[ ing. cocktail – xoruz quyruğu] Müxtəlif spirtli içkilərə ədviyyat, meyvə şirəsi, qənd və s. qatılmış spirtli içki.
// Müxtəlif quru meyvə şirələrində həll olunmuş dondurma halında sərinlədici içki.
Kokteyl
Kokteyl (ing. cocktail) bir neçə komponenti qarışdırmaqla əldə edilən içkidir. Çox vaxt kokteyllər ya spirtli içkilərin birləşməsidir, ya da bir və ya daha çox spirtli içkinin meyvə şirəsi, ətirli şərbət və ya qaymaq kimi digər maddələrlə qarışdırılmış formasıdır. Kokteyllər dünyanın müxtəlif bölgələri arasında çox dəyişir və bir çox internet saytları həm orijinal reseptləri, həm də köhnə və daha məşhur kokteyllərin öz şərhlərini dərc edir.
Kokteyllər alkoqollu (bir və ya daha çox spirtli içkiləri tərkib hissəsi kimi özündə birləşdirir) və alkoqolsuz ola bilər.
== Adın mənşəyi ==
İçki kimi kokteylin ilk yazılı qeydi 1803-cü ildə ABŞ-də "The Farmers Cabinet" jurnalındakı bir məqalədə ortaya çıxdı. Alkoqollu içki kimi kokteylin ilk tərifi üç il sonra 13 may 1806-cı ildə "The Balance and Columbian Repository" (Hudson, New York) jurnalında ortaya çıxdı.
Ənənəvi olaraq, kokteyl inqrediyentlərinə spirtli içki, şəkər, su və bitterlər daxil idi, lakin bu tərif 1800-cü illərdə likör əlavə etməyə qədər artdı.
1862-ci ildə Cerri Tomas "How to Mix Drinks" və ya "The Bon Vivant's Companion" adlı barmenlər üçün təlimat kitabçası nəşr etdi, bu kitabçada bitterlərdən istifadə edərək kokteyllər üçün 10 resept var ki, onları punş və kobler kimi digər içkilərdən fərqləndirdi.
Kokteyllər 1900-cü illərdə təkamül etməyə və populyarlıq qazanmağa davam etdi və 1917-ci ildə Missuri ştatının Sent-Luis şəhərindən olan Julius S. Walsh cunior "kokteyl partisi" terminini istifadə etdi.
Kamikadze (kokteyl)
Kamikadze bərabər hissələrdə vodka, tripl-sek və laym şirəsindən hazırlanır. Qarnir adətən bir meyvə dilimi və ya laym bükümüdür. Kamikaze (神風) yapon sözü olub, hərfi mənası “ilahi külək” deməkdir. Bu gün onlayn verilənlər bazalarında onlarla variasiya mövcuddur. Bəziləri şəkər qamışı əlavə edir.
== Hazırlanması ==
Tərkibi:
30 ml vodka
30 ml tripl-sek
30 ml təzə sıxılmış laym şirəsi
Hazırlanma üsulu: çalxalayın və süzün. Tərkiblər (komponentlər) qarışdırıcı stəkanda (şaykerdə) qarışdırılır, çalxalanır, sonra kokteyl şüşəsinə və ya Martini badəsinə süzülür.
Kosmopolitan (kokteyl)
Kosmopolitan və ya qeyri-rəsmi olaraq "kosmo" deyilir vodka, kuantro, zoğal şirəsi və təzə sıxılmış və ya şirinləşdirilmiş laym şirəsi ilə hazırlanmış kokteyldir .
Kosmopolitan Cimlet kokteyl ailəsinin (cin və laym şirəsi ilə hazırlanan kokteyl, bəzən cin vodka ilə əvəz edilir) üzvüdür. Çox vaxt fərqli şəkildə təqdim olunsa da, kosmopolitan həm də kompozisiya baxımından kamikadzeyə bənzəyir.
