Fatma Sultan (V Muradın qızı)

Fatma Sultan (19 iyun 1879, Konstantinopol – 20 noyabr 1932, Sofiya) — 33. Osmanlı sultanı V Muradın qızıdır.

Fatma Sultan 19 iyun 1879-cu ildə atası Sultan Muradın taxtdan endirilişinin ardından həbs tutulduğu Çırağan sarayında dünyaya gəldi. Anası isə onun gürcü əsilli xanımı Rəzan Qadınəfəndidir. Gənclik illəri ailəsiylə birlikdə Çırağan sarayında keçən Fatma Sultan bu illər ərzində mükəmməl saray təhsili aldı. Atası və ögey anası Gövhəriz xanımdan fransızca dərsləri aldı.

Ancaq 1903-cü ildə bacısı Aliyə Sultan, ertəsi il isə atası Sultan Muradın vəfatının ardından anası Rəzan xanım ağır böhran keçirdi. Bu səbəblə uzun illərdir həbs tutulan ailə azadlığa buraxılsa da, Fatma Sultan və anası Çırağan sarayında yaşamağa davam etdilər. Ancaq çox keçmədən, 1907-ci ildə əmisi Sultan Əbdülhəmid onu Bursalı məşhur Qaracəhənnəmzadə ailəsindən Faiq bəyin oğlu Rafiq İris bəylə evləndirdi. 29 iyul 1907-ci ildə Yıldız sarayında baş tutan toy mərasiminin ardından və Fatma Sultan anasıyla birlikdə Bursaya göndərildi.

Ərindən 8 yaş böyük olan Fatma Sultanın bu evlilikdən 4 övladı dünyaya gəldi. 3 mart 1924 tarixli TBMM qərarı ilə digər Osmanlı sülaləsi üzvləri kimi, Fatma Sultan da ailəsiylə birlikdə sürgünə göndərildi. Ancaq sürgün qərarı verildiyi əsnada qızılca olan Fatma Sultan və ailəsinə bir müddət daha İstanbulda qalmağa icazə verildi. Beləcə, Fatma Sultan 1925-ci ilin sentyabrında sonuncu Osmanlı olaraq Türkiyəni tərk etdi.

Sürgündə Bolqarıstanın Sofiya şəhərində məskunlaşan Fatma Sultan və ailəsi burada olduqca çətin günlər yaşadı. Bu ağır günlərdə 20 noyabr 1932-ci ildə Sofiyada vəfat edən Fatma Sultan burada dəfn edildi.

• Ayşə Xədicə xanım Sultan (d. 20 yanvar 1909 - ö. 14 oktyabr 1968)
• Sultanzadə Mehmed Əli bəy (d. 20 yanvar 1909 - ö. 1981)
• Sultanzadə Mehmed Murad bəy (d. avqust 1910 - ö. yanvar 1911)
• Sultanzadə Cəlaləddin bəy (d. 23 aprel 1916 - ö. 18 noyabr 1997) — 1944-cü ildə Sofiyada Telgüzar xanımla evləndi. 2 övladı oldu.
  • Faiq İris (d. 14 oktyabr 1945, Sofiya - ö. 1 oktyabr 1993, İstanbul)
  • Rəzan İris (d. 15 noyabr 1956) — Haluk Dəvəçi ilə evləndi. 2 övladı oldu.
    • Sərra Dəvəçi (d. 19 mart 1979)
    • Əmirxan Dəvəçi (d. 23 mart 1991)

• Consorts Of Ottoman Sultans (in Turkish). Ottoman Web Page.
• Jamil ADRA. Genealogy of the Imperial Ottoman Family. — 2005. — С. 21. — ISBN 975-7874-09-4.