is. Dəf çalmaq işi, dəfçalanın peşəsi, sənəti
zərf [ər.] 1. Kəmiyyət bildirən sözlə birgə işləndikdə bir işin, hərəkətin, hadisənin hər bir momentini, təkrarını bildirir; kərə
is. dan. zar. Ləvazimat, dəsgah (3-cü mənada). Bu iş üçün dəfə-daraq lazım deyil
[ər. “dəfə” söz. cəmi] köhn. Adətən “ilə” qoşması (bitişik yazıldıqda – la) ilə birlikdə – dəfələrlə, bir neçə kərə
zərf 1. Bir neçə dəfə, təkrarən. O, dəfələrlə mükafatlandırılmışdır. Dəfələrlə xəbərdarlıq etmək. – …Daşı Məsmə qarı dəfələrlə gəlib anadan alıb aparm
zərf [ər.] köhn. Dərhal, o saat, əlüstü, birdən, bir dəfədə. Xlestakov qızışıb deyir: – Mənim hökmlərim dəfətən cari olur! F
is. [ər.] Yer altında gizlədilmiş, yaxud gizli halda qalan xəzinə. Heydərbaba, səndə dəfinələr var; Dağlar vədiəsi xəzinələr var… Şəhriyar
sif. Dəfinəsi olan, xəzinəsi olan; çox zəngin yeraltı sərvətləri olan. Dəfinəli Xəzərin neftli bağrı sökülür
is. [ər.] Ölünü basdırma, torpağa təslim etmə. Mirzənin ölməyinin xəbəri şəhərə yayıldı. Oğlanlarının xatirəsi üçün şəhərin tüccarı və əyanı onun dəfn
[ər.] : dəfn-kəfn etmək köhn. – ölünü kəfənləyib basdırmaq. Comərd dədəsini dəfn-kəfn eləyib basdırdı
is. 1. bot. Yarpaqları yeyinti və konserv sənayesində istifadə olunan həmişəyaşıl ağac və ya kol. Dəfnə ağacına Zaqafqaziyada çox təsadüf edilir
is. [ər. əsli yun.] 1. Yazı yazmaq, yaxud rəsm çəkmək üçün kitab şəklində tikilmiş eyniölçülü kağız dəstəsi
top. Dəftər və kitabçalar, kağızlar
[ər.] bax dəftərçərəkə
is. Kiçik dəftər, cibdə gəzdirilən dəftər; bloknot. Bahadır dəftərçəsini xeylaq yazandan sonra meşədə gəzirdi
bax dəftərdar
bax dəftərdarlıq
is. [əsli yun. və fars.] 1. rəs. Dəftərxana işçisi, idarəyə gələn və oradan çıxan kağızları dəftərə qeyd etməklə məşğul olan işçi
is. rəs. Dəftərdarın işi, vəzifəsi. İdarədə dəftərdarlıq etmək. Dəftərdarlığa aid işlər
is. [əsli yun. və fars.] Bir idarənin kargüzarlıqla məşğul olan şöbəsi. Mirzə Səfər … qəza dəftərxanasında qulluq edərdi
is. Dəftərxana işçisi. [Qədir] qollarını bir-birinə keçirib dəftərxanaçının üzünə mənalı-mənalı baxdı
is. Dəftərxanaçının işi, peşəsi, vəzifəsi
is. məh. Yağlı və yumurtalı xəmirdən tavada bişirilib şəkər və sumaqla yeyilən qoğal; bişi
is. [ər.] klas. 1. Bihudə təlaş və iztirab, qorxu, həyəcan; gurultu-patırtı. Fariq eylə məni bu dəğdəğeyi-dünyadən
sif. və is. dan. Vəsvəsəli, səksəkəli (adam)
sif. Səbəbsiz yerə təlaş edən və qorxan; vəsvəsəli, səksəkəli. Mən isə utancaq və dəğdəğəli bir uşaq olduğumdan, anamın yanında büzülüb durur(dum)
is. [fars.] klas. Ağız. Sədəf dəhanından yüz min dürr saçar. S.Vurğun
is. köhn. Gecə qarovulçuları üstündə gəzən və onlara nəzarət edən şəxs. Məhəllənin dəhbaşısı
[fars.] bax dəhan. Qismət olsa, gələr Yəməndən; Qismət olmasa, çıxar dəhəndən. (Ata. sözü). Qönçə dəhəni çəməndə xəndan
“Dəhləmək”dən f.is
f. Səsləmək və b. yolla heyvanı hərəkətə gəlməyə məcbur etmək. O, qabağa keçib öküzləri hayxırdı, atı dəhlədi
is. [fars.] 1. Ev qapısı ilə otaqların qapıları arasında olan üstüörtülü aralıq; koridor. Yığılıb dağ kimi hər yanda kitab; Evdə, dəhlizdə və eyvanda
is. Kiçik dəhliz
is. [fars.] 1. Ana xətdən ayrılan arxın, şırımın və s.-nin başlanğıcı. Bu dəhnə sel dəhnəsidir, Lil hökmran, qaya əsir… M
is. [fars.] Yüyənin və ya cilovun atın ağzına salınan dəmir hissəsi; cövzə. At dəhnəni çeynəyə-çeynəyə irəli atıldı
“Dəhnələmək”dən f.is
f. Dəhnəni atın ağzına keçirmək (bax dəhnə1)
“Dəhnələnmək”dən f.is
məch. Yüyənin dəhnəsi ağzına keçirilmək (atın)
sif. Dəhnəsi olan
is. [ər.] klas. 1. Dünya, aləm, təbiət. Dəhrdə oldu mənə dildarü-dilbər bir tüfəng. M.P.Vaqif. Dəhrdə etmə iftiraqə həvəs; İftiraq ilə kəslər olmuş pə
is. Ağac budamaq, yaxud çox qalın olmayan ağacları kəsmək üçün burnuəyri kəsici alət. Yox, əfəndim, bu məsələlərdə dəhrə ilə müharibəyə çıxmaq olmaz
is. Toxumalarda və kəlağayıların üzərində dəhrə burnu şəklində naxış
sif. Burnunun ucu dəhrə kimi yuxarı qalxmış, burnu dəhrəyə oxşayan. Dəhrəburun adam
is. zool. Quyruğu dəhrəyə oxşayan böcək
“Dəhrələmək”dən f.is
f. Dəhrə ilə doğramaq, kəsmək. Ağacların budaqlarını dəhrələmək
“Dəhrələnmək”dən f.is
məch. Dəhrə ilə doğranmaq, kəsilmək
“Dəhrələtmək”dən f.is