
is. [fars.] köhn. Müqəssirin əllərini və ayaqlarını bağlamaq üçün istifadə edilən cəza aləti. … Qırmızı donlu şəhər cəlladı onu bu uca dar ağacında ça
is. Metal, daş parçası, qırıntı; qəlpə. Yan-yörəyə şarıltı ilə daşkəsək və metal çarpanaqları töküldü
1. sif. Dolaşıq, dolanbac, qarışıq. Qudurğan qasırğa, çarpaşıq yollar; Yolumda zülmət var, uçurumlar var
is. [fars.] Yataq mebeli, dördayaqlı dəmir və ya taxtadan yataqlıq. Uşaq çarpayısı. Taxta çarpayı. – Yaralı çarpayıda uzanmışdı
is. Rəqəmlərdən sonra gələrək xəstəxanada neçə xəstənin müalicə olunduğunu bildirir. 300 çarpayılıq xəstəxana
sif. və zərf 1. Bir-birini kəsib keçən, xaç şəklində; xaçvari, çataq. Çarpaz cizgilər. – Çarpaz taxtalarla mıxlanmış köhnə bir qapının üstündə tabaşir
“Çarpazlamaq”dan f.is
f. Bir-birinin üstünə xaçvari qoymaq, çarpaz etmək; çataqlamaq. Nökər Cəfərin qollarını burub dalında çarpazladı
“Çarpazlanmaq”dan f.is
məch. 1. Xaçvari şəkildə bir-birinin üstünə qoyulmaq, çarpaz edilmək; çataqlanmaq. 2. bax aşırmaq 3-cü mənada