“Dəhrələmək”dən icb. Qurumuş budaqları dəhrələtmək
sif. Dəhrəsi olan, əlində dəhrə. Belli, dəhrəli, yabalı, külünglü, kürəkli adamlar bir-birinə qarışmışdılar
sif. Görünüşcə dəhrəyə oxşayan, dəhrə kimi
is. [ər.] köhn. Axirətə inanmayan və hər şeyin bu dünyada olduğunu iddia edən adam. Nə hüluliyəm, nə dəhri, nə kənariyəm, nə bəhri; Nə riyaziyəm, nə c
is. [ər.] 1. Qorxunc bir şey və ya böyük bir təhlükə, hadisə və s. qarşısında doğan şiddətli qorxu hissi; vahimə
[ər. dəhşət və fars. …amiz] bax dəhşətəngiz. …Əxlaqsızlığın dəhşətamiz və çılpaq səhnələri açıldı. M
sif. [ər. dəhşət və fars. …əngiz] Dəhşətli, dəhşət doğuran; qorxunc. Sübh açılanda şahi-zalim və birəhmin hökmünə görə gərək adamlar kəlləsindən minar
“Dəhşətləndirmək” dən f.is
f. Dəhşətə salmaq, son dərəcə qorxutmaq
“Dəhşətlənmək”dən f.is
f. Dəhşətə düşmək, son dərəcə qorxmaq
sif. 1. Dəhşət doğuran, son dərəcə qorxunc; müdhiş. Əgər bu, həqiqətə çevrilsəydi, gör Müqim bəy Cavanşir üçün necə dəhşətli faciə üz vermiş olardı
[ər. dəhşət və fars. …nak] bax dəhşətəngiz
is. [fars.] tar. Keçmişdə kəndlilərin feodala, bəyə və ya mülkədara məhsulun onda biri miqdarında natural şəkildə verdikləri vergi
is. [ər.] köhn. İşə qarışma, müdaxilə etmə. □ Dəxalət etmək (eləmək) – qarışmaq, müdaxilə etmək. Dəccal da edir cümlə işə indi dəxalət; Qanun adı dill
köhn. 1. bax da1 1 və 2-ci mənalarda. Saqiya! Saldı qəm əldən məni, bir badə yetir; Həm bu dünyada mənə, həm dəxi üqbadə yetir
is. [ər.] köhn. Sığınan, himayə axtaran, kömək istəyən. □ Dəxil düşmək (bəzən “qapına”, “qapısına” sözü ilə) – sığınmaq, himayə istəmək, kömək istəmək
[ər.] Əlaqə, münasibət, aidiyyət (adətən “dəxli” şəklində). Uşaq mənimdir, baba! Dəxli nədir sizlərə? Kim sizi qəyyum edib, hökm edəsiz bizlərə? M
Zaman və məkanca son nöqtəni bildirən və bitişik yazılan qoşma; …qədər. Günortayadək. Vağzaladək. Evədək
is. məh. İri heyvanların (inək, öküz və s.-nin) aşığı; maça. Dəkkə ilə aşıqaşıq oynamaq
sif. [ər] 1. Düpdüz, tamamilə düzgün, incədən-incəyə düzgün. Dəqiq cihazlar. Dəqiq tərəzi. Sənin qüdrətini, sənin əzmini; Dəqiq maşınlarla hesabladıla
is. [ər] 1. Bir saatın altmışda birinə bərabər və ya 60 saniyədən ibarət olan vaxt ölçüsü. Bir dəqiqə sükutdan sonra vəzir Mirzə Möhsün başladı danışm
zərf Dəqiqədə bir, arabir, çox qısa müddətdə. Ancaq quduz xəzri dəqiqədəqiqə ara verib damlar başında uluyurdu
zərf Hər dəqiqədə, hər dəqiqədən bir, tez-tez, müttəsil. Dəqiqəbaşı su içmək. – Yunis dəqiqəbaşı vaqonun qapısına çıxır, pəncərəsindən boylanıb cənuba
zərf Hər dəqiqə, getdikcə; arası kəsilmədən. Kombayn dəqiqəbədəqiqə halı yaxşılaşan xəstəyə bənzəyirdi
sif. Dəqiqə müddətində olan (adətən saylarla). Bir dəqiqəlik iş. İki dəqiqəlik sükut. On dəqiqəlik tənəffüs
sif. [ər. dəqiqə və fars. …şümar] köhn. Saatda dəqiqəni göstərən böyük əqrəb. Divar saatının dəqiqəşümarı
sif. Dəqiq hala gətirən, tam aydınlaşdırıcı, dəqiq göstərən. Dəqiqləşdirici alət
“Dəqiqləşdirilmək” dən f.is
məch. Dəqiq hala salınmaq, tam düzgün hala salınmaq, dürüstləşdirilmək, qəti müəyyənləşdirilmək
“Dəqiqləşdirmək”dən f.is
f. Dəqiq hala salmaq, tam düzgün hala gətirmək, dürüstləşdirmək, qəti müəyyənləşdirmək. Məlumatı dəqiqləşdirmək
“Dəqiqləşmək”dən f.is
f. Dəqiq hala gəlmək, tam düzgün şəkil almaq, dürüstləşmək, düzgünləşmək, qəti müəyyənləşmək. Ölçü prosesi dəqiqləşdikcə, tam ədədlər artıq kifayət et
is. Dəqiq şeyin halı; tam düzgünlük, mükəmməllik, həqiqətə tam uyğunluq. Tərcümənin dəqiqliyi. Ölçünün dəqiqliyi
sif. və is. [ər. dəqiq və fars. …şünas] İncədən-incəni başa düşən (adam)
[ər.] : dəqqülbab etmək (eləmək) – qapını döymək, taqqıldatmaq. [Xudayar bəy] qəndi vurdu qoltuğuna, bir öskürüb [qapını] dəqqülbab elədi
is. [ər.] 1. Dəlil, sübut. □ Dəlalət etmək (eləmək) – sübut etmək, göstərmək, təsdiq etmək. [Hakimi-şər:] Siz məni inandırırsınız ki, Ağa Mərdan dinda
is. köhn. Dəvənin boynundan keçib palanın arxasında düyünlənən örkən. Dəlbəndi bərk bağlamaq
“Dəldirilmək”dən f.is
məch. Deşdirilmək, deşik açdırılmaq
“Dəldirmək”dən f.is
icb. Deşdirmək, deşik açdırmaq
is. 1. zool. Yırtıcılar dəstəsindən xəzdərili məməli kiçik heyvan. Dələ dərisi. 2. Həmin heyvanın dərisi, xəzi
is. Fırıldaqçı, adamaldadan, hiyləgər, bic. Mənim qızım Səfərdən yaxşı oğlana getməyəcək ki, oğru deyil, dələduz deyil, bir kəsin toyuğuna daş atmaz
sif. və zərf Dələduz kimi, dələduza xas olan bir qaydada
is. Fırıldaqçılıq, hiyləgərlik, biclik. Dələduzluq etmək. – Mən Mirzənin də dələduzluğunu görmüşəm. S
sif. dan. 1. Səliqəsiz, tör-töküntülü, pinti. Dələgey qız. 2. Evində oturmayıb, ora-bura qaçıb söhbət etməyi sevən
is. dan. Səliqəsizlik, pintilik