“Kiritmək”dən f.is
icb. 1. Susdurmaq, sakitləşdirmək, səsini kəsməyə məcbur etmək. 2. Sakit etmək, ovundurmaq. [Pərzad Telliyə:] Onda bir parça çörək ver, uşaqları hələ
1 is. xüs. Xalça toxunarkən ilməklərini sıxlaşdırmaq üçün işlədilən alət; daraq, həvə
is. Əldəyirmanı. □ Kirkirə kimi – dəyirman kimi. Şahpərinin çənəsi kirkirə kimi üyüdür, Yusifə dillənmək üçün macal vermirdi
sif. Qabığı çox bərk olmayan (qoz, badam və s. haqqında). Qoz sortları eyvə qabığının bərkliyinə görə üç cür olur: yumşaq və ya nazikqabıqlı – buna ka
“Kirkitləmək”dən f.is
f. Kirkitlə ilməklərini sıxlaşdırmaq, kirkit vurmaq. Xalçanı kirkitləmək
“Kirkitmək”dən f.is
bax kirkitləmək
“Kirləndirilmək”dən f.is
məch. Çirkləndirilmək
“Kirləndirmək”dən f.is
bax kirlətmək. Paltarı kirləndirmək
“Kirlənmək”dən f.is
f. Çirklənmək, kirli hala gəlmək. Tərdən yaxası kirləndi. Üst-başı kirləndi
f.sif. Çirklənmiş, kirli, çirkli. Sonra da kirlənmiş bir yaylıq kimi; Atılmış o bizim yazıq analar. S
“Kirlətmək”dən f.is
f. Kirləndirmək; kirli, çirkli etmək; çirkləndirmək
sif. Kir tutmuş, çirk basmış; çirkli. Kirli yun. Kirli əl. Kirli paltar. – Yaylığı kirli balam; Qəlbi fikirli balam; Cahıl-cuhul içində; Mənim şəkilli
is. Bir şeyin çirklənməməsi üçün onun üzərinə çəkilən parça. // Döşlük, önlük. Kirlik geymək
is. Kirli şeyin halı; çirklilik
is. zool. Məməlilər sinfindən dərisi tikanla örtülü heyvan. Çəpgöz ayı, yumru kirpi; Yanlarında qara böcək; Dedilər ki, qış gəlməmiş; Yuvalara enək gə
is. 1. Göz qapağının kənarlarındakı tükcüklər. Uzun kirpiklər. – Anamın buz məzarından; Bilirəm ki, neçə dəfə; Torpaq alıb kirpiklərin
is. 1. Qısa, kiçik kirpik. 2. adətən cəm şəklində, xüs. Bəzi heyvanların hüceyrələrində və bitkilərdə kirpiyə oxşar törəmələr
cəm. zool. Kirpikləri olan heyvanlar sinfi
sif. Kirpikləri olmayan və ya çox seyrək olan. Kirpiksiz gözlər
is. Yara sağaldıqdan sonra ətrafında qalan bərkimiş şiş. Yara sağalar, kirsi yox. (Ata. sözü)
is. Parçada, xalçada və s.-də qırış, bükük
sif. Kirsi olan (bax kirs). Kirsli yara
is. Qadınların üzlərinə sürtdükləri ağ və ya ət rəngində ətirli, kosmetik toz maddə. Əziziyəm, bizə gəl; Al-yaşıl gey, bizə gəl; Üzün kirşanı neylər;
“Kirşanlamaq”dan f.is
f. Üzə, yanağa kirşan sürtmək. [Qətibənin] çöhrəsini Bağdad və Xorasanın ağ mərmər rəngli kirşanları ilə kirşanladılar
“Kirşanlanmaq”dan f.is
məch. Üzə kirşan vurulmaq, kirşan sürtülmək
sif. Kirşan sürtülmüş, kirşan vurulmuş. Kirşanlı üz. – Kirşanlı buxağa, sürtük yanağa; Qondarma xallara vurulmuş ağa
is. Altı hamar iki paralel xizək üzərində düzəldilmiş minik və ya yük arabası. Kirşə ilə odun daşımaq
is. Kirşəqayıran usta; kirşəçi
is. 1. Kirşə işlədən, kirşə sürən adam. 2. bax kirşəbağlayan
təql.: kirt dayanmaq – birdən hərəkətdən qalmaq, birdən dayanmaq. Saat işlədiyi yerdə birdən kirt dayandı
is. Dəridə əmələ gələn qırış, bükük, büzüm
is. Sabun işləndikdən sonra qalan kiçik hissəsi. Sabun kirtiyi
is. bayt. Atın axsamasına səbəb olan azar. At kirtik olmuşdur
is. 1. Uşaq sünnət olunarkən onu tutan adam. Uşağın kirvəsi. 2. Yaxın adama kişiyə müraciət məqamında işlədilir
is. məh. Kirvə arvadına xitab, müraciət sözü
is. 1. Kirvə olma. [Xudaverdi:] Bir kirvəlik paltarı keçiribdir əyninə, [Orucun] gözü ayağının altını görmür
is. Dəri və rezini əvəz edən maddə; dəri əvəzi
is. məh. [fars.] Xalça, kilim, gəbə və s.-də qabarıqlıq, qırışıq, bükük
nida. Qoyunları sürmək üçün çobanın işlətdiyi nida sözü
is. [fars.] Balaca kəsərtilər üçün gön qab, qılaf, futlyar. Dəllək kisbəndi