icb. Dəyirmi, yuvarlaq şeyi bir istiqamətə doğru yuvarladaraq hərəkət etdirmək. Çəlləyi diyirlətmək. – Valla oyuncaq avtomaşınını fərişin üstü ilə diy
is. 1. Qıçın diz oynağı olan hissəsi, bükülən yeri. Dizlərini bükmək. – Getdim bağa üzümə; Tikan batdı dizimə
bax dizbədiz. Oturaydım dizdizə; Baxaydım gül üzünə. (Bayatı). Təbiət bizimlə durub diz-dizə; Başından keçəni danışır bizə
zərf Dizləri üstündə, dizləri üstündə sürünərək. Diz-dizi yerimək. – Uşaqların çoxusu həftələrlə yeriyə bilməzdi, mollaxanadan evlərinə diz-dizi gedər
sif. Dizin alt tərəfində olan. Dizaltı damar
is. [ing.] Kompozisiya, quruluş, tərtib
zərf Üz-üzə, bir-birinə lap yaxın. Dizbədiz oturmaq
[alman ixtiraçısı Dizelin adından] 1. Maye yanacaqla işləyən mühərrik. Dizel mühərriki. 2. dan. Dizel mühərriki ilə işləyən avtobus
sif. Dizel mühərriki olan, dizel ilə işləyən, hərəkətə gətirilən. Dizelli avtomobil. Dizelli qatar
is. [yun.] tib. Kəskin yoluxucu bağırsaq xəstəliyi; qanlı ishal. Atəvəliyinin köklərindən dizenteriya xəstəliyinin müalicəsində istifadə edilir
sif. Dizenteriyaya (qanlı ishala) tutulmuş. Dizenteriyalı xəstə
zərf Diz üstə, diz-dizi. □ Dizin-dizin sürünmək (süründürmək) – 1) ayaq üstündə dura və ya gedə bilməyib diz üstə sürünmək (süründürmək)
“Dizləmək”dən f.is
f. Dizi ilə vurmaq
is. 1. Kişilərin şalvar altından geydikləri (əsasən ağdan tikilən) alt tuman. Yasavul şalvarını çiyninə atmış, ağ dizlikdə yollarda toza bata-bata sür
is. məh. 1. Giləsi böyük, tumları iri üzüm növü. 2. Həmin üzümdən qurudulmuş mövüc
is. bot. Rütubətli çəmənliklərdə bitən ot bitkisi
nida. Öküz, camış kimi heyvanları səsləmək üçün çıxarılan səs. □ Do demək – 1) heyvanı “do” səsi ilə səsləmək
[ital.] Musiqi qammasının başlanğıc səsi, habelə bu səsi göstərən not
dod vermək – bax dodu vermək (“dodu”da)
sif. İnsan dodağına bənzəyən, dodağa oxşayan
bax dodağabənzər
sif. Alt dodağı sallanmış halda olan. Dodağısallaq adam
is. dan. Bəzəkçi, sözbaz
bax qalındodaq
is. 1. Ağız kənarlarını təşkil edən iki mütəhərrik dəri-damar büküklərindən hər biri. Adamın iki dodağı olur
zərf 1. Yavaşcadan, pəsdən, öz-özünə. Yalnız Mina ilə Xədicə arabir dodaqaltı söylənir, bu qərardan məmnun olmadıqlarını bildirirdi
bax dodaqaltı. Yarməmməd nə isə dodaqarası anlaşılmaz bir şey mızıldadı. M.İbrahimov
bax ağızbaağız 1-ci mənada
is. Kiçik (incə, zərif) dodaq
is. bot. Nanə, adaçiçəyi və s.-nin mənsub olduğu bitki fəsiləsinin adı
is. ədəb. Aşıq şeir formalarından biri (bu şeir formalarında sözlər elə seçilir ki, dodaq səsləri, demək olar ki, iştirak etmir)
sif. Ağzına qədər dolu; ağızbaağız, ləbələb. Bir dodaqlama dolça ayran içdi
f.sif. dilç. Dodaqlar vasitəsilə tələffüz edilən. Dodaqlanan səslər
“Dodaqlanmaq”dan f.is
f. dilç. Dodaqlar vasitəsilə tələffüz olunmaq
f.sif. dilç. Dodaqlar vasitəsilə tələffüz edilməyən. Dodaqlanmayan səslər
“Dodaqlaşmaq”dan f.is
qarş. Dodaq-dodağa öpüşmək
sif. Dodağı, dodaqları olan. Xüsusi yer ayrılıb; sərvboylu, püstə dodaqlı canana. R.Rza
is. Nəfəsli musiqi alətlərinin dodaq dayadılan hissəsi; ağızlıq
zərf Ürəksiz, istəmədən, həvəssiz. Dodaqucu salam vermək. – Zeynəb dodaqucu gülümsəyib Rüstəm kişini süzdü
is. 1. köhn. Keçmişdə: çömçə ilə oynanılan gülməli bir oyun. 2. dan. Hiylə, kələk, fənd. ◊ Dodu vermək dan
f.sif. Bala verən, övlad verə bilən, qısır olmayan. Doğan inək. Doğan heyvan. – Yüz min mamaça olsa da, güc doğana düşər
is. 1. Bir-birinə bənd etmək üçün örkənin, sicimin ucuna bağlanan ağac haçacıq (qarmaq); örkən halqası
“Doğanaqlamaq”dan f.is
f. Doğanaq vasitəsilə dərini yumşaltmaq. Dərini doğanaqlamaqla yumşaldırlar
sif. Əsasən bala vermək üçün saxlanılan, doğan. Doğar inək. Doğar camış
“Doğdurmaq”dan f.is