Nəfisə Xatun: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktə
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
k şablon parametrləri
 
(4 istifadəçi tərəfindən edilmiş 9 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: Sətir 1:
{{Vəzifəli şəxs|adı='''Nəfisə Mələk Sultan'''|həyat yoldaşı=[[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy]]|uşağı=[[Qaramanoğlu Nəsrəddin Mehmed bəy|Qaramanoğlu Mehmed bəy]]<br/>[[Qaramanoğlu Bəngi Əli bəy]]<br/>Qaramanoğlu Oğuz bəy|atası=[[I Murad]]|anası=|dəfn yeri=Hatuniyə mədrəsəsi, [[Karaman ili|Karaman]]|vəfat yeri=[[Konya]], [[Qaramanoğulları bəyliyi]]}}'''Nəfisə Mələk Sultan''' ({{DVTY}}) — [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|3-cü Osmanlı sultanı]] [[I Murad|Murad Hüdavəndigar]]<nowiki/>ın qızı.<ref>Uluçay 2011, p. 50</ref><ref>Sakaoğlu, Necdet (2008). ''Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler''. Oğlak Yayıncılık. ISBN 978-9-753-29623-6</ref>
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Nəfisə Mələk Xatun'''|adın orijinalı=مذهل انخيل فاتنة|portret=|portretin ölçüsü=250|izah=|titul=|bayraq=|dövr əvvəl=|dövr son=|sələfi=|xələfi=|doğum tarixi={{Doğum tarixi|1363||}}|doğum yeri=[[Bursa]], [[Osmanlı imperiyası]]|ölüm tarixi=[[1400]] (37 yaşında)|ölüm yeri=Qaraman, [[Qaramanoğulları bəyliyi]]|sülaləsi=Osmanlı sülaləsi|atası=[[I Murad]]|anası=|həyat yoldaşı=Qaramanlı Ələddin Bəy <br>|uşaqları=Qaramanlı II Mehmed Bəy|imzası=|Dini=[[İslam]]}}'''Nəfisə Xatun''' və ya '''Nəfisə Mələk Xatun''' (d. [[1363]] - ö. [[1400]]) - 3. [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|Osmanlı padşahı]] [[I Murad]]ın qızı, [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Qaramanlı Ələddin bəy]]<nowiki/>in xanımıdır.

==Həyatı==
==Həyatı==
Nəfisə Sultan [[1363]]-cü ildə [[Bursa]]<nowiki/>da dünyaya gəldi. Atası [[Osmanlı sultanlarının siyahısı|Osmanlı sultanı]] [[I Murad|Murad Hüdavəndigar]], anası isə onun kənizlərindən biridir. Uşaqlıq illəri [[Bursa]]<nowiki/>da keçən Nəfisə Sultan 1378-ci ilin baharında [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy]]<nowiki/>lə evləndirildi. Eyni mərasimlə qardaşı [[I Bəyazid|Şahzadə Bəyazid]] də [[Gərmiyanoğlu Süleyman bəy]]<nowiki/>in qızı [[Dövlətşah Xatun]]<nowiki/>la nigahlandı.
Nəfisə Xatun [[1363]]-cü ildə dünyaya gəlmişdir. Anasının kim olduğu bilinmir. [[1378]]-ci ildə [[Qaramanoğulları bəyliyi]]<nowiki/>nin hakimi [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Ələddin bəy]]<nowiki/>lə siyasi səbəblərdən nigah bağladı. Bu nigah bəhanəsilə iki dövlət arasında münasibətlər yaxşılaşdı. Bu evlilikdən gələcəyin Qaraman bəyi II Mehmed dünyaya gəldi. [[1387]]-ci ildə Qaramanda İlahiyyat Məktəbi inşa etdirmişdir. [[1400]]-cü ildə Qaramanda dünyasını dəyişmişdir.<ref>Joseph von Hammer-Purgstall, History of the Ottoman Empire (1835).</ref>