== Hazırlanması və servis edilməsi ==
Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyasının resepti vodka sitronuna, limon ətirli vodkaya əsaslanır. Bu kokteyl üçün əsas kimi sitrus ətirli araqdan istifadə, görünür, 1990-cı illərin ortalarında kokteyl mütəxəssisi Deyl DeQroff tərəfindən geniş şəkildə populyarlaşdırılıb və BBA tərəfindən təsdiq edilmiş reseptdə istifadə olunur. Bununla belə, bir çox barmen standart ətirsiz araqdan istifadə etməyə davam edir - bu alternativ, şübhəsiz ki, 1970-ci illərdə Ohayo, Provinstaun və ya Minneapolisdə və ya 1980-ci illərdə San-Fransiskoda məşhur olan bu içkinin ehtimal edilən sələflərindən hər hansı biri ilə tarixən uyğundur. Bəzən bəzəmək üçün bükülmüş limon istifadə olunur.
Kosmopolitan adətən martini stəkanı da adlandırılan böyük kokteyl stəkanında verilir. Bu səbəbdən içki bəzən səhvən martini növü kimi təsnif edilir.
BBA resepti:
40 ml Vodka Citron
15 ml Kuantro
15 ml Təzə sıxılmış laym şirəsi
30 ml moruq şirəsi
== Mənşəyi və miksologiyası ==
Kosmopolitanın mənşəyi mübahisəlidir.
Marqarita (kokteyl)
Marqarita tekila, tripl-sek və təzə sıxılmış laym şirəsindən ibarət kokteyldir . Bəzi marqarita reseptlərinə sadə şərbət də daxildir və tez-tez stəkanın kənarında duz ilə verilir. Marqarita ya buzla çalxalanmış (viski stəkanı), buzsuz (uzunsov stəkan) və ya buzla qarışdırılmış (dondurulmuş marqarita) verilə bilər. Əksər barlar marqaritalara kokteyl stəkanı və ya marqarita stəkanı adlanan şampan stəkanının pilləli diametrli variantında servis edir. Marqarita dünyanın ən məşhur kokteyllərindən biridir və tekila əsaslı ən məşhur kokteyldir.
Dünyada ən çox içilən kokteyllərdən biri, tekila əsaslı kokteyllərin ən məşhur və tanınmışıdır. Turş dadına görə turş kokteyllər qrupuna aiddir.
== Mənşəyi ==
Marqaritanın tarixi çoxsaylı mənşə hekayələrinə görə sirr və folklorlarla örtülmüşdür. Kokteyl tarixçisi David Wondrich-ə görə, marqarita "brandy daisy"-yə (brendili qızçiçəyi) aiddir (marqarita ispan dilində "qızçiçəyi" deməkdir), brendi əvəzinə tekila ilə yenidən hazırlanmışdır. (Daisy-lər ailəsinin baza spirti, likör və sitrus tərkibli kokteyllərdir.) Digər marqarita "yaradılış miflərindən" hər hansı biri 1936-cı ildə Ayova qəzetinin redaktoru Ceyms Qrahamın Tihuanada belə bir kokteylin tapması haqqında məlumat var.
Martinez (kokteyl)
Martinez klassik kokteyldir və Martininin birbaşa atası deyilir. O, bir çox müasir kokteyllərin əsasını təşkil edir və orijinalın bir neçə fərqli tərkibdə formaları mövcuddur. Baza kimi Maraskin və ya Kürasao ilə hazırlanır, cin və ya bitterlərdəki fərqlərlə tərkibləri fərqlənə bilər.
== Tarixi ==
Martinez kokteylinin əsl mənşəyi bəlli deyil. İki erkən hekayə Martinez adlı kokteylin hazırlanmasını "Occidental Hotel"-də barmen Cerri Tomasa və ya Kaliforniyanın Martinez şəhərində bir salonda işləyən Richelieue adlı bir barmenə aid edir. Hər iki hekayənin doğruluğunu yoxlamaq çətindir, çünki o vaxtkı içkilərin qeydləri yoxdur və ya natamamdır, lakin Tomasın 1887-ci il nəşrində Martinez üçün resept var. Bu resepti hazırlamaq üçün "köhnə Tom" cinindən bir pors, bir pors vermut, iki damcı Maraskin, buzlu Boker bitterlərindən bir damcı əlavə etmək və bir dilim limonla bəzəmək lazımdır.
