zərf [ər. hal və fars. bə] : halbahal olmaq – haldan hala düşmək, halı dəyişmək, vəziyyəti gah pisləşib, gah yaxşılaşmaq
Bir-birinə zidd olan, bir-birini inkar edən iki fikrin qarşılaşdırıldığı tabesiz mürəkkəb cümlələrdə müstəqil cümlələr arasında əlaqə yaradan bağlayıc
is. [ər.] Ayın və bəzi iri ulduzların ətrafında bəzən görünən işıq dairəsi. Fikrini, qəlbini çalmışdı əlan; Mahtabın sulara düşən haləsi
“Halələnmək”dən f.is
f. Ətrafında bəzən işıqlı dairə əmələ gəlmək (Ay və bəzi iri ulduzlar haqqında). [Pərşan] göylərin axşam parıltısında halələnmiş (f
is. [ər.] klas. Hal, vəziyyət. Naçalnik elə bir halətdə mənim üzümə baxırdı ki, deyirdim, bu saat durub məni yeyəcək
is. [ər.] klas. bax əhval-ruhiyyə. [Yaşlı kişi:] Bədbincə bir haləti-ruhiyyə məni qapladı. S.Hüseyn
is. [ər.] Bir hadisə, iş haqqında məlumatı, xəbəri olan; xəbərdar, agah. Haliyəm ellərin mən cümləsindən; Gecə yatmaz bir-birinin bəhsindən
is. 1. Çənbər, qurşaq, dairə şəklində gərək (əsasən metaldan olur). Qaratoyuq ayağını cələdən çəkdikdə qıl halqa daralıb onu bənd edirdi
“Halqalamaq”dan f.is. Balıqları halqalama. – …Quşları halqalama işi ilə mərkəzi halqalama bürosu məşğuldur
f. 1. xüs. Yerdəyişmə istiqaməti və sürəti, ömürlərinin uzunluğu və s. üzərində elmi müşahidə aparmaq məqsədilə quşların ayağına və balıqların quyruğu
“Halqalanmaq”dan f.is. Balığın quyruğunun halqalanması. – Qoruqda quşların halqalanması, miqrasiyası, həyat tərzi, bir-biriləri və ətraf mühitlə qarşı
məch. 1. Quşun ayağına və ya balığın quyruğuna halqa keçirilmək. Halqalanmış (f.sif.) quş başqa bir yerdə öldürüldükdə quşun ayağında olan halqa göstə
bax halqavari
sif. Halqa, çənbər, çevrə şəklində; dairəvi, halqaşəkilli
“Hallandırmaq”dan f.is
f. qram. Hallar üzrə dəyişdirmək. “Əl” ismini hallandırmaq
“Hallanmaq”dan f.is. İsmin hallanması
f. qram. Hallar üzrə dəyişmək
“Hallaşmaq”dan f.is
bax hal-əhval tutmaq (“hal-əhval”da). …Adam həmişə həmsöhbət tapır, bir-birilə hallaşır, “məsələ” öyrənir
sif. və is. 1. Kefli, az sərxoş. Məhəbbətdən mey içmişəm, hallıyam. M.Rahim. 2. bax hallıca. 3. dan. Xoşrəftar, xoştəbiət, xoşəhvallı
zərf zar. dan. Dolğun (bədənli), koppuş. [Sultan bəy:] …Mənimki bir hallıca, dulluca arvaddır. Ü.Hacıbəyov
is. [lat.] tib. Qarabasma, gözəgörünmə
is. Kimyəvi element, ünsür
sif. Zəif düşmüş, əldən düşmüş, üzgün, taqətsiz, yorğun. Halsız qoca. – Mehriban yorğun və zəif gözlərini açdı
zərf Halsız halda, bihal, üzgün halda, əldən düşmüş halda. Xədicə arxası üstə halsızca uzanıb tez-tez nəfəsini çiyinlərilə alıb verirdi
sif. Zəiflik, üzgünlük, bihallıq, taqətsizlik, əldən düşmə. [Nuriyyə:] Sonra özümdə qəribə bir halsızlıq hiss elədim
is. [ər.] Yağda qovrulmuş un və doşabdan, bəzən də baldan, şəkərdən bişirilən Şərq şirniyyatı. Axşam azanı deyilən kimi, mömin müsəlman bilmir ki, nəy
is. köhn. Halva bişirib satan adam. Halvaçı qızı daha şirin. (Ata. sözü). …Şəms axırda bir şəhərə çatdı
is. köhn. Halvaçı sənəti; halva bişirib satmaqla məşğul olma. Əhalinin bir qismi də xırda ticarətlə – halvaçılıq, çörəkçilik, … baqqallıq, bəzzazlıqla
is. Hürərkən itin çıxardığı səs
təql. 1. bax ham(m). 2. uş. İt
is. [ər.] Çimmək üçün isti və soyuq suyu olan xüsusi bina. Şəhər hamamları. Məhəllə hamamı. – [Məşədi Qəzənfər:] Daha kim deyə bilər ki, hamam pis şey
is. 1. köhn. Hamam sahibi, yaxud hamam icarəçisi. Usta Ağabalanın səsinə hamamçı dik atılıb, az qaldı ocağın üstündə qaynayan pitini töksün… Çəmənzəmi
is. Hamamçı peşəsi, hamamçının işi-peşəsi. Camadarın şahlığı hamamçılıqdır. (Ata. sözü)
is. [ər. həmmam və fars. …xanə] Bir ailənin istifadəsi üçün mənzillərdə hamam, vanna otağı. Sürmə xala Əzizi hamamxanaya salıb mətbəxə qayıtdı və tələ
[fars.] 1. Göz önündə olmayan və ya uzaqda olan bir şeyi və ya şəxsi göstərmək üçün işlədilən əvəzlik – o, özü
sif. [fars.] 1. Girintisi-çıxıntısı, kələ-kötürü olmayan; düz (səth haqqında). Hamar daş. Hamar asfalt yol
sif. Olduqca hamar, lap hamar, düz. Hamarca taxta
“Hamarlamaq”dan f.is. İstifadəyə verilən sahələrdə əsaslı surətdə hamarlama işləri görülür
f. 1. Yerin və ya bir şeyin səthini hamar hala salmaq, hamar, düz etmək, düzləndirmək. Taxtanı rəndə ilə hamarlamaq
“Hamarlanmaq”dan f.is
məch. Hamar hala salınmaq, düz edilmək, düzləndirilmək. Həyəti basmış yanıq iyi verən sirkan biçilmiş, yer hamarlanıb süpürülmüşdü
“Hamarlaşmaq”dan f.is
f. Hamar olmaq, hamar hala düşmək, düzlənmək. Mala çəkildikdən sonra sahə hamarlaşdı
“Hamarlatmaq”dan f.is
“Hamarlamaq”dan icb
sif. Bir şeyin səthini hamarlamaq üçün işlədilən. Hamarlayıcı maşın
is. Hamar şeyin halı, hamar, düz olma. Kiçik kol-koslar, ensiz arxların kənarlarında bitmiş hündür qamışlar da çölün hamarlığına qovuşaraq geniş düzən