KAH

İd Kah məscidi — (uyğ. ھېيتگاھ مەسچىتى; çin. 艾提尕尔清真寺; fars dilində: عیدگاه, Eydgah, mənası "Bayram, şənlik yeri") Çinin, Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonunun, Qaşqar şəhərində yerləşən məscid. İd Kah məscidi Sintszyan-Uyğur Muxtar Rayonunda ən böyük məsciddir və Çindəki ən böyük məscidlərdən biridir. Hər cümə təxminən 10.000 nəfər ibadət edir və 20.000 nəfərə qədər insan məsciddə ibadət edə bilər. Məscid Əmir Seyid Əlinin iki oğlundan böyüyü Saqsız Mirzə tərəfindən tikilmişdir. Atalarının xatirəsini yad etmək üçün 1442-ci ildə tikilən məscid (996-cı ilə aid köhnə tikililəri özündə birləşdirsə də) 16.800 kvadrat metr ərazini əhatə edir. Məscidin müasir qızıl kərpicdən olan tikilisi 1798-ci ildə inşa edilmişdir və 1832-ci ildə mövcud ölçüsünə qədər daha da genişləndirilmişdir. 9 avqust 1933-cü ildə Çin Respublikası Milli İnqilab Ordusunun 36-cı müsəlman Diviziyasının generalı huey Ma Çzanq Kumul üsyanının uyğur liderlərindən olan Timur Bəyi öldürdü və başını kəsib İd Kah məscidində süngü üzərinə keçirərək ümumi tamaşaya qoydu. 1934-cü ilin martında uyğur əmiri Abdulla Buğranın da başının kəsildiyi, başının İd Kah məscidində göstərildiyi mənbələrdə əksini tapmışdır.

Frida Kalo de Rivyera (isp. Frida Kahlo de Rivera; 6 iyul 1907[…] – 13 iyul 1954[…]) və ya Maqdalena Karmen Frida Kalo Kalderon (isp. Magdalena Carmen Frieda Kahlo Calderón) — yaratdığı avtoportretlərlə tanınan meksikalı rəssam, kubist rəssam Dieqo Riveranın həyat yoldaşı. Frida Kalo 6 yaşında poliomielit xəstəliyinə tutulur və bundan sonra ömrünün sonunadək axsayır. 18 yaşında avtomobil qəzası yaşayır. 17 sentyabr 1925-ci ildə baş verən qəzada onun evə getdiyi avtomobil tramvay ilə toqquşur. Zərbədən tramvayın kollektorunun sınıq dəmir çubuğu Fridanın mədəsindən keçib çanaq sümüyünü parçalayaraq, sol qasığından çıxır. Onurğa sümüyü üç yerdən zədələnir və iki budu sınır. Bundan sonra Frida çoxsaylı əməliyyatlar keçirməli olur. 1929-cu ildə o, Dieqo Rivera ilə evlənir və onun kimi kommunist partiyasını dəstəkləyir.

Kaha (Laçın) — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Daşlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Kaha (Kəlbəcər) — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Yellicə kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Kahaçay — Sədərək rayonu ərazisində çay.

Kaha — Azərbaycan Respublikasının Kəlbəcər rayonunun Yellicə kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə Kəlbəcər rayonunun Keşdək kənd Sovetindən Kaha kəndi Yellicə kənd Sovetinin tərkibinə verilmişdir. 1993-cü ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. Kənd 25 noyabr 2020-ci ildə Azərbaycana qaytarılıb. Kəndin ərazisi əvvəllər Keşdək kəndinin binəsi olmuşdur. Sonralar həmin kənddən ayrılmış ailələr burada daimi məskunlaşmışlar. Kənd öz adını ərazisindəki qədim kahadan (zağadan) almışdır. Kənd dağətəyi ərazidə yerləşir.

Kaha — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Daşlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir. Laçın rayonunun Daşlı inzibati ərazi vahidində olan kənd Çalbayır silsiləsinin ətəyindədir. Keçmiş adı İsgəndər kahası olmuşdur. Yaşayış məntəqəsi XIX əsrdə qarabayramlı tirəsinə mənsub ailələrin özlərinə məxsus qışlaqlardan birində məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Oykonim kəndin ərazisindəki qədim kaha qalıqları ilə əlaqədardır. Əsas təsərrüfatı heyvandarlıq idi. 2006-cı ilin statstikasına görə kəndin əhali sayı 200 nəfər olmuşdur. Əhalisinin milli tərkibi isə tamamilə azərbaycanlılardan ibarətdir.

Kahalabad (fars. كهل اباد‎) - İranın Zəncan ostanının Xudabəndə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 569 nəfər yaşayır (118 ailə).