O.H. Byron tərəfindən cəmi bir neçə il əvvəl buraxılmış 1884-cü il içki bələdçisi Martinez adlı kokteyl reseptini də sadaladı və yalnız: " Manhettendə olduğu kimi, sadəcə olaraq viskini cin ilə əvəz edirsiniz". Kitabda Manhetten üçün iki resept var idi, müəllif isə onlardan birini, yəni 2 damcı kürasao, 2 damcı Anqostura bitteri, 1/2 şərab şüşəsi viski və 1/2 şərab şüşəsi İtalyan vermutunu nəzərdə tuturdu.
Harri Consonun 1888-ci il tarixli, "New and Improved Illustrated Bartender's Manual" bələdçi təlimatında, "z" hərfi olmayan, səhv olaraq "martine" kimi yazılmış içkinin siyahısı verilmişdir.
Zombi (kokteyl)
Zombi meyvə şirələri, meyvə şirələri, bitterlər, siroplar və müxtəlif romlardan hazırlanmış Tiki kokteylidir . İlk dəfə 1934-cü ilin sonlarında Donn Beach tərəfindən "Hollywood Don the Beachcomber" restoranında icad edilmişdir. Tezliklə şərq sahilində 1939-cu ildə Nyu-York Ümumdünya Sərgisi zamanı populyarlaşdı.
Rəvayətə görə, Donn Beach əvvəlcə Zombini çox içkili müştəriyə işgüzar görüşü uğurla keçməyə kömək etməyi üçün uydurmuşdur. Müştəri bir neçə gün sonra geri qayıdıb, bütün səyahəti boyu zombiyə çevrildiyindən şikayətlənib. Onun yüngül, meyvəli dadı onun həddindən artıq yüksək spirt tərkibini gizlədir. "Don the Beachcomber" restoranları öz potensiallarına görə müştəriləri iki Zombi ilə məhdudlaşdırırdı, Beach dediyi kimi, bu kokteyl insanı "gəzən ölü" edə bilər.
Orijinal reseptə görə, Zombie kokteyli üç müxtəlif növ rom, təzə sıxılmış laym şirəsi, falernum, Angostura bitteri, Pernod, qrenadin və darçın siropu və qreypfrut suyunun birləşməsindən ibarət "Don's Mix"dən ibarət idi.
Beach orijinal kokteyllərinin reseptlərinə çox ehtiyatlı yanaşırdı. Onun barmenlər üçün təlimatları məzmunu yalnız ona məlum olan inqrediyentlərə dair şifrəli istinadlardan ibarət idi.
Kokteyl (film, 2012)
Kokteyl 2012-ci ildə Homi Adajanianın rejissorluğu və İmtiaz Əlinin ssenarisi ilə çəkilmiş olan tərəfindən Hind dilli romantik komediya-dram filmidir. O, Saif Əli Xan və Dinesh Vijan tərəfindən ₹35 crore büdcə ilə istehsal edilib. Filmdə baş rolları Saif Ali Khan, Deepika Padukone, Diana Penty, Dimple Kapadia, Boman Irani və Randeep Huda canlandırmışdır. Filmin partiturasını və saundtrekini Pritam, Yo Yo Honey Sinq və Salim-Sulaiman bəstələmışdir.
Kokteyl 13 iyul 2012-ci ildə bütün dünyada kinoteatrlarda nümayiş olunmuş və kommersiya müvəffəqiyyəti qazanaraq, dünya üzrə ₹126 crore gəlir əldə etmiş və bununla da 2012-ci ilin ən çox gəlir gətirən hind filmlərindən biri olmuşdur. Tənqidçilərindən müsbət rəylər almışdır. Belə ki, onlar rejissorluq, soundtrack, yumor və aktyor heyətinin çıxışlarını yüksək qiymətləndirmişdirlər, xüsusilə Padukone və Pentynin çıxışlarına yönəldilən təriflər, onlar üçün səhnədə olacaq gələcək irəliləyişlərinin bir xəbərçisi idi. Film Padukonenin karyerasında mühüm dönüş nöqtəsi olmuş və onun mövqeyini Bollivudun aparıcı xanımlarından biri olmağa yüksəltmişdir.
