Daşlı (Laçın): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
3 mənbə arxivləşdirildi və 0 keçid ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5
Sultan11 (müzakirə | töhfələr)
36.645 redaktə
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 8: Sətir 8:


== Tarixi ==
== Tarixi ==
1593 cü ildə Daşlıkəndinin ərazisi [[Mağavuz nahiyəsi]]nin tərkibində olub. [[Osmanlı İmperiyası]]nın [[Gəncə-Qarabağ əyaləti]] [[Xaçın sancağı]] inzibati–ərazi nahiyəsinin tərkibində olan zaman [[Osmanlı dövləti]] [[Mağavuz nahiyəsi]]nin oba, kənd, qışlaq və məzrələrini siyahıya alıb. Həmin siyahıda Böyük Daşlı və Kiçik Daşlı adında iki kənd qeydə alınmışdır.<ref>Ənvər Çingizoğlu, "Soy" dərgisi, Bakı, 2009-cu il. Mağavuz nahiyəsi.</ref>

Kəndin ərazisi XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında yaşamış qaracorlu tayfasının əliyanlı qolunun qışlaqlarından biri olmuşdur. Sonralar həmin tayfaya mənsub ailələrin məskunlaşması nəticəsində qışlaq daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmışdır.<ref name=":0" />
Kəndin ərazisi XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında yaşamış qaracorlu tayfasının əliyanlı qolunun qışlaqlarından biri olmuşdur. Sonralar həmin tayfaya mənsub ailələrin məskunlaşması nəticəsində qışlaq daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmışdır.<ref name=":0" />


19:38, 7 iyul 2023 tarixindəki versiya

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Daşlı.
Daşlı
39°49′07″ şm. e. 46°19′41″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Saat qurşağı
Daşlı xəritədə
Daşlı
Daşlı

Daşlı — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Daşlı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]

Etimologiyası

Kənd daşlı ərazidə salındığına görə belə adlandırılmışdır.[2]

Tarixi

1593 cü ildə Daşlıkəndinin ərazisi Mağavuz nahiyəsinin tərkibində olub. Osmanlı İmperiyasının Gəncə-Qarabağ əyaləti Xaçın sancağı inzibati–ərazi nahiyəsinin tərkibində olan zaman Osmanlı dövləti Mağavuz nahiyəsinin oba, kənd, qışlaq və məzrələrini siyahıya alıb. Həmin siyahıda Böyük Daşlı və Kiçik Daşlı adında iki kənd qeydə alınmışdır.[3]

Kəndin ərazisi XIX əsrdə Zəngəzur qəzasında yaşamış qaracorlu tayfasının əliyanlı qolunun qışlaqlarından biri olmuşdur. Sonralar həmin tayfaya mənsub ailələrin məskunlaşması nəticəsində qışlaq daimi yaşayış məntəqəsinə çevrilmışdır.[2]

Daşlı kəndinin ərazisi 1747-ci ildən Qaraçorlu mahalının[4], 1840-cı ildən Şuşa qəzasının Zəngəzur sahəsinin[5], 1867-ci ildə Zəngəzur qəzasının[6] tərkibində mövcud olmuşdur. 28 may 1918-ci ildən 28 aprel 1920-ci ilə qədər Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin Zəngəzur qəzasına daxil olmuşdur[7].

Cümhuriyyətin süquta uğramasından və bolşeviklərin işğalına məruz qalmasından sonra Azərbaycan SSR-nin Zəngəzur qəzasının, 1923-cü ilin iyulunda Yelizavetpol quberniyasının Cavanşir və Zəngəzur qəzalarının bir hissəsində təsis edilmiş Kürdüstan mahalının (sonradan qəza) tərkibində olmuşdur[8]. 8 aprel 1929-cu ildə Kürdüstan qəzası ləğv edildir və yeni yaradılmış Laçın rayonunun tərkibinə daxil edilmişdir.[9]

1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir.[10] Kənd 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətinə keçmişdir.[11]

Coğrafiyası

Kəndin ərazisi Kiçik Qafqaz dağ massivinə mənsub olan Qarabağ vulkanik yaylasında yerləşir. Rayonun Hətəmlər, Vəlibəyli, Şəlvə, Narışlar və Kaha kəndləri ilə həmsərhəddir.[12]. Rayon mərkəzindən 55 km. şimal qəbdə,[13] Çalbayır silisiləsin ətəyində, Şəlvə çayının (Həkəri çayının qolu) sahilində yerləşir.[2]

Mədəniyyəti

1992-ci ilə qədər kənddə orta məktəb, mədəniyyət evi, çörəkbişirmə sexi, kitabxana, tibb məntəqəsi, rabitə şöbəsi, su dəyirmanı və üç mağaza fəaliyyət göstərirdi.[13] Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 sentyabr 1996-cı il qərarı ilə Daşlı kənd klubuna Sulduz Arif oğlu Tağıyevin, Daşlı kənd kitabxanasına Elşad Lətif oğlu Həsənovun adları verilmişdir.[14]

Əhalisi

Bəzi mənbələrdə Daşlı kənd əhalisinin kürd əsilli olması qeyd edilsə də[15] aparılan dəqiq araşdırmalar nəticəsində bu məlumatın kökündən yanlış olduğu ortaya çıxmışdır[16] [17] [18][19] [20] Kənd sakinlərindən bir nəfər də olsun kürd dilində bilmirdi[21]. Kəndin binasını qoyan və sonralar da kənddə yaşayan əhali azərbaycan türkləri olmuşdur[22].

