Azərbaycan rəvayətləri

Azərbaycan rəvayətləri — Azərbaycan xalq nəsrinin formalaşmasında xüsusi yeri olan janrlardan biridir.

Azərbaycan ədəbiyyatının bizə gəlib çatmış qədim nümunələri hələ yazıdan xeyli əvvəl, ümumi bədii inkişafın "nisbətən aşağı pillədə", kainat, yaradılmış, həyat haqqında ibtidaimifolji mərhələdə olduğu zamanlarda əsasən şifahi surətdə meydana çıxmışdır^[1].Bu nümunələri əsrlər boyu toplanıb yazıya köçürülməmiş, şifahi şəkildə ağızdan-ağıza nəsildən-nəslə keçərək yaşamışdır^[2]. Azərbaycan ədəbiyyatında belə nümunələrdən biri də rəvayətlərdir.

Azərbaycan rəvayətləri üç yerə bölünür^[3]:

1. Əxlaqi-ibrətamiz rəvayətlər.
2. Toponomik rəvayətlər.
3. Dini rəvayətlər

Birinci qrup rəvayətlərdə əsas məqsəd əxlaqi-ibrətamiz keyfiyyətlər aşılamaqdır.

İkinci qrup rəvayətlər əsasən yer-yurd (kənd, şəhər, çay, dağ və s.) adları ilə bağlı meydana gələn rəvayətlərdir.

Üçüncü qrup rəvayətlərdə də ibrətamiz yekun nəzərə çapdırılır. Onlar içərisində ayrı-ayrı peyğəmbərlər, müqəddəs ocaqlar, axund və qazilər barədə konkret hadisə və faktlara əsaslanan rəvayətlər var idi