f. Cilalamaq, cila vermək. Xəncəri (qılıncı) zağlamaq
“Zağlanmaq”dan f.is
məch. Cilalanmaq, cila verilmək, parıldadılmaq. Tüfəng zağlandı
“Zağlatmaq”dan f.is
icb. Cilalatmaq, cila verdirmək
sif. Zağ verilmiş, cilalanmış, cilalı. Zağlı tüfəng. Zağlı xəncər. – …Yanan lampanın qüvvətli işığı altında göy zağlı xəncər yaşıl bir parıltı buraxır
is. [fars.] Yenicə doğmuş qadın. [Cəbrayıl bəy:] Onda ayrı evə keçək, yaxşı deyil, zahının yanında oturmayaq
is. Yenicə doğmuş qadının vəziyyəti
is. [ər.] 1. Dünyanın zövq və nemətlərindən əl çəkib vaxtını ibadətlə keçirən dindar adam. Zahidi-xudbin nə bilsin zövqünü eşq əhlinin; Bir əcəb meydi
zərf [ər. zahid və fars. …anə] Zahid kimi. Zahidanə yaşamaq. Zahidanə həyat keçirmək
zərf Zahid kimi, zahidanə. Zahidcəsinə həyat sürmək. Özünü zahidcəsinə aparmaq
is. 1. Zahidin hal və vəziyyəti. Heç birimiz müqəddəslik və zahidlik iddiası etmirik. M.F.Axundzadə. 2
[fars.] bax zahidanə. Mən otuz il cahanda zahidvar; Bilmədim qız-qadın nədir, zinhar! H.Cavid
is. [ər.] 1. Açıq, aşkar, aydın, meydanda olan (batin müqabili). Mən bir Fərhad, sən bir şirindəhansan; Dərdin zahir, amma özün nəhansan
is. [ər.] İç-üz, əsil, zat, mahiyyət. Zahir-batinini üzə çıxarmaq
zərf Üzdə, zahirən, xarici görünüşcə. …Bir para cüvəllağı oxumuşlarımız ürəkdən gülə-gülə və zahirdə guya ağlayaağlaya dəstənin qabağında dolanırdılar
zərf [ər.] Xarici görünüşünə, görkəminə görə, xaricən, üzdən. Zahirən kim gözü görməz fələki-xunxarın; Məni bu gündə görən böylə sitəmkar olmaz
sif. [ər.] Xarici görünüşcə, üz tərəfdən, zahirdə olan (batini müqabili). Zahiri görünüş. Zahiri oxşarlıq
is. Zahiri görkəm, görünüş. □ Zahiriliyi yoxdur – kifirdir, çirkindir, görkəmsizdir
sif. [ər. zahir və fars. …pərəst] Ancaq zahiri görünüşə, xarici görkəmə əsasən qiymət verən
is. [ər.] köhn. 1. Artan, əlavə edilən. …İstərsən əgər oğlun edə kəsb fəvaid; Həm sərvəti zaid ola, həm miknəti zaid; Tərğib elə ta kəsbi-həram eyləsi
is. [ər.] Dadbilmə duyğusu, qabiliyyəti
sif. [ər.] klas. Daimi olmayan, müvəqqəti, fani, keçici, puç. □ Zail etmək (eyləmək) – puç etmək, yox etmək, məhv etmək, heçə çıxarmaq
is. [ər.] din. Zikr edən (bax zikr 2-ci mənada). // Keçmişdə təkyələrdə ilahiyyat oxuyan adam. Zakirəm, zikr eylərəm, yəni ki şeyxəm; sufiyəm; Gör nə
[rus. Запись актов гражданского состояния] İcra Aparatının doğum, ölüm, evlənmə, boşa(n)ma, övladlığa götürmə hadisələrini qeyd edən vətəndaşlıq vəziy
[alm.] xüs. 1. Kütləvi yığıncaqlar və ya müxtəlif məşğələlər üçün böyük və geniş otaq. İdman zalı. Tamaşa zalı
is. məh. bot. Tutqun bənövşəyi rəngində çoxlu çiçəkləri olan zəhərli bitki
sif. və is. [ər.] 1. Zülm edən, zülmkar, qəddar, mərhəmətsiz, insafsız. Zalım padşah. Zalım istismarçılar
[ər. zalim və fars. …anə] bax zalımcasına
zərf İnsafsızcasına, mərhəmətsizcəsinə, qəddarcasına, amansızcasına. Zalımcasına hərəkət etmək
is. Zülmkarlıq, zülm etmə, amansızcasına incitmə, əziyyət vermə
[rus.] zool. İri siyənək balığı
[lat.] bax yaylım1. Zalp atəşi. – Zalp atılan tüfənglərin səsi tikililəri tərpədirdi. Ə.Vəliyev
is. [ər.] 1. Vaxt, müddət. O hadisədən çox zaman keçdi. – Unudubsan məni xeyli zamandı. Aşıq Ələsgər
zərf Hərdən, gah-gah, vaxt-vaxt. Könüldə qönçələnir cahan-cahan fəryad; Dilim bu vəchdən eylər zaman-zaman fəryad
bax zəmanə. Ay zamana, zamana; Oxu qoydun kamana; Eşşəklər arpa yeyir; At həsrətdir samana. (Bayatı)
[rus.] köhn. Şüşə ilə çərçivə aralarını və rəng çəkməzdən əvvəl dəlikdeşikləri tutmaq və ümumiyyətlə, hamar olmayan yerləri hamar etmək üçün işlədilən
is. Zamazka çəkən (usta). İki gündür zamazkaçı gəlib çıxmır
“Zamazkalamaq”dan f.is
f. 1. Zamazka sürtmək, zamazka ilə tutmaq, qapamaq. Pəncərələri zamazkalamaq. Qapıları zamazkalamaq. 2
“Zamazkalanmaq”dan f.is
məch. Zamazka sürtülmək, zamazka ilə qapanmaq
“Zamazkalatmaq”dan f.is
icb. Zamazka vurdurmaq, zamazka çəkdirmək
is. [ər.] Öhdəsinə zaminlik götürən, zəmanət verən adam. [Heydər bəy:] Hacı, mən zamin ki, bu səfərdə bulardan sənə heç bir xata yetişməsin
is. [ər. zamin və fars. …kar] Üzərinə zəmanət götürən adam, zəmanətçi, zaminə götürən, zamin duran, zamin
is. Başqasının verdiyi iltizamın yerinə yetirilməsi məsuliyyətini üzərinə götürmə, zamin olma; zaminlik
is. Zamin olma, məsuliyyəti öhdəsinə götürmə; zəmanət. [Naçalnik Sona xanıma:] Sənin zaminliyin hər kəsin zaminliyindən etibarlıdır
[rus.] Xüsusi aşılama üsulu ilə hazırlanan üstü məxmər kimi yumşaq maral, qoyun və s. dərisi. // Bu dəridən tikilmiş, hazırlanmış
sif. Zanbaq rəngli, zanbaq kimi göy rəngi olan. Zanbağı çit. – [Sona] zanbağı kəlağayı örtmüş, belibüzməli, qollu ağ kofta, sumağı tuman geymişdi