is. Məşhur olma, xalq arasında tanınma, ad-sanlılıq, şöhrətlilik
is. [ər.] Bir şeyə alışmaq, öyrəşmək üçün edilən sistematik səy, təlim, hazırlıq. İdman məşqi. Musiqi məşqi
is. idm. Məşqə rəhbərlik edən, məşq mütəxəssisi olan idmançı. Futbol komandasının məşqçisi. Məşqçinin göstərişi
is. [ər.] Günəşin doğduğu tərəf, şərq (məğrib əksi). // Günbatana (qərbə) müqabil olan tərəf. Yusif Sərracın dükanı şah məscidinin meydanının məşriq s
top. [ər. “məşrub” söz. cəmi] İçilən şeylər, içkilər (şərab, şərbət və s.). Nökər Səfi stolun üstünə boşqablar və ənva məşrubat düzür
sif. [ər.] Bir şərtlə bağlı, şərt qoyulmuş, şərtli, qabaqcadan şərtləşdirilmiş, şərti. [Beyrək] zamanın yetişdiyini görüb yumruğunu masaya çırpdı və a
is. [ər.] 1. tar. Mütləq hakimin, hökmdarın hüququnu məhdudlaşdıran konstitusiya (İranda və Türkiyədə)
is. tar. Məşrutəli hökumət tərəfdarı, konstitusiya tərəfdarı; konstitusiyaçı. [Rəhim xan:] Görmürsənmi neçə gündür padşahın əmri ilə məşrutəçiləri qır
is. tar. Padşahın hakimiyyəti məşrutə (konstitusiya) ilə məhdudlaşdırılmış olan dövlət quruluşu
is. [ər. məşrut və fars. …xah] köhn. bax məşrutəçi. Sultanın hökmü ilə zindanlarda çürüyən minlərlə məşrutəxahların ahü naləsi Kəlküttəyə çata bilməyi
bax məşrutəçilik
sif. Konstitusiyalı, konstitusiyaya əsaslanan. Məşrutəli padşahlıq
bax məşrutəçilik. Osmanlıya gəldikdə, burada dəxi məşrutiyyət verilir ki, bu dəxi heç kəsin yuxusuna gəlməz bir vaqiə idi
[ər.] bax bəzəkçi 2-ci mənada. Məşşatə gözünə sürmə çəkəndə; Sanasan, gözümə bıçağı çəkər. Q.Zakir. Məşşatə, Tellinin anası ilə nə isə danışdı, sonra
is. Məşşatənin işi, peşəsi; bəzəkçilik. Bu arvadın sənəti məşşatəlik idi. Çəmənzəminli
sif. [ər.] Sevilən, istənilən, məhəbbət yetirilən; sevgili, istəkli (kişi). Sitarə ilk dəfə dünyaya həqiqət nəzərilə baxdı: cavan qızın qabağında xəya
is. Sevilən, sevgili (qadın), məhbubə. Aşiq ilə məşuqə çox illər ayrı düşəndən sonra görüşüb öpüşürlər
[ər. məşuqə və fars. …baz] köhn. bax aşnabaz. Sənə layiq deyil, Seyyid, dəxi məşuqəbaz olmaq. S.Ə.Şirvani
bax aşnabazlıq 2-ci və 3-cü mənalarda
sif. [ər.] Uğursuz, nəhs, bədbəxt adamda qorxu, dəhşət hissi oyadan. [Maral:] …İki sənə əvvəl böylə məşum qara günü kim xatırlardı? H
is. Uğursuzluq, nəhslik. // Bədbəxtlik, talesizlik
is. [ər.] Bir məsələni həll etmək üçün yığışıb danışma, müzakirə etmə, məsləhətləşmə. [Paşa və onun adamları] məclis açıb başladılar məşvərətə
1. is. Məsləhətçi, məsləhət verən. [Sərdar Zaman:] O, dostlarını hələlik məşvərətçi sifətilə öz yanında saxlamış( dır)… A
is. 1. Qaynadılıb suyu çəkilmiş qatı şirə. Meyvə məti. 2. Doşab, mürəbbə və s. bişirilən zaman əmələ bələn köpüyə oxşar şirə