Siyasi məqsədlərlə baş tutan bu nigahdan 3 oğlu dünyaya gələn Nəfisə Sultan evliliyi boyunca əriylə atası [[I Murad|Murad Hüdavəndigar]] və qardaşı [[I Bəyazid|İldırım Bəyazid]] arasında vasitəçi rolunu oynadı. Əri [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Ələddin Əli bəy]]<nowiki/>in [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]]<nowiki/>a qarşı [[Anadolu bəylikləri]]<nowiki/>ni ayaqlandırması nəticəsində [[Osmanlı ordusu]] dəfələrlə [[Konya]]<nowiki/>nı mühasirəyə almış, ancaq hər dəfə Nəfisə Sultan araya girərək tərəflər arasında sülhü təmin etmişdir. Bu səfərlərdən ən önəmlisi isə [[1385]] tarixli Qaraman səfəridir. Nəfisə Sultanın xahişiylə Konya qalası mühasirədən azad edilmiş, [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Ələddin Əli bəy]] [[I Murad|Murad Hüdavəndigar]]<nowiki/>ın əlini öpərək yenidən Osmanlı təbəəliyini qəbul etmişdir.

Ancaq [[I Murad|Murad Hüdavəndigar]]<nowiki/>ın vəfatından sonra [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Ələddin Əli bəy]] yenidən Osmanlı hakimiyyətinə qarşı ayaqlandı. Yeni sultan [[I Bəyazid|İldırım Bəyazid]] isə atasından fərqli olaraq, bacısı Nəfisə Sultanın xahişlərinə məhəl qoymadı və [[1397]] tarixli Qaraman səfərinin sonunda [[Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy|Ələddin Əli bəy]]<nowiki/>i ələ keçirərək edam etdirdi ([[1397]]-ci ilin payızı). Beləliklə, [[Konya]] başda olmaqla, digər bütün Qaramanlı mülkləri [[Osmanlı imperiyası|Osmanlılar]]<nowiki/>ın əlinə keçdi və Nəfisə Sultan övladlarıyla birlikdə [[Bursa]]<nowiki/>ya göndərildi.

Övladlarıyla birlikdə [[Bursa]]<nowiki/>da yarı-qapalı həbs tutulan Nəfisə Sultan çox keçmədən bəyliyin başına gətirilən böyük oğlu [[Qaramanoğlu Nəsrəddin Mehmed bəy|Nəsrəddin Mehmed bəy]]<nowiki/>lə birlikdə [[Konya]]<nowiki/>ya geri döndü. Ancaq burada [[1400]]-cü ildə vəfat etdi. Cənazəsi [[1381]]-ci ildə [[Karaman]]<nowiki/>da inşa etdirdiyi Hatuniyə mədrəsəsinin həyətindəki türbəyə dəfn edildi.

== Övladları ==

* [[Qaramanoğlu Nəsrəddin Mehmed bəy|Qaramanoğlu Sultanzadə Nəsrəddin Mehmed bəy]]
* [[Qaramanoğlu Bəngi Əli bəy|Qaramanoğlu Sultanzadə Bəngi Əli bəy]]
* Qaramanoğlu Sultanzadə Oğuz bəy


== Mənbə ==
== Mənbə ==

⚫
<references />{{Osmanlı padşah qızları}}
* Türe, Fatma; Keşoğlu, Birsen Talay (July 12, 2011). ''Women's Memory: The Problem of Sources''. Cambridge Scholars Publishing. p.&nbsp;63. ISBN 978-1-443-83265-6
* Majer, Hans Georg (2002). ''Frauen, Bilder und Gelehrte: Studien zu Gesellschaft und Künsten im Osmanischen Reich, Volume 1''. Simurg. p.&nbsp;105. ISBN 978-9-757-17263-5