Kahaq (fars. كهق‎‎‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,600 nəfər yaşayır (425 ailə).

Kahard kəndi, İranın Həmədan ostanında, Rəzən şəhristanının Mərkəzi bəxşi və Rəzən qəsəbəsində yerləşib. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, bu kəndin 1,411 nəfər əhalisi və 301 ailəsi var.

Kahaçay — Sədərək rayonu ərazisində çay. Çanaqçıçayın sağ qolu. Uzunluğu 15 km, hövzəsinin sahəsi 35 kv. km-dir. Yağış və qrunt suları ilə qidalanır.

Kahcıq (fars. كهجوق‎‎‎‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Marağa şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,256 nəfər yaşayır (306 ailə).

Kahhir 313, İranın istehsal etmiş olduğu yerli döyüş təyyarəsidir. 2012-ci ildən təyyarənin üzərində işlərə başlanılmışdır. 2 fevral 2013-cü ildə, milli və beynəlxalq mediaya və ictimaiyyətə təqdim edilmişdir. Təyyarənin haqqında kifayət qədər məlumat yoxdur. Təyyarənin milli hərbi hava qüvvələrinə yardım etməsi üçün yaradıldığı bildirilmişdir. Bundan əlavə yerli imkanlar və mütəxəssislərin səyi ilə yaradılmış olan bu təyyarənin, yüksək texnoloji qabiliyyətlərə sahib olduğu bildirilir. Təyyarənin başqa bir güclü tərəfi isə yüksək hücum qabiliyyətinə sahib olmasıdır. İran müdafiə naziri Əhməd Vahidi, "qısa məsafəli uçuş-enmə zolağı da daxil olmaq şərti ilə asanlıqla enmə və qalxma edə bildiklərini" bildirmişdir.. Açılış mərasimində çıxış etmiş olan keçmiş İran prezidenti Mahmud Əhmədinejad, "İranın müdafiə qüdrəti, başqa bir ölkəyə hücum üçün deyil, cəzalandırmaq üçündür" demişdir. Təyyarə ilə bağlı olan texniki məlumatlar.

Kaho Minaqava (d. 20 avqust 1997) — Yaponiyanı təmsil edən bədii gimnast. Kaho Minaqava 2016-cı ildə Yaponiyanı XXXI Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil etdi. Kaho Minaqava 2016-cı ildə Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, fərdi yarışların təsnifat mərhələsində 68.523 xal topladı və 16-cı yeri tutaraq mübarizəni dayandırdı.

Qəhrəmanmaraş — köhnə və xalq arasındakı adıyla Maraş Türkiyənin bir şəhəri və ən sıxlıq on səkkizinci şəhəri. 2016 etibarilə 1.112.634 əhaliyə malikdir. Qurtuluş savaşında işğala müqaviməti səbəbi ilə TBMM tərəfindən 5 Aprel 1925-ci ildə şəhərə İstiqlal Medalı verildi. Onun adı 7 fevral 1973-cü ildə Qəhrəmanmaraşa dəyişdirildi. Osmanlı səyyahı Evliya Çələbi, isə Seyahatnamesinde Maraş xalqı haqqında "Kelimatları lisanı Türkiyə" əsərində Maraşın əhalisinin əksəriyyətinin Türkmən olduğunu qeyd edib. Maraş və ətraf ərazilər, xüsusilə Oğuz, Avşar, Bayat və Beydilinin əksəriyyətində 24 Oğuz boynu mövcuddur. Qəhrəmanmaraş Dondurma dəzgahı ilə məşhurdur. Bu dondurma dəzgahı dünyanın hər yerində məşhur olmaqla, dondurma filiallarının qatqılarıyla dünyanın bir çox şəhərlərində açıldı. Yaponiyadan ABŞ-a, Avstraliyadan Dubaya qədər bir çox ölkələrdə dondurma yerli firmalar tərəfindən istehsal olunurdu. Eyni zamanda Qəhrəmanmaraş Türkiyənin elektrik ehtiyacının 14 faizini qarşılamaqdadır.

1920 Maraşspor — Türkiyədə Kahramanmaraş şəhərini təmsil edən köhnə bir futbol klubudur.

Qəhrəmanmaraş (türk. Kahramanmaraş) — Türkiyədə il.