58-ci Filmfare Mükafatlarında Kokteyl Ən Yaxşı Qadın Oyunçu (Padukone) və Ən Yaxşı Qadın Debüt (Penty) daxil olmaqla 4 nominasiya üzrə mükafat qazanmışdır.
B-52 (kokteyl)
"B-52" (İngilis B-52) üç likördən (qəhvə likörü, qaymaqlı likör və sərt portağal likörü — tripl-sek və ya kuantro) ibarət "qatlı kokteyl"-dir. Dijestiv (həzmə kömək edən) (desert) kimi təsnif edilir. Əvvəllər bu, Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyasının (BBA) rəsmi kokteyllərindən biri, "Yeni Era İçkiləri" kateqoriyasında idi.
== Tarixi ==
B-52 kokteylinin mənşəyi ilə bağlı bir neçə nəzəriyyə mövcuddur. Onun adı 60-cı illərdə dəbdə olan qadın saç düzümləri ilə, Boeing B-52 "Stratofortress" bombardmançısının adını daşıyan B-52s qrupu ilə və ya birbaşa bombardmançının özü ilə bağlıdır. Bir nəzəriyyə iddia edir ki, kokteylin Malibudakı "Alice" Barında, digəri isə kokteylin 1977-ci ildə Kanadanın Alberta şəhərindəki "Banff Springs Hotel" barında və ya eyni əyalətlərin Kalqaridəki "Keg's steakhouse" restoranında yaradıldığını iddia edir; kokteylin ixtirasına dair başqa iddiaçılar da var. Kokteylin İkinci Dünya Müharibəsi zamanı İtaliyada yerləşən Amerika pilotları tərəfindən icad edildiyi barədə əfsanə belə var.
== Hazırlanması ==
Likörlər diqqətlə süzülür ki, təbəqələr qarışmasın. Kokteyl qədəhdə (rus. рюмка, ing.
Qanlı Meri (kokteyl)
"Qanlı Meri" vodka və pomidor şirəsi əsasında hazırlanmış spirtli kokteyldir. Bu, Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyasının (BBA) rəsmi kokteyllərindən biridir, "Müasir Klassiklər" (İngilis Modern Classics) kateqoriyası, mütəmadi içkilər (Longdrink) kimi təsnif edilir.
İngilis dilində Qanlı Meri ifadəsi ingilislərə qarşı törətdiyi qırğınlara görə Qanlı ləqəbini alan Kraliça I Meri Tudorun (1553–1558) adı ilə əlaqələndirilir.
Bir neçə insan Qanlı Merinin ixtiraçısı olduğunu iddia edir. Bir sıra mənbələrə görə kokteyl dünya müharibələri arasında Corc Cessel tərəfindən icad edilmişdir. Kokteyl haqqında ilk qeyd 2 dekabr 1939-cu ildə "New York Herald Tribune"-də tapıldı:
Corc Cesselin hazırladığı müxbirlərin diqqətini çəkən və "Qanlı Meri" adlanan yeni içkisonrası başağrı (ing. hangover) əleyhinə içkisi: yarısı pomidor suyu, yarısı araq.
Lakin, təxminən 25 il sonra, 1934-cü ildən Nyu-Yorkdakı "King Cole" barında işləyən Fernand Petiot, The New Yorker qəzetinə (18 iyul 1964-cü il) Parisdəki "Harry's New York Bar"-ında barmen kimi işləyəndə "pomidor-araq" kokteylini hələ 1920-ci illərdə icad etdiyini söylədi:
Mən Qanlı Merini yaratdım. George Jessel kokteyli yaratdığını deyirdi, ancaq vodka və şirə idi və mən onu dadanda başqa heç nə yox idi. Mən şeykerin dibinə dörd böyük çimdik duz, iki çimdik bibər, iki çimdik acı bibər, bir qat Worcestershire sousu, bir neçə damcı limon suyu və bir az əzilmiş buz əlavə edirəm, iki unsiya araq və iki unsiya tomat şirəsi süzürəm.
Molotov kokteyli
Molotov kokteyli (ing. Molotov cocktail) — kustar üsullarla hazırlanması mümkün olan partlayıcı yanar şüşə butulka.
