Birə (parazit, həşərat). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yaxşı bişmiş, kövrək bişmiş, qızarmış. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) ... günorta yeməyinə: erkək toğlu ətindən bir batman yarım kabab, bir batman bürü
Odda qovrulan, odda yanan. Qurbaniyəm, eşq əlindən büryanam, Ta ölüncə mən o qıza qurbanam, Qulluğunda gözü bağlı tərlanam, Çalış şikar bəndin al, ond
1. Odda qovrulan, odda yanan; 2. Qızartma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kafir ərəb məni candan eylədi, Yaxdı kabab bağrım büryan eylədi, Əsbabımı soy
ər. bisat Şənlik, məclis, bayram. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kənizlər dərhal büsatı hovuz qırağına daşıdılar
1. Bax: bəsərək. 2. Qızmış dəvə, tox, azğın dəvə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Cəld, sıçrayışla. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Hamı, bütün aləm. 2. Bütün, bütünlüklə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Baxdı ki, budur çoban-çoluq cahal-cumru sürünü, malı döşlərdən töküb obaya gə
Dünyanı dolaşmaq. – Ana, iki ilə ayaq qoyur ki, mən cahankəşdilik edib, sevgimin sorağını bu Dərbənd şəhərindən alıb gəlmişəm
1. Oxumamış, savadsız, avam, nadan, anlamaz. 2. Cahıl şəklində: cavan, gənc mənasında. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Rövşən hələ cavan, cahil idi
1. Misdən hazırlanmış piyalə. 2. Qədəh, piyalə. 3. Bax: badə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dünya xanım yatıb yuxuda İsabalını görüb eşq camını içmiç
ər. cəmal Gözəllik, gözəl üz, üz gözəlliyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Pisdi Koroğlunun halı, Soldurmaynan gül camalı, Dəmirçioğlu, İsabalı, Ağlama
ər. cəmal + fars. baz Surətpərəst, zahiri gözəlliyi, gözəl surəti sevən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nəzər Cəlali çox camalbaz idi
Canavar, qurd, yırtıcı, yadquzaq, vəhşi heyvan; canavarlar sərhəngi (yırtıcı heyvanların başı); canavarlar sərvəri (heyvanların şahı)
Car çəkmək (car çağırmaq): yüksək səslə xəbər vermək, bildirmək; aləmə yaymaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sən bundan içsən, dəli olarsan, çıxıb baz
car çağırmaq – yüksək səslə xəbər vermək, bildirmək; aləmə yaymaq. Elə bir car çağır ki, mənim həyət-bacamda gəzənlər və xələtimi geyənlər eşitsinlər
Bax: car (1-ci mənaya).
Axıtmaq. Ana, Samın dərdi əllilər, yüzlər, Sinəmdə alovlar, atəşlər, közlər, Sevdiyim Məsləhət yolumu gözlər, Car edər çeşmimdən yollar, gedirəm
Aləmə yayılmaq. Çox aşıq xəlq etdi qüdrət girdiyar, Olubdu sözləri tamam dildə car, Cəmi hicran çəkən nə ki aşıq var, Mənim kimi dərdə giriftar olmaz
Aləmə yayılmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Car çəkən, uca səslə bir xəbəri bildirən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Carçılar çığrışır, gərənay bozlar, Ərəb atlar macal tapmaz qaşana
Bax: çəri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Padşahım üstümə cari buyurdu, Döyüşərəm, dönməm, edərəm cəngi
Bax: car (2-ci mənaya). Dağlar damənindən sel olar carı, Açıldı könlümün getdi qubarı, Harda gördün ana, vəfalı yarı, Yerin mənə elə bəyan, xoş gəldin
Car çəkmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Carçıların indi carlar, Ər hayxurub bədov xorlar, Ələm çıxar, şədlər parlar, Bir türfə ruzigar olur
Kəşfiyyat aparmaq; gizli şeyləri araşdırmaq, soruşmaq, gizlidən arayıb soruşmaq, casusluq etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: uzuncaydaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoca ilxıçı uzun, caydaq, çəkmə sağrılı, nazik ortalı Dürata yanaşdı, əli ilə üzünü, gözünü, yalını, sa