== İstinadlar ==
<references />
⚫
{{Osmanlı padşah qızları}}

Səhifəsinin 10:29, 26 fevral 2023 tarixinə olan son versiyası

Nəfisə Mələk Sultan
türk. Nefise Melek Hatun
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 1363
Doğum yeri
Vəfat tarixi 1400
Vəfat yeri Konya, Qaramanoğulları bəyliyi
Dəfn yeri Hatuniyə mədrəsəsi, Karaman
Atası I Murad
Həyat yoldaşı Qaramanoğlu Ələddin Əli bəy
Uşaqları Qaramanoğlu Mehmed bəy
Qaramanoğlu Bəngi Əli bəy
Qaramanoğlu Oğuz bəy
Ailəsi Osmanlı xanədanı

Nəfisə Mələk Sultan (1363, Bursa – 1400, Konya) — 3-cü Osmanlı sultanı Murad Hüdavəndigarın qızı.[1][2]

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Nəfisə Sultan 1363-cü ildə Bursada dünyaya gəldi. Atası Osmanlı sultanı Murad Hüdavəndigar, anası isə onun kənizlərindən biridir. Uşaqlıq illəri Bursada keçən Nəfisə Sultan 1378-ci ilin baharında Qaramanoğlu Ələddin Əli bəylə evləndirildi. Eyni mərasimlə qardaşı Şahzadə Bəyazid də Gərmiyanoğlu Süleyman bəyin qızı Dövlətşah Xatunla nigahlandı.

Siyasi məqsədlərlə baş tutan bu nigahdan 3 oğlu dünyaya gələn Nəfisə Sultan evliliyi boyunca əriylə atası Murad Hüdavəndigar və qardaşı İldırım Bəyazid arasında vasitəçi rolunu oynadı. Əri Ələddin Əli bəyin Osmanlılara qarşı Anadolu bəyliklərini ayaqlandırması nəticəsində Osmanlı ordusu dəfələrlə Konyanı mühasirəyə almış, ancaq hər dəfə Nəfisə Sultan araya girərək tərəflər arasında sülhü təmin etmişdir. Bu səfərlərdən ən önəmlisi isə 1385 tarixli Qaraman səfəridir. Nəfisə Sultanın xahişiylə Konya qalası mühasirədən azad edilmiş, Ələddin Əli bəy Murad Hüdavəndigarın əlini öpərək yenidən Osmanlı təbəəliyini qəbul etmişdir.

Ancaq Murad Hüdavəndigarın vəfatından sonra Ələddin Əli bəy yenidən Osmanlı hakimiyyətinə qarşı ayaqlandı. Yeni sultan İldırım Bəyazid isə atasından fərqli olaraq, bacısı Nəfisə Sultanın xahişlərinə məhəl qoymadı və 1397 tarixli Qaraman səfərinin sonunda Ələddin Əli bəyi ələ keçirərək edam etdirdi (1397-ci ilin payızı). Beləliklə, Konya başda olmaqla, digər bütün Qaramanlı mülkləri Osmanlıların əlinə keçdi və Nəfisə Sultan övladlarıyla birlikdə Bursaya göndərildi.

Övladlarıyla birlikdə Bursada yarı-qapalı həbs tutulan Nəfisə Sultan çox keçmədən bəyliyin başına gətirilən böyük oğlu Nəsrəddin Mehmed bəylə birlikdə Konyaya geri döndü. Ancaq burada 1400-cü ildə vəfat etdi. Cənazəsi 1381-ci ildə Karamanda inşa etdirdiyi Hatuniyə mədrəsəsinin həyətindəki türbəyə dəfn edildi.

Övladları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Türe, Fatma; Keşoğlu, Birsen Talay (July 12, 2011). Women's Memory: The Problem of Sources. Cambridge Scholars Publishing. p. 63. ISBN 978-1-443-83265-6
  • Majer, Hans Georg (2002). Frauen, Bilder und Gelehrte: Studien zu Gesellschaft und Künsten im Osmanischen Reich, Volume 1. Simurg. p. 105. ISBN 978-9-757-17263-5

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Uluçay 2011, p. 50
  2. ↑ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. ISBN 978-9-753-29623-6
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Nəfisə_Xatun&oldid=6906473"