Kahuzi-Bieqa Milli Parkı — Afrikada, Konqo Demokratik Respublikasında yerləşən milli parkı. Sahəsi 6000 km2-dir. UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. Kahuzi-Bieqa Milli Parkı təhlükədə olan Şərq qorillarının ən son sığınacağı olan tropik meşələrlə örtülmüş dağ və düzənliklərdən ibarətdir. Şərqi qorillalar indiki vaxtda yaşayan primitiv ən çox sayda olan qorillanın ən böyük alt cinsidir. Bunlar çox olaraq ot yeyənlərdir və ümumiyyətlə yarpaq yeyirlər. Sakit olan bu heyvanlar 5-li və 30-lu qruplar halında yaşayırlar. 2008-ci ildə Konqoda hazırlanan bir hesabata görə dağlarda hələ də 125, düzənliklərdə isə 31 qorilla yaşamaqdadır. Bu heyvanlar əhaliın artım sıxlığı, mədənçilik və Rwanda Interahamwe-nın (Ruanda pul-militar təşkilat) varlığı üzündən təhdid altındadırlar. 1990-cı ildəki Konqo və Ruanda arasındakı anlaşılmazlıqlardan əvvəl, təxmini 600 qorilla bu sahədə həyatını davam etdirirdi.

Kahuzi-Bieqa Milli Parkı — Afrikada, Konqo Demokratik Respublikasında yerləşən milli parkı. Sahəsi 6000 km2-dir. UNESCO-nun Ümumdünya irsi siyahısına daxil edilmişdir. Kahuzi-Bieqa Milli Parkı təhlükədə olan Şərq qorillarının ən son sığınacağı olan tropik meşələrlə örtülmüş dağ və düzənliklərdən ibarətdir. Şərqi qorillalar indiki vaxtda yaşayan primitiv ən çox sayda olan qorillanın ən böyük alt cinsidir. Bunlar çox olaraq ot yeyənlərdir və ümumiyyətlə yarpaq yeyirlər. Sakit olan bu heyvanlar 5-li və 30-lu qruplar halında yaşayırlar. 2008-ci ildə Konqoda hazırlanan bir hesabata görə dağlarda hələ də 125, düzənliklərdə isə 31 qorilla yaşamaqdadır. Bu heyvanlar əhaliın artım sıxlığı, mədənçilik və Rwanda Interahamwe-nın (Ruanda pul-militar təşkilat) varlığı üzündən təhdid altındadırlar. 1990-cı ildəki Konqo və Ruanda arasındakı anlaşılmazlıqlardan əvvəl, təxmini 600 qorilla bu sahədə həyatını davam etdirirdi.

Kahı (lat. Lactuca sativa) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin süddəyən cinsinə aid bitki növü. Kalsium mineralı ilə A və C vitaminləri baxımından zəngin bir tərəvəzdir. Ayrıca kahıda B, D, E vitaminləri və dəmir, natrium, mis, yod, fosfor və sink mineralları da var. Sinirləri yatırar. Təzyiqi salar. Sakitləşdirici təsiri ilə yuxusuzluq çəkənlər üçün faydalıdır. Aybaşı halını nizamlar və ağrısını yüngülləşdirər. İştah açar və həzmi asanlaşdırar. Sidik sökdürücüdür.

Kahılqu (fars. كهل قو‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Kəleybər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 128 nəfər yaşayır (28 ailə).

Karapet (Karo) Kahkecyan (erm. Կարապետ (Կարո) Քահքեջյան; 24 mart 1962, Hələb – 26 iyun 1993, Çardaqlı, Tərtər rayonu) — Qarabağ müharibəsində iştirak etmiş erməni terrorçu. Karo Qarabağ müharibəsi zamanı əsasən diaspor üzvlərindən təşkil edilmiş Xaçlılar (erm. Խաչակիրներ) adlı könüllü hərbi birləşmənin rəhbəri və qurucusu olmuşdur. Hərbi əməliyyatlarda fəal iştirak etməsi səbəbindən qısa müddətdə tanınmış və böyük nüfuz qazanmışdır. Karo Kəlbəcərin işğalı zamanı 1993-cü ilin 26 iyun tarixində Azərbaycan ordusunun snayperi tərəfindən vurularaq öldürülmüşdür. Kahkecyan 1962-ci ildə Suriyanın ən böyük ikinci şəhəri olan Hələb şəhərində dünyaya gəlmişdir. Ailəsi Suriya ermənilərindəm olan Karo uşaqlıq yaşlarından türklərə qarşı böyük nifrət hissi ilə tərbiyə edildi. Ali təhsil almaq üçün Almaniyanın Frankfurt şəhərinə yollanmış və burada memarlıq sahəsi üzrə təhsil almışdır. Daha sonra Almaniyada olan təhsilini mexanika mühəndisliyi üzrə davam etdirmişdir.

