Azərbaycan dastanlarının leksikası

  • YÖR-YÖNDƏM

    1. Qayda, nizam, səliqə. 2. Görkəm, sir-sifət, xarici görünüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Odu ki, oğlum bağı yör-yöndəmə salır

    Tam oxu »
  • YUCALMAQ

    Ucalmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUDMAQ

    Udmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUXA

    Nazik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tər geyərsən, tər gəzərsən, Aşığın bağrın əzərsən, Yuxa kağıza bənzərsən, Yaza bilməz qələm səni

    Tam oxu »
  • YUXALMAQ

    Yumşalmaq. Kəmtərin ürəyi yuxaldı, yaxın dostunu, öz sadiq qulunu itirdiyindən kövrəlib görək nə dedi

    Tam oxu »
  • YUXALMAQ

    Yumşalmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunu qan götürdü. Ürəyi yuxaldı. (“Koroğlunun Ərzəngan səfəri”) (Hümmət Əlizadə)

    Tam oxu »
  • YUQARU

    Yuxarı, baş tərəf, üst. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUM

    Xeyir-dua, son söz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUMBALANMAQ

    Bax: yombalanmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • YUMBALATMAQ

    Diyirlətmək, gillətmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Tez onu yumbaladıb gətirdi, mağaranın ağzına tıxadı, dedi

    Tam oxu »
  • YUMRI

    Yumru. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUMUŞ

    Mələk, buyruqçu, xəbərçi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUND

    At. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YUNDU

    Yaxantı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜGRƏK

    Yüyrək, çaparaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜGÜRMƏK

    Yüyürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜGÜRTMƏK

    Yüyürtmək, çapdırmaq, səyirtmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜGÜRÜK

    Bax: yüyrək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Siyah tellər salma saçax, Qollarında geyim qolçax, Atı yügürük, özü qoçax, Salı ver gəlsin Eyvazı

    Tam oxu »
  • YÜKLƏT

    Yük heyvanı, yük daşıyan heyvan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜKLÜ

    Hamilə, ikicanlı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜKRƏK

    Bax: yüyrək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Minə idim Ərəb atın kökündən, Yükrəyindən, bədöyündən, yeyindən, Bir mərd iyid xəbər aldı bəyindən: Bir tər

    Tam oxu »
  • YÜKÜNÜ YERƏ QOYMAQ

    Hamiləlikdən azad olmaq, doğmaq. Arvad yükünü yerə qoymaq vaxtı olanda qoca Alı kasıb-kusuba nəzir-niyaz verdi ki, siz də mənə dua eləyin, Allah bunu

    Tam oxu »
  • YÜLƏR

    Cilov, heyvanın başına, boğazına keçirilən ipdən başlıq, yüyən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜLMƏK

    Qırxmaq, saç və tükləri yolmaq, təraş etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜRƏK

    Ürək, qəlb. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜRƏKLÜ

    Ürəkli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜRİR

    Quşlardan başqa ov heyvanı, yerdə yeriyən, uçmayan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜRİŞ

    Yüyürüş. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜSR

    Bax: yüsür.

    Tam oxu »
  • YÜSÜR ƏRƏB

    Rahat, dinc. Əllərində yüsür təsbeh yüz dənə, Qorxum budu, göz görməyə, üz dönə, Bir iyid ki ilqarından tez dönə, Mövlam ona qənim olsun sabahdan!    

    Tam oxu »
  • YÜYƏN

    Atın başına keçirilən gəm və cilovdan ibarət qoşqu ləvazimatı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bir az da getməmişdilər ki, Rövşən Qıratın yüyənini çəkib

    Tam oxu »
  • YÜYRƏK

    Qaçağan, bərk qaçan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəli, elə ki namələr hazır oldu, qasid bir yüyrək at minib düşdü yola

    Tam oxu »
  • YÜYÜRƏK

    Bax: yüyrək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)

    Tam oxu »
  • YÜYÜRÜK

    Asma beşik, nənni. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Doqquz ay, doqquz gün, doqquz saat, doqquz saniyə əzab-əziyyətini çəkdiyim, yüyürüyünün başını kəsdiy

    Tam oxu »
  • YÜZ

    Üz, sifət. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜZMƏK

    1. Soymaq, dərisini çıxarmaq. 2. Üzmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • YÜZÜK

    Üzük, barmaq halqası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ZAĞ1 FARS

    1. Qara qarğa. 2. Məcazi mənada: qara, qaranlıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda həqiqi mənada işlənmişdir

    Tam oxu »
  • ZAĞ FARS

    1. Qara qarğa. 2. Məcazi mənada: qara, qaranlıq. Dastanda təşbeh kimi işlənmişdir. Mən Qənbərəm dağ kimin, Titrəyən yarpaq kimin, Arzını bəzəyəni Qara

    Tam oxu »
  • ZAĞA

    Heyvan yuvası, mağara. Haramılar həmin dağda bir zağada məskən salmışdılar. (“Dilsuz və Xəzangül”)                                                    

    Tam oxu »
  • ZAĞA

    Heyvan yuvası, mağara. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nökər olan qulluq eylər ağaya, Həramisən, dur sən çəkil zağıya! Yada bel bağlama, qoyar yağıya, Y

    Tam oxu »
  • ZAĞLI

    Zağ verilmiş, cilalanmış, cilalı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qılıncın ağzı zağlıdı, Dostunun yolu bağlıdı, Koroğlu qəlbi dağlıdı, Qoyma batsın çən-

    Tam oxu »
  • ZARILIQ

    Fəryad, fəğan, ağlayıb-inləmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)

    Tam oxu »
  • ZARINCI

    Çox xəstəlik çəkib zəifləmiş adam; üzgün adam. Dialektlərdə həmçinin yalvaran mənasında da işlənir. Qurbani der: mən yemərəm narıncı, Yar yara baxarmı

    Tam oxu »
  • ZAT ƏRƏB

    Əsil, mənşə, kök, nəsil, nəsəb. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu bir igid, əsli-zatı var, Həm namusu, arı, həm qeyrəti var, Dəmir cilov altda Ərə

    Tam oxu »
  • ZAVAL

    ər. zəval Ziyan, zərər // bəla, müsibət, xətər, qorxu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İndi bizim də əsl bəlamız qayıdan başdadı

    Tam oxu »
  • ZƏBAN FARS

    Dil. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Zəbanə sözü də vardır; alov, alovun şöləsi, dili; tərəzinin dil şəklində olan hissəsi mənalarını verir

    Tam oxu »
  • ZƏBAN FARS

    Dil. Zəbanə sözü də vardır; alov, alovun şöləsi, dili; tərəzinin dil şəklində olan hissəsi, mili. Dastanda həqiqi mənada işlənib

    Tam oxu »
  • ZƏBƏRCƏD

    Zümrüdəbənzər qiymətli daş. Al cavabın deyim, Süsənbər xanım, Ərş üzünün on iki bürcü-barı var. Behişti-əlanın ləli-zəbərcət fərşi, Çox hesabsız huri,

    Tam oxu »
  • ZƏDƏN

    fars. zədə – əziklik, sınıqlıq; zədən – vurmaq Yaralı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, bilməm nədən, Qara bağrım oldu zədən, Eyvazdımı dara

    Tam oxu »