is. [ər.] Bir şeyin maddi, cismani ifadəsi, təzahürü. □ Təcəssüm etmək – görünmək, göz önünə gəlmək, cismani şəkildə təzahür etmək, canlanmaq
is. [ər.] Lazımi şeyləri tədarük etmə, hazırlayıb vermə. □ Təchiz etmək – lazım olan şeyləri vermək, təmin etmək
is. [ər. “təchiz” söz. cəmi] Hər hansı təşkilat və ya əhalinin maddi ehtiyaclarını təmin etmək üçün lazım olan şeylərin, avadanlıq və s
is. Təchizat orqanları işçisi, təchizat idarəsi işçisi, təchiz etməklə məşğul olan (idarə, işçi)
is. [ər.] klas. 1. Tələsdirmə. □ Təcil etmək (qılmaq) – tələsmək. Əksiliyini budur yəqin bil; Bəs qılma dəxi işində təcil
is. [ər.] klas. Möhlət vermə, müəyyən bir vaxta qədər təxir etmə
zərf [ər.] Təcili (surətdə), tələsik, tez-tələsik, yubanmadan. Məşədi Əsgər təcilən [müsafirə] tərəf yan alıb çamadanını aparmaq üçün öz dili ilə ona
zərf [ər.] 1. Tələsik, tez, dərhal, əlüstü, çapıq. Təcili cavab. Adamlar təcili hazır oldular. – [Kərəm] Qaragözə təcili çay hazırlatdı… M
is. [ər.] ədəb. Cinas üzərində qurulub əsasən üç, bəzən də beş bənddən ibarət klassik və aşıq ədəbiyyatında işlədilən lirik şeir formalarından biri
is. [ər.] Ayırma, təkləmə. □ Təcrid edilmək (olunmaq) – ayrılmaq, başqalarından ayrı saxlanmaq, təklənmək
is. [ər.] 1. Sınama, sınaq, yoxlama. Təcrübə uçuşu. Təcrübə müddəti. Təcrübə məşğələləri. – Bu ildən təcrübə üçün xüsusi bir sahədə əkməyə icazə verdi
is. 1. Təcrübə keçən, praktikant. Təcrübəçi tələbə. // Ba x stajçı. Təcrübəçi çilingər. Təcrübəçi toxucu
is. Təcrübə ilə məşğul olma, təcrübəçinin (2-ci mənada) gördüyü iş; təcrübə işi. Təcrübəçiliklə məşğul olmaq
“Təcrübələnmək”dən f.is
f. Təcrübə qazanmaq, təcrübəli olmaq, təcrübə əldə etmək. “Yatağan” balıqlar artıq “təcrübələnmişdilər”
sif. Bir işdə, ixtisasda, sənətdə, peşədə təcrübəsi, biliyi, vərdişi, böyük səriştəsi olan. Təcrübəli müəllim
is. Təcrübəli olma, təcrübəli adamın hal və keyfiyyəti. Həkimin təcrübəliliyi
sif. Təcrübəsi, biliyi, vərdişi olmayan və ya az olan. Təcrübəsiz usta. – …Onda da bu quşlar təcrübəsiz və əsəbi ovçunu diksindirər… M
is. Təcrübənin olmadığı hal, təcrübənin olmaması. Təcrübəsizlikdən qəzaya yol vermək
sif. [ər.] Təcrübəyə aid olan, təcrübə üçün olan, təcrübə ilə bağlı olan; əməli, təcrübi. …K.A.Timiryazev birinci dəfə olaraq enerjinin saxlanması qan
[ər.] 1. bax təcrübəvi. Şiraslanın indiki təcrübi işi, gərgin vəziyyəti heç də onun ötən arzularından ayrılmırdı
is. [ər.] Bir şeyi qabaqcadan hazırlama; bir işi görmək üçün əvvəlcədən hazırlıq görmə; hazırlıq, ehtiyat
is. Tədarük işi ilə məşğul olan adam. Ət tədarükçüsü
is. [ər.] köhn. Müalicə etmə, müalicə aparma; müalicə
