is. Metalı yonmaq, təmizləmək üçün üzəri diş-diş olan polad alət; suvand, törpü. İnşaata gələndə yeyəni tutmağı bacarmayan … İbrahimə ustası mürəkkəb
is. Yeməyə yarayan hər şey, yeyinti şeyləri, azuqə, ərzaq məhsulları. Yeyəcək ehtiyacı. Yeyəcək vermək
sif. Qidasız, yeməksiz, azuqəsiz, yeyintisiz. Yeyəcəksiz (z.) qalmaq
is. Yeyəcəyin olmadığı hal; azuqəsizlik
“Yeyələmək”dən f.is
f. Yeyə ilə yonmaq, sürtüb nazikləşdirmək və ya təmizləmək (metalı). Dəmiri yeyələmək
“Yeyələnmək”dən f.is
məch. Yeyə ilə yonulmaq, sürtülüb nazikləşdirilmək, təmizlənmək
“Yeyələtmək”dən f.is
icb. Yeyə ilə yondurmaq, yeyə ilə sürtdürüb nazikləşdirmək, təmizlətmək. Açarı bir qədər yeyələtmək lazımdır
“Yeyib-içmək”dən f.is
f. 1. Qidalanmaq, yaşamaq üçün qida qəbul etmək. [Hacı Murad:] Öz yeyib-içməyiniz az idi, bunlar da artdı
f. Heç bir işlə məşğul olmamaq, tüfeyli həyat keçirmək. [Əsgər:] Yaxşı, indi bu sağ və salamat cavan bəs neyləsin, elə yeyib-yatsın?! Ü
is. və sif. 1. Yeyən, qidalanan, yemək alan. Yeyicilərin sayı. 2. bax yeyimcil. 3. Kimyəvi cəhətdən pis təsir edən; pozucu, dağıdıcı
bax yeyimcil
is. 1. Qarınqululuq, yeyimcillik. 2. Kimyəvi cəhətdən pis təsir etmə, pozuculuq, dağıdıcılıq xassəsi
“Yeyilmək”dən f.is
is. məh. Ən çox üzə çıxan pis yara, dəri vərəmi, qurdöşənəyi
məch. 1. Ağızda çeynəyib udulmaq, mədəyə ötürülmək. Çörək yeyilmək. Xörək yeyilmək. Yemək yeyilmək. – Mirzənin atasının evində nahar yeyilirdi
bax yeyimlik
sif. Çox yeyən, yeməyi çox sevən, qarınqulu. Yeyimcil adam
is. Yeyimcil adamın hal və keyfiyyəti
sif. Yaxşı yeyən, yeməyi yaxşı olan yeyimli adam
is. Bir dəfə yeməyə çatan miqdar. Bir yeyimlik çörəyimiz qalıb
sif. Tez, cəld, iti, sürətli, itigedən. Yeyin at özünə qamçı vurdurmaz. (Ata. sözü). // Zərf mənasında
zərf Tez-tez, cəld-cəld, iti-iti, sürətlə. Yeyin-yeyin yazmaq. – Bu dağ mənim, o dağ sənin; Yem toplardı yeyin-yeyin; Döşlərinə süd yığardı; Buynuzuna
“Yeyinləmək”dən f.is
f. İti (tez, cəld, sürətli) addımla yerimək, addımlarını sürətləndirmək. Qoca daha da yeyinlədi. Baxdı ki, yox, bu dəfə səs lap qulağının dibindən gəl
“Yeyinləşdirilmək”dən f.is
məch. Sürəti artırılmaq, daha da sürətləndirilmək, cəldləşdirilmək
“Yeyinləşdirmək”dən f.is
f. Daha da sürətləndirmək, sürətini artırmaq; yeyinlətmək. Xanpəri addımlarını yeyinləşdirdi. Ə.Vəliyev
“Yeyinləşmək”dən f.is
f. Sürətlə gəlmək, yerimək, yeyin-yeyin irəliləmək. Ağqanadlı göy ləpələr hürkmüş ördəklər kimi süzərək quruya doğru yeyinləşir
“Yeyinlətmək”dən f.is
f. Sürətini artırmaq, daha da sürətləndirmək, cəldləşdirmək. Birdən Qərənfil addımlarını yeyinlətdi. M
is. Bir şeyin hərəkətində sürətlilik, itilik, cəldlik. Yerişin yeyinliyi. İşdə yeyinlik. Maşının hərəkətinin yeyinliyi
is. 1. Yeməyə yarayan şeylər, yemək şeyləri, azuqə, yeyəcək şey. [Molla Zaman:] Dur, arvad, gör bu corabları üçdörd manata sata bilərsənmi? Bir az yey
bax yeyilmə2. Tənbəllik yeyitmə azarı kimi bir şeydir. Ə.Sadıq
“Yey”dən üst. dər. qəd. Daha eyi, daha yaxşı, daha gözəl. Bağiban, gər meyl qılmam sərvinə, məzur tut; Sərvdən yeyrək gəlir ol qaməti-mövzun mana
is. [fars.] klas. Yaradan, Allah, Tanrı. Mən bülbüləm, gülşən olur məkanım; Açılmamış soldu gülü gülşanım; Bəxti qara yazan günü yezdanım; Qələm alıb
[ər. xüs. is.-dən] Zalım, qəddar, insafsız, əzazil (bəzən söyüş məqamında). Bu yezid oğlu yezid gərək elə mənim eşşəyimi gəlib aparaydı ki, başıma bu
is. [ər.] İraqın Mosul tərəflərində yayılmış bir məzhəb və bu məzhəbə mənsub adam
sif. [xüs. is.-dən] köhn. Qırmızı. □ Yezidi qırmızı – tünd-qırmızı. Yezidi qırmızı parça
is. [xüs. is.-dən] Zalımlıq, qəddarlıq, insafsızlıq, pislik
is. 1. Bacının əri. Onunçun da, doğrusu, yeznəmə yazığım gəldi və bu səbəbdən qoltuq cibimdən dəftərçəni çıxartdım və uzatdım yeznəmə tərəf
[lat. Yesus] 1. Katolik dininin ən mürtəce və qəddar təşkilatlarından biri olan “İsa cəmiyyəti” adlı cəmiyyət üzvü
is. İkiüzlülük, riyakarlıq, öz məqsədinə çatmaq üçün heç bir vasitədən çəkinməmə
is. [ər.] klas. Əl. □ Yədi-beyza – əsatirə görə Musa peyğəmbərin möcüzə göstərən əlinə işarə olan bu ifadə klassik ədəbiyyatda və folklorda fövqəladə
is. [fars.] klas. Özgənin malını zorla əlindən alma; çapovul, qarət, soyğun(çuluq). Verir yəğmayə nəqdi-gəncin olcaq pasiban sərxoş