is. məh. Açılmamış qızılgül; qönçə
is. 1. Qədim dövrlərdə: müharibədə əsir tutulub satılan adam. Neçə qul azad elədim; Qəsd etmədim cana, Nigar! “Koroğlu”
is. Tənha yerlərdə və qaranlıqda vahiməyə düşən adamın gözünə canlı kimi görünən qorxunc xəyal; qulyabanı
top. Nökərlər, xidmətçilər. [Hacı Murad:] …Yanında qul-qaravaş ilə qonaqlığa gedəndə, cəmi arvadlar ona həsrət aparacaqlar
is. məh. Açıq-sarı rəngli at. Qula madyan
is. 1. bax qırxayaq 1-ci mənada. 2. məc. dan. Hər kəsdən söz bilməyə, söz çəkməyə çalışan adam; xəbəraparan, casus
is. 1. İnsan və heyvanlarda eşitmə orqanı. Qulağı ağrımaq. Qulaq həkimi. – Nəvəsi onun … burnundan, qulağından yapışır, boğazının altını qıdıqlayır
1. sif. anat. Qulağın alt tərəfində, ya yanlarında olan. Qulaqaltı vəzi. 2. is. bax qulaqbalışı. Kosanın qaralmış kirli qulaqaltısı otaqcanın ortasına
is. Qulağın dal tərəfi. ◊ Qulaqardına vurmaq (vermək) – qulaq asmamaq, qəsdən fikir verməmək, özünü eşitməməzliyə, bilməməzliyə qoymaq
is. Yatarkən qulaq altına qoyulan kiçik yastıqca
sif. Qulaqları batıracaq qədər bərk, şiddətli, gurultulu. Qulaqbatırıcı səs. Qulaqbatırıcı gurultu. – Kənddə qulaqbatıran bir haray vardı
is. dan. Yüngül tənbeh, yüngül cəza. [Dayısı Nadirə:] Bacıoğlu, görünür, qulaqburması yadından çıxıb, ha? – deyə altı il əvvəl döyüldüyünü xatırlatdı
is. Kiçik qulaq. Balığın ürəyi iki kameradan: qulaqcıq və qarıncıqdan ibarətdir. Cəbrayılbəyli
is. dan. 1. Sərt olmaq üçün itlərin qulaqlarını kəsməklə məşğul olan adam. İt qulaqkəsəndən qorxar. (Ata
“Qulaqlamaq”dan f.is
f. dan. Qulağından tutmaq. Qısraq şeydir, öküz deyil ki, qulaqlayıb cütə qoşasan. S.Rəhimov. // Bərk yapışıb buraxmamaq
“Qulaqlaşmaq”dan f.is
qarş. 1. Bir-biri ilə xəlvəti danışmaq, pıçıldaşmaq. …Urmi və Xoy konsulları da onlarla tez-tez danışır və qulaqlaşırdı( lar)
sif. 1. Qulaqları olan (bax qulaq 2-ci mənada). Sifətini qulaqlı papaq altında gizlətmiş dəmiryolçu qarşımdan ötürdü
is. 1. İsti papağın qulağı örtən hissəsi, habelə şaxtadan qorunmaq üçün qulaqlara keçirilən isti qalpaq, yaxud qulaqları örtən örtü
sif. 1. Qulağı, yaxud qulaqları olmayan, qulaqları kəsilmiş. Qulaqsız it. 2. Qulağı, qulaqlığı olmayan
zərf Ötəri, əhəmiyyət vermədən. Hərdənbir qulaqucu oğlunun söhbətini eşidən Maral burada Züleyxanın dadına çatdı
is. Həmsöhbət. Nigar xanım dedi: – Gərək Telli xanımı Çənlibelə mənə qulaqyoldaşı gətirəsiniz. “Koroğlu”
is. Qədim zamanlarda: qul, kölə, nökər, xidmətçi (oğlan). Bir neçə dəqiqə keçəndən sonra qulamlar İlyası aralığa alıb gətirdilər
bax qulun. [İskəndər xan:] Görəsən genə nə olubdur ki, kişi qulan kimi bağırır… N.Vəzirov. Otlayıb doymuş bir qulan başını dik tutaraq, uzaqlara baxır
is. Qoşqu ləvazimatının hamısı. ◊ Nə qulan-quşqun – bir şeyin, bir hərəkətin daha möhtəməl, daha təbii olduğunu bildirir
bax qulunca
is. bot. Bişirilib yeyilən zoğlu yabanı bitki. Bacı və qardaş ətəklərinə yığdıqları qulancarı yerə töküb … oturdular
is. [qul və fars. beçə] köhn. 1. Kiçik qul. 2. Keçmişdə təvazö üçün özünə, yaxud öz uşaqlarına işarə olaraq deyilirdi
bax qulyabanı. Və belə gülünc bir zamanda, belə qulbiyabanı bir insanların tarixini yazmaq üçün, əhval və ətvarını təsvir etmək üçün məgər Molla Nəsrə
“Qul” söz. oxş. Nola əgər gəhi sorasan halımı, çu mən; Bir qulcuğazınam sənin, ey padşahcığım. Kişvəri
is. tar. Quldarlıq cəmiyyətində: qullara sahib olan adam
is. tar. Qullara, kölələrə sahib olma, köləlik əsasında qurulma. Quldarlıq cəmiyyəti. Quldarlıq quruluşu
is. 1. Quldurluqla məşğul olan adam; çapqınçı, yolkəsən, soyğunçu. Quldur dəstəsi. – Çar jandarmeriyası və çar polisləri Bakı şəhərini … qarətçilərə,
top. Quldurlar, qaçaqlar. [Gülpəri:] Yəqin fəqir quldur-qaçaq əlinə keçdi… Ə.Haqverdiyev
is. Quldur dəstəsinin başçısı, böyüyü, atamanı. Amma … mənim yadıma belə gəlir ki, keçən türk padşahları quldurbaşı kimi bir zad imişlər
sif. və zərf Quldur kimi, quldura xas olan bir tərzdə. Quldurcasına basqın
bax quldurluq
is. Soyğunçuluq, yaxud öldürmək məqsədi ilə silahlı basqın; çapovulçuluq, yol kəsmə. Heydər bəy, rahat durotur, quldurluq etmə, yol kəsmə, oğurluğa ge
bax qülğülə
[ər. ğul (bax qul2) və fars. biyaban] bax qulyabanı. Bilsə idi sənə Yusif deyəcəklər, billah; Qoyar idi adını qulibiyaban, Yusif! S
is. 1. Bir udum hava çəkmə; bir çəkim, tüstünü bir nəfəs içəri çəkmə miqdarı. □ Qullab vurmaq (almaq) – papirosun, qəlyanın tüstüsünü hər dəfə içinə ç
is. [ər.] Yalan, saxta, hiylə, fırıldaq; əngəl. Bu isə, bəs o ləinin də işi qullabıdır. M.Ə.Sabir
“Qullablamaq”dan f.is
f. Qullab vurmaq (bax qullab 1-ci mənada). Bir ara onlar susub ovucları içində saxladıqları papiroslarını qullabladılar
is. köhn. Qul olmuş adamın halı; köləlik
is. 1. Xidmət, iş, vəzifə. O, böyük qulluqdadır. – Qulam mətbəədə qulluğa düzəldi. Mir Cəlal. // İş yeri, iş
sif. və is. [qulluq və fars. …baz] Qulluğu vaxtında yerinə yetirən, qulluq etməyi sevən, yaxud vəzifə ilə əlaqədar olan rəsmiyyətlərə həddindən artıq