Kəndin əhalisi türk mənşəli hacısamlı camaatının Qasımuşağı tayfasının Qarabayramlı tirəsindəndir.[23][24]

Kəndin əhalisi əsasən bir nəslin törəməsi olmuşdur. Həsənin oğlanları Hüseynxanın, İbrahimxanın, Qələndərin və Cəfərqulunun (Cəfərxanın) Daşlıya gəlmələri təxminən XVIII əsrin əvvəllərinə təsadüf etmişdir. Kəndin əhalisi bu üç qardaşın, Hüseynxanın, İbrahimxanın, Qələndərin nəslindən olanlardır.[12]

2006-cı ilin statistikasına görə kəndin əhali sayı 932 nəfər olmuşdur.[13]

Şəhidləri

Kənd əhalisindən Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı şəhidlik zirvəsini fəth edən fatehlər:

  1. Elşad Lətif oğlu Həsənov (1972-1993)
  2. Xəlil Qədir oğlu Həsənov (1979-1999)
  3. Təvəkkül Baxış ğlu Əmirov (1954-1992)
  4. Raya Qabil qızı Əmirova (1959-1992)
  5. Silduz Arif oğlu Tağıyev (1974-1994)[13]

İstinadlar

  1. ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi. "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (az.). stat.gov.az. 2019. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
  2. ↑ 1 2 3 Daşlı (Laçın) // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. I cild. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. 304. ISBN 978-9952-34-155-3.
  3. ↑ Ənvər Çingizoğlu, "Soy" dərgisi, Bakı, 2009-cu il. Mağavuz nahiyəsi.
  4. ↑ Milman A. Politiçeskiy stroy Azerbaydjana v XIX-naçale XX vekov (adminstrativnıy apparat I sud, formı I metodıkolonialnoqo upravleniya). Baku. 1966. səh. 44.
  5. ↑ Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XV, ст. 13368
  6. ↑ Полное собрание законов Российской империи, собрание 2-е, т. XLII, ч. 2, ст. 45259
  7. ↑ "Cümhuriyyət: Tiflisdən Bakıya gedən yol". metbuat.az. Cavid Cabbaroğlu. 11 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2023.
  8. ↑ Из протокола заседания Президиума ЦК АКП (б). 30 июля 1923 г. ПААФ ИМЛ. Ф. 1. On. 74. Д. 133. Л. 3 об.
  9. ↑ Азербайджанская ССР. Административно-территориальное деление на 1 января 1977 года (4-е изд.). Баку: Азербайджанское гос. изд-во. 1979. 7.
  10. ↑ Vendik, Yuri. "Армяне оставляют Лачин, несмотря на конец войны в Карабахе и прибытие российских миротворцев". BBC Russian Service (rus). 17 November 2020. 16 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 December 2020.
  11. ↑ "Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Laçında dövlət bayrağının asılması barədə video yayıb". BBC Azerbaijani Service (az.). 1 December 2020. 30 August 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 December 2020.
  12. ↑ 1 2 Pərviz İsmayılov. "Daşlı kəndi", "Laçın yurdu" jurnalı, №4(11), 2013. Bakı, "Bəxtiyar-4" nəşriyyatı. səh. 32.
  13. ↑ 1 2 3 4 Əli Umud oğlu Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. Bakı: Avropa. 2009. səh. 34. ISBN 4702060103.
  14. ↑ Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 16 sentyabr 1996-cı il qərarı
  15. ↑ https://library.virtualkarabakh.az/uploaded_files/pdf/03c2b8345993-Топонимия%20Азербайджана.pdf Arxivləşdirilib 2023-05-26 at the Wayback Machine Г. Гейбуллаев. Топонимия Азербайджана. Баку — Элм — 1986. səh.58
  16. ↑ Лятиф Керимов. Азербайджанский ковёр. Том III. III. Тип Карабах. Баку: «Гянджлик». 1983. səh. 221.
  17. ↑ Əli Umud oğlu Əliyev. Laçın-Qədim Oğuz yurdu. Bakı: Avropa. 2009. səh. 31. ISBN 4702060103.
  18. ↑ Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(6) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 11. (#accessdate_missing_url)
  19. ↑ АзУНХУ. Административное деление АССР. Баку: Издание АзУНХУ. 1933. səh. 47.
  20. ↑ Ənvər Çingizoğlu. Sultanlıq soydan gəlir (100 nüs.). Bakı: Mütərcim. 2012. səh. 40. ISBN 0502000000.
  21. ↑ "Курдистанский уезд (перепись 1926 года)" Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа :Курдистанский уезд (перепись 1926 года) Arxivləşdirilib 2020-10-28 at the Wayback Machine
  22. ↑ Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(10) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 31. (#accessdate_missing_url)
  23. ↑ Sultan Hümbətov. "Qasımuşağı tayfası". "Laçın yurdu". №3(6) ("Bəxtiyar-4" nəşriyyatı). 28.06.2013: səh. 11. (#accessdate_missing_url)
  24. ↑ Gəncə-Qarabağ əyalətinin müfəssəl dəftəri (az.). Şuşa. 2000. səh. 471. 2023-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-24.


Laçın rayonu  Laçın rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Kənd  Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Daşlı_(Laçın)&oldid=7108702"