[ər.] bax ağıl. 1. Əql meydanını zindani-bəla bilməz hənuz; Kim ki bir müddət cünun mülkünü seyran etmədi
is. [ər.] Ağıl və düşüncə, dərrakə. [Dərviş:] Əgər məndə əql-şüur olsaydı… N.Vəzirov
zərf. [ər.] Ağılca, ağıla görə
sif. [ər.] Ağıla əsaslanan, ağıla mənsub, ağılla görülən, ağılla olan; zehni. Əqli əmək. Əqli iş. Əqli fəaliyyət
is. [ər.] 1. zool. Quyruğunun ucunda zəhərli iynəsi olan onurğasız həşərat. Əqrəb sancması. Hər daşı qaldırırsan, altından əqrəb çıxır
is. [ər.] Saat, kompas və sairədə öz oxu ətrafında fırlanıb müəyyən işarəni göstərən mil. Saat əqrəbi
is. [ər.] Qohumlar (çox vaxt “qohum-əqrəba” şəklində işlənir). Bu, Hümmətəlinin qohum və əqrəbası idi
sif. Əqrəbası, qohumu, qohum-əqrəbası, yaxınları çox olan. Əqrəbalı adam. – Daşdəmir ağır əqrəbalı, qoçuluqda şöhrət qazanmış, varlı bir qəssab idi
is. Qohumluq, yaxınlıq. Aralarında əqrəbalıq vardır
is. Əqrəbası, qohumqardaşı, yaxınları çox olma
sif. Əqrəbası, qohumu, yaxınları olmayan. Əqrəbasız adam. – [Durna:] …Yoxsul, gücsüz, əqrəbasız, kimsəsiz bu Aydəmir mənim təkcə yoldaşımın qardaşıdır
is. Əqrəbanın, qohumun, yaxın adamların olmadığı vəziyyət. Əqrəbasızlıq pis şeydir
sif. Əqrəb çox olan. Əqrəbli səhralar. – Əqrəbli çöllərdə bağ-bostan quran; Zəhməti güldürən sənət olacaq
sif. [ər.] köhn. kit. Uzaqda olan, çox uzaq. □ Əqsayi-Şərq – Uzaq Şərq. Nə Şərq olaydı, nə Əqsayi-Şərq, həm nə Japonya; Nə onların hünəri xalqa dərsii
is. [ər. “qism” söz. cəmi] köhn. kit. Növlər, cinslər. Cücələrin köklüyünü, yağlı-yağsız olduğunu, mürəbbələrin əqsamını və s
is. [ər. “qövm” söz. cəmi] kit. 1. Tayfalar, qövmlər. Vətəndaşlarımın bu tərəqqi zamanında, bu telefon və elektrik əsrində ki, – sair miləl və əqvam a
is. 1. Qolun biləkdən dırnaqlara qədər olan hissəsi. Əli ilə tutmaq. Sağ əl. Əllərini yumaq. Əlini çiyninə qoymaq
top. Qollar ilə qılçalar birlikdə. Əl-ayağını bağlamaq. Əl-ayağı titrəmək (əsmək). – [Köməkçi dedi:] Səriyin əl-ayağını, sürün onu bəri… Nə olubdur? C
zərf dan. Mütləq, lap yəqin, hər necə olur olsun, hər halda. Əl-əlbət gəlin
zərf 1. Bir-birinin əlindən tutaraq. Əl-ələ oynadılar. Əl-ələ yerimək. 2. Birgə, bir yerdə, həmrəycəsinə, dostcasına
is. Əllər və qollar. Əl-qolunu çırmalamaq. – [Zənci:] Zəncirlə bağlıdır mənim əl-qolum. S.Vurğun. □ Əli-qolu açılmaq – geniş fəaliyyət göstərməyə imka
top. Əllər və üz. Əl-üzünü silmək. Uşaq əl-üzünü rəngə buladı. – Qaraca qız paltarını geyib dedi: – Baba, əl-üzümü harada yuyum? S