is. [ər.] 1. Satılan mal, ticarət malı, alınıb-satılan şey; əmtəə, mal. Yusif bazarıdır, hər kəsin mətaı varsa gətirsin
is. [ər.] Dözüm, davamlılıq, möhkəmlilik, yenilməzlik, sarsılmazlıq, səbat, mətinlik; iradə. Firuz bütün mətanəti və səbatına rəğmən dəniz sahilindəki
sif. Mətanəti olan, möhkəm iradəli; sarsılmaz, yenilməz, dözümlü, davamlı, mətin. Mətanətli adam. – Bu gözəl, mətanətli, vüqarlı və qəhrəmanlara məxsu
is. Mətanətli olma; mətinlik, dözümlülük, səbatlılıq, yenilməzlik, sarsılmazlıq
sif. Mətanəti olmayan, mətin olmayan; davamsız, səbatsız. Onlar sizin kimi savadsız da deyillər, mətanətsiz və iradəsiz də deyillər… M
is. Mətanəti olmama; iradəsizlik, dözümsüzlük, səbatsızlıq
is. [ər.] Kitab, qəzet və s. çap olunan müəssisə; çapxana, basmaxana
is. 1. Mətbəədə işləyən adam, mətbəə işçisi. 2. köhn. Mətbəə sahibi, mətbəəsi olan adam. İndi [Qədirlə Nəsir] iki qardaş deyil, ağa ilə nökər, sahibka
is. Mətbəə işi, kitab, qəzet və s. çap etmə sənəti
is. [ər.] Xörək bişirmək üçün peçi, pilətəsi və s. ləvazimatı olan yer, otaq. Müşkünaz … mətbəxdə Ənvər üçün xörək hazırlayırdı
sif. Mətbəxi olan. O biri də iki otaq və mətbəxli, qabağı eyvanlı təzəcə ev idi. S.S.Axundov
sif. [ər.] Çap olunmuş, çap edilmiş, nəşr olunmuş. M.F.Axundzadənin mətbu əsərləri
is. [ər.] 1. Kitab, məcmuə və s. çap edən istehsalat sahəsi, nəşriyyat və mətbəə işi. Mətbuat işçisi
is. Yerdə oyun üçün çəkilən dairə (əsasən uşaq oyunlarında). Mətədən çıxmaq
is. Mətə içərisində oynanılan uşaq oyunu
is. [ər.] Yolda, səfərdə, əsgərlikdə və s. istifadə edilən su qabı. …Masanın üzərinə böyük bir mətərə buzlu ayran qoyulmuşdu
sif. [ər.] 1. Bərk, möhkəm, sarsılmaz. Mətin qayalara hiddətlə çarparaq çağlar; Səda verər iki yandan qaya, meşə, dağlar
f. Daha mətin etmək, dayanıqlılığını, mətanətini artırmaq, daha dözümlü etmək, möhkəmləndirmək
“Mətinləşmək”dən f.is
f. Daha da mətin olmaq, möhkəmləşmək, səbatlı, dözümlü olmaq
is. Mətanət, möhkəmlik, sarsılmazlıq, bərklik, davamlılıq, dayanıqlılıq. Son hadisələr bu adamların mətinliyini daha da artırmışdı
is. [ər.] ədəb. Qəsidə və ya qəzəlin ilk beyti (məqtə müqabili). // Giriş, müqəddimə, ilk söz
is. [ər.] 1. Arzu, istək, dilək, istənilən şey, məqsəd. Çox gözəl, çox yaxşıdır, lap Bakı məktəbidir; Məktəb bizim kolxozun çoxdankı mətləbidir
is. [ər.] klas. Tələb olunan, arzulanan, istənilən şey; arzu, istək. Dedim: – Məcnun kimi çöldə qalmışam; Dedi: – Mən ki, mətlubumu almışam
is. [ər.] 1. Yazılmış və ya çap edilmiş halda olan hər cür nitq (ədəbi əsər, sənəd və i.a., habelə onlardan bir hissə, bir parça)
is. [ər. mətn və fars. …şünas] Mətnşünaslıq mütəxəssisi