Əl ilə toxunulan xovsuz xalça növü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Belimdə yoxdu qılıncım, Müxənnətə çatmır gücüm, Nə yorğan var, nə də cecim, Zülm, ay
Bax: cəsir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Amu-Dərya çayının adı. 2. Ümumiyyətlə, dəniz, dərya. Gecə-gündüz vaqtı-bivaqt ağlaram, Çeşmim yaşı ceyhun olur, sellənir, Yaz mövsimi bülbül dil-di
1. Amu-Dərya çayının adı. 2. Ümumiyyətlə, dəniz, dərya mənasında işlənir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mirzə Rövşənə dedi ki, məni Ceyhun çayının o b
əsli: ərəb. cəbhə sözündən Silah, sursat. Məndə o cəbbə hanı, mən gedim Dahaduruz bəyin başını gətirəm
ər. cəbbə – əsli: cəbhə sözündən və fars. xana Silah və hərbi sursat saxlanan yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yaxşı, bəs oğulu atanın yanına aparma
Zor, zülm, əziyyət. Cəbrinə siz baxın çərxi-qəhharın, Zülmünü artırdı mən dil-əfkarın, Cəfasın mən çəkdim gülüzlü yarın, Axır nəsib etdin xoryada, fəl
Əzab, əziyyət, üzüntü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgid olan cəfa çəkər, Dost yolunda qanın tökər, Ağlaşmağın bağrım sökər, Ağlama, Nigar, ağlama!
Tərslik etmək, inad etmək. Flektivlik cəhətdən cəhalət sözü ilə eyniköklüdür. Seydi şəhərə çıxdı, bir məscidə getdi
1. Cahillik, cəhalət, nadanlıq. 2. Tərs, inad.
At quyruğu qılından ilmək şəklində düzəldilən tələ; duzaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Birinə qarşı hiylə qurmaq, tor qurmaq, tələ qurmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəlilərim, səf-səf durun! Su üzündə cələ qurun! Bu abdalın boynun vu
Hamısı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dava, döyüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qalxıb Çənlibeldən düşmüşəm yola, Ərzurumun bazarına gəlmişəm, Əcəl köynəyini geyib əynimə, Cəng-cidalın g
Dava, müharibə, vuruş, döyüş. Əbdülkəbir xeyli qoşun cəm edib haramıların cənginə getdi. (“Dilsuz və Xəzangül”)
Dava, müharibə, vuruş, döyüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Düşər hərdəm paşalarla davası Kəsilməz savaşı, cəngi, qovğası, Cünun deyər Çənlibelin ağas
Qara, arıq (at haqqında). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz cərdək atını çəkib Dəmirçioğlunu da götürdü, birbaş gəldilər Hasan paşa gölünə
Körpü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Axtarın Hələbi, gəzin Misiri, Bağlayın yolları, kəsin cəsiri, Əl-qola bağlayın, tutun əsiri, Səğirin kəbirə qatın
Cəhəng (ağızın küncü). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yüyəni qorxudan elə dartır ki, dəhnə az qalır atın cəvcələrini kəssin
ər. cəzə – fəryad, haray, qışqırıq, bağırtı, fəzə – qorxu, birindən ehtiyat etmə (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Oğul, cəzə-fəzə eləməkdən bir şey çıxm
Cəzə – fəryad, haray, qışıqırıq, bağırtı; fəzə – qorxu, birindən ehtiyat etmə. Anası nə qədər cəzə-fəzə elədisə, Abbas oxumağa getmədi
Ada. Deyirlər, Aslan şahın ölkəsində dəryanın ortasında cəzirədə yaşayan bir Gavdan adlı paşa varıdı
Ada. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Cəfər paşa, bu gün döyüş günüdür, Yığıbsan başına nə löhüləngi? Yarpaq kimi baş bədəndən tökərəm, Mənəm cəzirənin ə
Dəniz suyunun çəkilməsi. Daha çox mədd və cəzr (dənizin qabarması və çəkilməsi) şəklində işlənir. Mən də düşdüm eşqin cəzri, məddinə, Nə olaydı yetəm