1. Cahillik, cəhalət, nadanlıq. 2. Tərs, inad.
At quyruğu qılından ilmək şəklində düzəldilən tələ; duzaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Birinə qarşı hiylə qurmaq, tor qurmaq, tələ qurmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəlilərim, səf-səf durun! Su üzündə cələ qurun! Bu abdalın boynun vu
Hamısı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dava, döyüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qalxıb Çənlibeldən düşmüşəm yola, Ərzurumun bazarına gəlmişəm, Əcəl köynəyini geyib əynimə, Cəng-cidalın g
Dava, müharibə, vuruş, döyüş. Əbdülkəbir xeyli qoşun cəm edib haramıların cənginə getdi. (“Dilsuz və Xəzangül”)
Dava, müharibə, vuruş, döyüş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Düşər hərdəm paşalarla davası Kəsilməz savaşı, cəngi, qovğası, Cünun deyər Çənlibelin ağas
Qara, arıq (at haqqında). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Eyvaz cərdək atını çəkib Dəmirçioğlunu da götürdü, birbaş gəldilər Hasan paşa gölünə
Körpü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Axtarın Hələbi, gəzin Misiri, Bağlayın yolları, kəsin cəsiri, Əl-qola bağlayın, tutun əsiri, Səğirin kəbirə qatın
Cəhəng (ağızın küncü). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yüyəni qorxudan elə dartır ki, dəhnə az qalır atın cəvcələrini kəssin
ər. cəzə – fəryad, haray, qışqırıq, bağırtı, fəzə – qorxu, birindən ehtiyat etmə (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Oğul, cəzə-fəzə eləməkdən bir şey çıxm
Cəzə – fəryad, haray, qışıqırıq, bağırtı; fəzə – qorxu, birindən ehtiyat etmə. Anası nə qədər cəzə-fəzə elədisə, Abbas oxumağa getmədi
Ada. Deyirlər, Aslan şahın ölkəsində dəryanın ortasında cəzirədə yaşayan bir Gavdan adlı paşa varıdı
Ada. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Cəfər paşa, bu gün döyüş günüdür, Yığıbsan başına nə löhüləngi? Yarpaq kimi baş bədəndən tökərəm, Mənəm cəzirənin ə
Dəniz suyunun çəkilməsi. Daha çox mədd və cəzr (dənizin qabarması və çəkilməsi) şəklində işlənir. Mən də düşdüm eşqin cəzri, məddinə, Nə olaydı yetəm
ərəb. ciqqə Başın ön və yan tərəflərinə tökülən tellər. Qurbaniyəm, dərd cəkmişəm nəhanlar, Xəyalım sevməkdi səntək cananlar, Yanaşsa üzünə müştaq dəh
1. Kəkil. 2. Tacşəkilli, daş-qaşlı baş geyimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Durna telini də ki sancıb başına, elə bil qeysər balasıdır başına cıqqa q
İgid, qəhrəman. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qəhrəmanlıq, igidlik, bahadırlıq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yüyən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Xalis, səlt // qatışıqsız, qarışıqsız, təmiz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İraxdı mənzilim, uzaqdı ara
Kiçik, zəif, cici-bacı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Xoş, gözəl, incə, gövdəli. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ayrı düşmək, uzaq düşmək. Əylənmir ki, yardan xəbər sorayım, Əsib-əsib gedən badi-səba, hey!.. Qırılsın baisin qolu, qanadı, Heç kimsə düşməsin yardan
Sivri dəmir ucluqlu qədim silah; mizraq. fars, əsli: cüda Ayrı. Cida olub düşdüm qərib ellərə, Bülbül olub heç qonmaram güllərə
Sivri dəmir ucluqlu qədim silah; mizraq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəmirçioğlu getdi, qılınc, qalxan, cida, gürz, toppuz götürdü
Mizraqlı, nizəli, süngülü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: ciftə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Cüt. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) İgid alçaq gərək, alçaq, Atı yüyrək, kəndi qoçaq, Hər yanında ciftə bıçaq, Belində qılıncı gərək
Dərdli, qüssəli. Dilsuz, haqq yetişsin bu dəmdə dada, Vəhşilərtək çox kəşt etdin səhrada, Meyidlərlə gəl ülfət qıl burada, Bu dəhşətli haldan cigərhal
Ən xırda təfərrüatları. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Hərtərəfli, ən kiçik təfərrüatına qədər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Aşıq Cünun bütün bu şeylərin hamısını cikindən bikinə kimi əl altından öyrənib,
Cilov. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qurdun və ya tülkünün dərisindən hazırlanan kürk. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Cübbə-cilqava geyənlər, Ağır ölkələr yeyənlər, Kölgədə mənəm deyənlər
Qoşqu ləvazimatının atı idarə etmək üçün ağızlığa (kəmə) bənd edilmiş qayışdan ibarət uzun hissəsi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu Qıratı mindi
Birinin əlindən bərk hirslənmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Naz, qəmzə, işvə.
Naz, qəmzə, işvə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Nazlanmaq, naz etmək, əzilib-büzülmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qaldırram meydanın göyə tozunu, Çıxardaram yamanların gözünü, Gərək görəm Dünya x
Nazlanmaq, naz etmək, əzilib-büzülmək. Ay nainsaf, gəl məni sən O Şeyxi-Sənan eləmə, Dərd məni çox söylədir, Demə ki, hədyan eləmə
Bax: ciyərparə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Ən əziz, çox sevimli (adətən övlad haqqında deyilir). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda igidin atı ciyərparası hesab olunur
1. Leş, cəmdək. 2. Məcazi mənada: var, dövlət. Dastanlarda 2-ci mənada rast gəlinir. – Qardaş, dünya ciyfəsindən hər bir şeyim var, amma züryətim yoxd
1. Mərd, alicənab // əliaçıq, səxavətli. 2. İgid, qoçaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkarlar bata bilməyən, Comərdlər tuta bilməyən, Köksünə yatıl
Mərd, alicənab, əliaçıq, səxavətli. Yaxşı oğul, comərd ata yaxşıdı, Beyveci xeyirdə, şərdə yaramaz! (“Şəmşir və Sənubər”)
Cuş (coşma, həyəcan). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səd afərin qaynağına, coşuna, Yağı düşmən gələ bilməz tuşuna, Koroğluyam, oğul, dönüm başına, Koro
Polad geyim, zireh. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əyri qılınc, qarğı cida, Mən sizi tər saxlamışam. Dolaşma cübbə, covşana, Düşmana var saxlamışam
Dolanma, hərlənmə, dövri-hərəkət; dövretmə, dövran. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bunu deyib, Koroğlu Qıratı gətirdi cövlana
Dövr etmək, dövrə vurmaq, dolanmaq, hərlənmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Oğlan atı cövlana gətirdi, süzdürüb düz Koroğlunun qabağında dayandı
Bax: cövri-cəfa.