Klod Kahen (fr. Claude Cahen; 26 fevral 1909[…], VI arondisman (Paris), Paris, İl de Frans, Fransa – 18 noyabr 1991[…]) — Fransız şərqşünası. Klod Kahen 26 fevral 1909-cu ildə Parisdə doğulmuşdu. Yüksək təhsilinə École Normale Supérieuredə başladı; 1931-ci ildə École Nationale des Langues Orientalesin Türkcə-Ərəbcə bölümündən məzun oldu. 1932-ci ildə tarix müəllimliyi imtihanını qazanaraq Amiens, Rouen və Parisdə çalışdı və araşdırma fəaliyətləri ilə məşğul oldu. 1936–1937-ci illərni Türkiyədə keçirdi. 1940-cı ildə "La Syrie du Nord K lZpoque des Croisades" adlı dissertasiyası ilə doktor ünvanını aldı. II Dünya Savaşı müddətində beş il dustaq qaldı. 1945–1959-cu illərdə Strasburq Universitetində, daha sonra da kariyerini tamamladığı Sorbonne Universitetində (1959–1979) dosent vəzifəsində çalışdı. 1973-cü ildən etibarən Académie des Inscriptions et Belles-Lettresin üzvü və Société Asiatiquein başçısı olan Kahen, Légion dHonneur nişanı sahibi idi.

Mənzil — Adıyaman əyalətinin Kahta rayonunda yerləşən kənddir. Kəndin adı 1928-ci ildəki qeydlərdə də indiki adı ilə qeyd edilmişdir. 1960-cı il qeydlərində isə kəndin adı Durak olaraq xatırlanır. 2012-ci ildən sonra isə kənd yenidən indiki adını almışdır. Türkiyədə şöhrət qazanmış Nəqşibəndi təriqətinin bir qolu olan Mənzil Camaatı öz adını bu kənddən götürmüşdür. Kənd Adıyaman şəhər mərkəzindən 75 kilometr, Kaxta rayon mərkəzindən 42 km isə məsafədə yerləşir.

Nihat Kahveçi 2002-ci ilin yanvarından İspaniya klublarının şərəfini qoruyub. O, 4,5 il "Real-Sosyedad"da, 3 il isə "Vilyareal"da çıxış edib. Ümumilikdə "La Liga"da 195 oyuna çıxan forvard 75 qol vurub. 2009-cu ilin iyununda 7,5 ildən sonra "Beşiktaş"a qayıdıb. "Beşiktaş" onu sonuncu klubu "Vilyareal"dan 5,5 milyon avroya alıb. Kahveçi ilə müqavilə 3 illikdir. Anlaşmaya əsasən, futbolçu hər il 3 milyon avro alacaq. Qeyd edək ki, 2000-ci ildən Türkiyə millisinə çağırılan Nihat 62 oyunda 17 qol vurub.