Partlayıcı ilk dəfə 1936-1939-cu illərdə İspaniyadakı vətəndaş müharibəsində frankoçular tərəfindən istifadə olunmuşdur.
Bu partlayıcıya SSRİ xarici işlər naziri Vyaçeslav Molotovun adını finlər qoyublar. 1939-1940-cı illərdə Finlandiyaya qarşı müharibəyə başlayan SSRİ-nin paytaxt Helsinkini havadan bombalaması, onun beynəlxalq ictimaiyyətin tənqidlərinə məruz qalmasına səbəb olur. Tənqidlərə cavab olaraq SSRİ xarici işlər naziri Molotov rəsmi bəyanat verir ki, "Sovet hərbi təyyarələri Finlandiyanın paytaxtına bomba deyil, aclıqdan əziyyət çəkən əhali üçün humanitar yardım paketləri atırlar". Fin ordusunun rəhbərliyi bəyanatı kinayə ilə qarşılayır və göstəriş verir ki, ölkəyə soxulan sovet tankları "humanitar" yolla – Molotov kokteylləri ilə qarşılansın. Beləliklə, arsenalı zəif olan Finlandiyanın SSRİ-yə qarşı əsas silahlarından biri yanar şüşə butulkalar – Molotov kokteylləri oldu.
Çiqrinski kokteyli
Çiqrinski kokteyli - Dmitri Çiqrinskinin şərəfini hazırlanan içki
2009-cu ildə Ukraynada “Boadas” restoranında düzəldilən yeni növ kokteyl məhz Şaxtyor Donetsk klubundan İspaniyanın Barselona komandasına keçməklə daha da məşhurlaşan ukraynalı futbolçunun adını daşıyır. Restoranda barmen çalışan Jeronimo Vakero bu ideyanın müxbirlərə aid olduğunu etiraf edib: “Bir tanış reportyor zəng vuraraq Çiqrinskinin şərəfinə nə isə düzəltməyi xahiş etdi. Arağın yarısı, limon şirəsinin 1/4 hissəsi, eyni qədər pivə, həmçinin xiyar və albalı parçalarından ibarət içkini mütləq qurtum-qurtum içmək lazımdır. Günün ikinci yarısı üçün əla effekt verən “Çiqrinski” kokteyli təravətləndirici xüsusiyyətə malikdir. Özü də cəmi 7,5 avroyadır”.
BBA-nın rəsmi kokteyllərinin siyahısı
BBA-nın rəsmi kokteylləri Beynəlxalq Barmenlər Assosiasiyası (BBA) tərəfindən ən çox sifariş edilən reseptlər kimi tanınan kokteyllərdir. Siyahı 1960-cı ildən hazırlanıb və 50 kokteyldən ibarət ilk versiya 1961-ci ildə paykaşılıb. O vaxtdan etibarən vaxtaşırı təftişlərdən keçib və 2023-cü ilə qədər 3 kateqoriyada 89 kokteyldən ibarətdir;
== Kokteyllərin siyahısı ==
2021-ci ilə kimi, üç kateqoriyaya bölünən 89 BBA rəsmi kokteyli var: unudulmazlar, müasir klassiklər və yeni dövr içkiləri.
=== Unudulmazlar ===
33 içki:
Aleksaner - konyak, kakao likörü (crème de cacao) və qaymaqdan hazırlanır.
Amerikano - campari, şirin vermut, köpüklü versiya üçün isə qazlı su ilə hazırlanır və bir dilim limonla bəzədilir.
Mələk üzü (Angel face) - bərabər miqdarda cin, ərikli brendi və kalvados ilə hazırlanır.
Aviasiya - cin, maraskin, crem de violette və təzə sıxılmış limon şirəsi ilə hazırlanır. Bəzi reseptlərdə crème de violette yoxdur.
Çarşablar arasında - ağ rom (və ya digər yüngül rom), konyak, tripl-sek və təzə sıxılmış limon şirəsi ilə hazırlanır.
Bulvar - burbon və ya çovdar viskisi, şirin qırmızı vermut və acı campari ilə hazırlanır.