is. [ər.] iqt. Əmtəə təsərrüfatında: əmək məhsulunu və başqa mülkiyyət obyektlərini alğı-satqı yolu ilə dəyişmə forması
is. [ər.] 1. Bir işi görmək, həyata keçirmək üçün üsul(lar), vasitə(lər), yol(lar). Məhsuldarlığı artırmaq tədbirləri
sif. Tədbirlə iş görən, ehtiyatlı, işini bilən, ağıllı. [Seyid:] Bax, indi gör ki, mən necə tədbirli şəxsəm
is. [ər.] köhn. Dəhşətə salma; çaşdırma. // Terror
is. köhn. Terrorçu
is. [ər.] mal. Ödəmə, ödənmə; ödənilən məbləğ. Tədiyə borcu. □ Tədiyə etmək – borcunu ödəmək. [Yaşlı kişi:] Vaxtlı-vaxtında verəcəyini tədiyə edərdi,
is. Borcunu verən, ödəyən
is. [ər.] 1. Bir şeyi və ya onun xüsusiyyətlərini öyrənmək, müəyyənləşdirmək məqsədilə dəqiq elmi araşdırma; tədqiqat
is. [ər. “tədqiq” söz. cəmi] 1. Bax tədqiq 1-ci mənada. Elmi tədqiqat institutu. Tədqiqatın nəticəsini istehsalata tətbiq etmək
is. Bir şeyi tədqiq etməklə, dərindən öyrənməklə məşğul olan, tədqiqat aparan adam, alim. Tədqiqatçıların çıxardıqları elmi nəticələr
is. Tədqiqatla məşğul olma, tədqiqat işləri aparma; tədqiqat işi
is. [ər.] 1. Dərəcə-dərəcə, yavaşyavaş irəliləmə (irəlilətmə), az-az hərəkət. 2. ədəb. Bədii əsərdə ifadənin mənaca getgedə, dərəcə-dərəcə qüvvətlənmə
zərf [ər.] Yavaş-yavaş, tədriclə, az-az, dərəcə-dərəcə. Keçəngünkü hadisədən və gecəki ciddi iztirablardan sonra Əbiş tədricən öz mühakiməsini itirmək
sif. [ər.] Yavaş-yavaş olan, yavaş-yavaş baş verən, cərəyan edən. Tədrici hərəkət
bax tədricən. İnsan hər şeyə tədriclə alışır. – …Firiduna elə gəldi ki, onu da yavaş-yavaş, tədriclə çürütmək üçün [zindana] salmışlar
is. [ər.] Dərs vermə; dərs oxuma, təhsil alma, dərs keçmə. Ali məktəbdə xarici dillərin tədrisi. Tədris planı
is. [ər.] 1. Qeyri-adi, gözlənilməz, qəribə, anlaşılmaz şeydən doğan güclü təəssürat nəticəsində insanda əmələ gələn hal; heyrət
“Təəccübləndirmək” dən f.is
f. Təəccüb doğurmaq, heyrətləndirmək. Gəncin sözləri və şəhərdə gördükləri səyyahları son dərəcə təəccübləndirdi
“Təəccüblənmək”dən f.is
f. Təəccüb etmək, heyrət etmək. Ləman əvvəl təəccübləndi, sonra gülməyini güclə saxlayıb, sərbəst bir hərəkətlə başını geri atdı, xurmayı saçları dalğ
sif. Təəccüb doğuran, gözlənilməz, qəribə, heyrətə salan. Təəccüblü iş. – Həkim təəccüblü (z.) baxır hacılara tərəf və bir şey başa düşmür
is. [ər.] köhn. Öhdəyə götürmə; öhdəyə götürülmüş şey; öhdəlik. Götürdüyü təəhhüdün yarısını [Səkinə] bir ayın ərzində yerinə yetirmişdi
is. [ər. təəhhüd və fars. …namə] köhn. Öhdəyə götürülmüş şeyin, öhdəliklərin yazıldığı sənəd
is. [ər.] Asılı olma, əlaqəli olma, ilişkə
is. [ər.] Sataşma, təcavüz etmə, hücum etmə