klas. bax icazə 1-ci mənada. □ İcazət olunmaq – icazə verilmək, izin verilmək. Şah buyurdu ki, … bu məclisi-xasdır, ona binaən mənim tərəfimdən icazət
is. [ər.] Cəbr etmə, məcbur etmə; öz razılığı, arzusu olmadan bir işə sövq etmə. □ İcbar etmək – məcbur etmək
sif. Məcburi. Ümumi icbari təhsil. // İstəməyərək, güclə
is. Məcburilik
is. [ər.] Bir məsələni müzakirə etmək üçün hər hansı bir təşkilat üzvlərinin bir yerə yığılması; yığıncaq
is. [ər. iclas və fars. …baz] İclası, iclas etməyi çox sevən adam (mənfi mənada işlənir)
is. Çox iclas çağırma, çox iclas etmə; iclas etməyi, çox iclasa getməyi sevmə (mənfi mənada işlənir)
is. Məhkəmə iclasında iştirak edən xalq nümayəndəsi
is. İclasçı işi, iclasçı vəzifəsi
is. [ər.] 1. Qədimdə: hər hansı bir ərazi daxilində yaşayan əhalinin özünüidarə hüququna malik birliyi, təşkilatı
is. [ər.] 1. Qısa məlumat, bir məsələnin ümumi şəkildə qısaca şərhi; xülasə. □ İcmal vermək – xülasə etmək
is. İcmal yazan jurnalist, icmal müəllifi (bax icmal 2-ci mənada)
zərf [ər.] köhn. Qısaca, müxtəsər, xülasə şəklində
is. [ər.] Bir işin, qərarın, hökmün və s.-nin yerinə yetirilməsi, həyata keçirilməsi. İcranı yoxlamaq
is. 1. Bir qərarı, hökmü, əmri, göstərişi icra edən, əməli surətdə yerinə yetirən, həyata keçirən adam
bax icraçı. İcraedici orqanlar
icraiyyə komitəsi – hökumət qərarlarını həyata keçirmək, bir şeyi əməli surətdə idarə etmək vəzifəsini həyata keçirən orqanların adı
is. [ər. icra və fr. comite] İcraiyyə komitəsinin qısaldılmış adı. İcrakomun sədr müavini qırmızı karandaşı naxışlı qələmdandan çəkib, vacib görkəm al
sif. və zərf Yerinə yetirilməmiş, əməl edilməmiş, həyata keçirilməmiş. Evdə uşaq heç bir rejimə tabe olmadan yaşayarsa, məktəbin verdiyi tapşırıqlar d
is. [ər.] köhn. 1. Görülən iş üçün verilən haqq (pul), muzd (maaş), zəhmət haqqı. [Hacı Rəcəbəli:] Ağa Mərdan, uşaqların icrətini məlum elə! M
is. [ər.] klas. 1. Cidd-cəhd, var gücü ilə çalışma, səy etmə, çalışıb-çapalama. □ İctihad etmək köhn
sif. [ər.] 1. İnsan cəmiyyətinə aid olan. İctimai quruluş. İctimai inkişaf qanunları. // Cəmiyyətdə insanların həyat və münasibəti ilə bağlı olan, cəm
“İctimailəşdirilmək” dən f.is. İstehsal vasitələrinin ictimailəşdirilməsi. Torpağın ictimailəşdirilməsi
məch. Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxarılıb, cəmiyyətin, kollektivin ixtiyarına verilmək; ümumiləşdirilmək, ellikləşdirilmək
f.sif. Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxarılıb, cəmiyyətin, kollektivin ixtiyarına verilmiş; ümumiləşdirilmiş, ellikləşdirilmiş
“İctimailəşdirmək” dən f.is
f. Dağınıq, fərdi, xüsusi təsərrüfatı, istehsal vasitələrini, təsərrüfat obyektlərini və s.-ni ictimai kollektiv, təsərrüfat halına gətirmək; ümumiləş
“İctimailəşmək”dən f.is
f. Fərdilikdən, xüsusilikdən çıxıb ümumiləşmək, cəmiyyətin mülkiyyətinə keçmək, ellikləşmək
is. İctimai xarakterdə olma; ümumilik, kollektivlik
is. [ər.] Cəmiyyət və onun inkişafından bəhs edən elm. İctimaiyyat dərsi. İctimaiyyat müəllimi. – İctimaiyyat dərnəyi rəhbəri [Ənisənin] … müraciətini
is. [ər.] Cəmiyyətin qabaqcıl dairələri, qabaqcıl hissəsi. Elmi ictimaiyyət. İctimaiyyətin fikri. İctimaiyyətin diqqətini cəlb etmək
is. İctimai işlərdə, ictimai həyatda fəal iştirak edən adam. // Sif. mənasında. İctimaiyyətçi qadınlar
is. [ər.] klas. Çəkinmə, saqınma, uzaqlaşma, uzaq durma. Fürsəti fövt etmək olmaz, gözləyir əğyarlar; Onların bədgularından ictinabın vaxtıdır
klas. bax əcz. Tənha qalıb etdi naleyi-zar; Dərdü qəmə qıldı iczin izhar. Füzuli. Ətalət mayeyi-iczü kədərdir
is. 1. Bir şeyin içərisi, daxili, iç tərəfi. Əvvəl evin içi, sonra çölü. (Ata. sözü). Mağaranın içi yumşaq ağac qabıqları ilə döşənmişdi
bax içalat. [Mürşüdoğlu] qoca əli ilə iç-içalatı söküb çıxardıb qanlı biləklərini yudu. S.Rəhimov
bax iç 2-ci mənada. Qoyunun içalatı. – [Canavar] yazığın içini, içalatını elə aparmışdı ki, quruca qəfəsəsi qalmışdı
“İçdirilmək”dən f.is
icb. İçməyə məcbur edilmək
“İçdirmək”dən f.is
bax içirtmək
zərf dan. Ara vermədən, dalbadal içmə (çoxları)
1. zərf Daxilə, daxildə. İçəri itələmək. İçəri gəl. İçəri buraxmaq. – Şah rüsxət verdi, münəccimbaşı çıxmamış Xacə Mübarək içəri girib ərz elədi… M
zərf Bir başdan içmə, ara vermədən içmə, çoxlu içmə; içəiç (çoxları haqqında). İçhaiç başlandı
sif. İçərisi boş olan, içində heç bir şey olmayan; oyuq. İçiboş gövdə. İçiboş buynuz
bax içkiçi
“İçilmək”dən f.is
“İçmək”dən məch. Xörəyin üstündən çay içildi. Qabdakı su içilib qurtarmışdı. – [Kərəm:] Qəribin boynuna kəfən biçilməz; Əcəl camı çox acıdı, içilməz!
Adətən “bir” sözü ilə – bir dəfə içməyə kifayət edəcək qədər. Bir içim şərab. – [Ahıl qadın:] Evdə bir içim su yoxdur