sif. [ər.] 1. Ən yüksək, ən yaxşı, ən gözəl. Əla meyvə. Əla şey. – [Qərib:] Yarın eyvanında cüt qoşa qızla; Şahsənəm əladır, hamısı gözəl
bax əla 1-ci mənada. [Qoltuqçu:] Lap əla-mərəkədir. S.Rəhimov
is. [ər.] 1. Bir xəstəliyin sağalmasına kömək edən hər bir şey; dərman, dava. Hazır əlaclar var. – Firuzə xəstəni bir an gözdən qoymurdu, həkimin yazd
sif. Əlacı, dərmanı olan, sağala (sağaldıla) bilən, müalicəsi olan
sif. [ər. ilac və fars. …pəzir] Əlacı (dərmanı) olan, sağala (sağaldıla) bilən, müalicəsi olan. Ustanın azarı əlacpəzir deyildi
is. Əlacı, dərmanı olma; sağala (sağaldıla) bilmə. Xəstəliyin əlacpəzirliyi
1. sif. Davasız, dərmansız, sağalmaz, əlacı olmayan. Əlacsız xəstəlik sağalmaz. Əlacsız dərdə düşmək
is. Çarəsizlik, naəlaclıq. Pərşan … yorulub əlacsızlıqdan (z.) “Aşıq Ələsgər”i götürdü, vərəqlədi. M
sif. 1. Bütün fənlərdən əla qiymət alan. Əlaçı tələbə. – Şirmayı əlaçı şagirdlərdən biri idi. M.Hüseyn
is. Əla qiymətlə oxuma, bütün dərslərdən əla qiymət alma. Əlaçılıq uğrunda mübarizə. – [Ceyran] öz sinfinin əlaçılığı uğrunda əlləşirdi
sif. və is. [ər.] köhn. Padşahların və onların arvadlarının titulu. [Atabəy:] Mənim özüm də əlahəzrəti ziyarət etməyi düşünürdüm
[ər.] 1. sif. Ayrı, başqa. Əlahiddə məsələ. Əlahiddə şəkil. – [Hacı Qara] üç yüz qızıl sanayıb əlahiddə kisələrə qoyur, sonra gedir, tüfəng, tapançası
“Əlahiddələşmək”dən f.is
f. Bir şeydən ayrılaraq xüsusi şəklə düşmək, xüsusiləşmək
is. Ayrılıq, xüsusilik
is. [ər.] 1. Qarşılıqlı münasibət, bir-biri ilə bağlılıq. Sənaye ilə kənd təsərrüfatı arasında əlaqə
is. Qoşun hissələrində əlaqə xidməti görən əsgər və ya zabit
sif. [ər. əlaqə və fars …dar] 1. Əlaqəsi, münasibəti, bağlılığı olan; bağlı. Dərs ilinin başlanması ilə əlaqədar tədbirlər
is. Bağlılıq, asılılıq; qarşılıqlı əlaqə
“Əlaqələndirilmək” dən f.is
məch. Bir-biri ilə sıx surətdə bağlanmaq, aralarında əlaqə, rabitə, münasibət, uyğunluq yaradılmaq, əlaqədar edilmək, uzlaşdırılmaq
“Əlaqələndirmək”dən f.is
f. Əlaqədar etmək, bir-biri ilə bağlamaq, aralarında əlaqə, münasibət, rabitə, uyğunluq yaratmaq; uzlaşdırmaq; bir-biri ilə əlaqədar halda göstərmək
“Əlaqələnmək”dən f.is
f. Əlaqədar edilmək (olunmaq), uzlaşdırılmaq. Sözlər bir-biri ilə əlaqələnmirdi
sif. 1. Əlaqəsi olan, əlaqədar, bir-biri ilə bağlı, asılı. Əlaqəli məsələlər. 2. Asılı, bir-birindən asılı, bir-birinə tabe
is. Bir-biri ilə sıx bağlılıq, bir-birindən asılılıq
sif. 1. Aralarında əlaqə, rabitə, asılılıq, bağlılıq, münasibət olmayan; rabitəsiz. 2. Maraq və əlaqə göstərməyən, əhəmiyyət verməyən, fikir verməyən;