Nəsrullah xan Kahardli (1892-1938) — "Fani" təxəllüsü ilə Azərbaycanın, 14-cü əsr (Hicri şəmsi) şair, rəssam, heykəltaraş və növhə janrında yazan yazıçılarındandır ki, Rəzən şəhristanının Kahardkəndində dünyaya gəlmişdir. 1938-ci ildə, 46 yaşında ürək çatışmazlığından vəfat etmişdir. آچولدئ چؤللَردَه چيچَك/Açıldi çöllərdə çiçək نوباهار اوْلدئ آچوْلدي گَنَه چؤللَردَه چيچَك/Nobahar oldu açıldi yenə çöllərdə çiçək هابولوت سَسلَه دئ اوَّلدَه منيمدور گؤبَه لَك/Habulut səslədi əvvəldə mənimdir göbələk حاجي‏لئيلَكلريموز چيْخديْلا پروازَه تامام/Hacı leyləklərimiz çıxdıla pərvazə tamam قيْرجانا- قيْرجانا يان ـ يان يئرييوْر قاز ، اؤردَه‏ك/Qırcana-qırcana yan-yan yeriyir qaz, ördək قازالاقلار هَرَه بير يئردَه سالوبلار لانا/Qazalaqlar hərə bir yerdə salıblar lana ساغساغان قويروغونا باغلاديْ بيرجَه دؤگَجَك/Sağsağan quyruğuna bağladı bircə döyəcək گؤر سيْغيْرچين چَكوري شاخ ـ ي صينوبردَه نَوا/Gör sığırçın çəkiri şax-i sinobərdə nəva قاشلارون وَسمَه‏لييوب كَكليگ ، ايدوب ياخشيْ بَزَك/Qaşların vəsmələyib kəklik, edib yaxşı bəzək اوْت بيتوب چؤلدَه ، چمنلَردَه اوْلوب چيشمَه روان/Ot bitib çöldə, çəmənlərdə olub çeşmə rəvan چيْخدي اوْ نازلو ناخورچي گَنَه اَلدَه دَگَنَگ/Çıxdi o nazli naxırçi yenə əldə dəyənək كَند ديلبرلَري چيْخدي قيْشيْن آستدان شادان/Kənd dilbərləri çıxdi qışın astdan şadan ووردولار ناز ايلَه نازيك كمَرَه ييْرتيق اَتَك/Vurdular naz ilə nazik kəmərə yırtıq ətək بيريسئ قلبيرئ گؤتدي چؤلَه گيتدئ اوْدونا/Birisi qəlbiri götdü çölə getdi oduna بيريسي چَمرَلَه‏نوب ايْسلادي ايويندَه تَزَك/Birisi çəmrələnib islatdi evində təzək جمع ايدوب كؤلفتيني كَرمَه‏ني سَردئ گونئييَه /Cəm edib kölfətini kərməni sərdi güneyə بيريسي دامدا سَروب چوْخلو قئييخ گؤزلوري تَك/Birisi damda sərib çoxlu qeyyix qözlüri tək بيريسئ يوْخدو بيزووچي يايوْري چؤلدَه بيزوو/Birisi yoxdu bizovçu yayıri çöldə bizov بيريسئ يوْخدو ساغونچي ساغوْري كندي اينَك/Birisi yoxdu sağınçi sağıri kəndi inək بيرئ خامَه اگيرور گوندَه آلوْر ايككي شاهي/Biri xamə əridir gündə alır ikki şahi بيرئ يوْرقان سَرييور گوندَه يئيَه‏ر بيرجَه چؤرَك /Biri yorğan səriyir gündə yeyər bircə çörək بيرئ ايگ اَلدَه دگيرمانا داغارجوخ دالدا/Biri ig əldə dəyirmana dağarcıq dalda بيرئ ايپ بئلدَه كؤلؤنگ اَلدَه و دالوندا وَرَه‏ك/Biri ip beldə külüng əldə və dalında vərək بيريسئ دامدا گونئيدَه يامورو پالتارونو/Birisi damda güneydə yamuru paltarıni بيريسئ ليفتَه‏سينئ بيتليرئ يانوندا كؤپَك/Birisi liftəsini bitliri yanında köpək بيرئ آسموْش قازانو شام ايچو يونجا پيشيرور/Biri asmış qazanı şam üçün yonca pişirir بيرئ ياتموْش يوْخودا بلكَه گؤرَه تاززَه چؤرَك/Biri yatmış yuxuda bəlkə görə tazə çörək بيريسئ آجدو ز بس ايرتَه‏ليدَن كرمَه ياپوپ/Birisi acdi əz bəs irtəlidən kərmə yapıb بيريسئ توْخدو ياتوب ، بس كي يئيوب دادلو كؤتَك/Birisi toxdu yatıb, bəs ki yeyib dadlı kötək ايشيدوبلَر كئ ايياق‏قابي وار عالمدَه ولي/Eşidiblər ki ayaqqabı var aləmdə vəli اؤزينو گؤرمييوب آديْني قوْيوبلار چؤستَك/Özünü görməyib adıni qoyublar çöstək بيريسئ داغليْيوب و باغلوْري داب باني چاتون/Biri dağliyib və bağlıri dab bani çatın بيريسئ زينت ايچون باشَه سالوْر كؤهنَه لَچَك/Birisi zinət üçün başə salır köhnə ləçək بيرئ وورموش اَري سيْنميش باشيْ قانيْ تؤكولور/Biri vurmuş əri sınmış başi qanı tökülür قوْيوب اوْ تالوقا شئيطان تورودان بير كؤلچَك/Qoyub o taluqa şeytan torudan bir kölçək جمع اوْلوب قازياغي دَرماغا گيدوللَر قيزلَر/Cəm olub qazyağı dərmağa gedillər qızlar هَرَه‏سئ بير ـ بير ايلَه ائيليري بير نوع هَنَك/Hərəsi bir-bir ilə eyliri bir növ hənək بيرئ اوْينار بيرئ ييرلَر بيريسئ مئللاق اوچار/Biri oynar biri yirlər birisi məllaq uçar اوستوخانلار قيْزار اوْل دَم كئ چالوللار كله نَك/Ostoxanlar qızar ol dəm ki çalırlar kələnək . . . . . هفته نامه « سينا » ( چاپ استان همدان ) شماره 159 ( 2 / 7/ 1387 ) Sina həftəliyi رشیدی همدانی.گزیده اشعار نصرالله خان اصلانی پرویز محمدی.