Aşiq, vurğun. Duz-çörəyin halal eylə, Balan qalıb dilbəstə. Şükür haqqa, möhtac deyləm, Nə düşmana, nə dosta
Şifahi, ağızdan (yazılı məktuba əlavə şifahi deyilən söz). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bəli, Giziroğlu Mustafa bəy naməni müşəmbələyib verdi Mələk d
Dilbər, sevgili, canan, gözəl. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ədəb ilə, ərkan ilə, Telli gəlir qarşımıza
fars.dil – ürək, ər. qafil – bixəbər Qəflətdə olan, heç nədən xəbəri olmayan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ey dili-qafil, bu necə ola bilər ki, mən a
Tülkü. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dilimləmək; uzun-uzun yarmaq, uzun və ensiz dilimlərə bölmək, yastı kəsmək, yarmaq, kəsmək, kəsik-kəsik etmək
Könül oxşayan, ürəyəyatan, son dərəcə xoş. Elə ki söz tamama yetişdi, Xəzangül yüz dilnəvazlıq vədələr ilə Dilsuza təsəlli verdi
Qeybət, arxadan pisləmə, birini arxasınca qınama, dedi-qodu etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
İki adamın danışığına gizlicə qulaq asmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Yaxın Şərqin bəzi ölkələrində qızıl pul. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əcəm oğlu, gəl heç hədyan söyləmə, İndən sonra sənə para vermərəm
Dinə qulluq edən. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Uzatmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dayaq vurmaq (bir şeyi saxlamaq üçün altına vurulan tir, sütun, dayaq). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Diriltmək. 2. Sağ buraxmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: dirlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Dirilik, həyat. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Varlıq, mövcudluq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunun dirliyilə, Dəlilərin birliyilə, Xan Eyvazın ərliyilə, Qoy tökülsün şux tellərin!
Bax: dirim. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dışarı, çöl, bayır. Əfəndim, yolunda çıxma dişqara, Namərd dəmir şişə taxılıb ölsün. Halaldan tapmışıq bil ki, bu varı, Xanlar qoy yanıb-yaxılıb ölsün
Didmək, xırdalamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Titrəmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dəli, ağlını itirmiş. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu sazını götürüb dedi: Mən sənə deyərəm divanə Həsən Bu gün doyammadım, döyüş olmadı
1. Divan qurulan böyük otaq. 2. Böyük qəbul otağı. 3. Ənənəvi türk evlərində kənarları açıq yay otaqlarına da divanxana deyilib
Yığmaq, dərmək, döşürmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: didar. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kömək, imdad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Do diləyib düşmən üstə varanın Dalısında bərk yoldaşı gərəkdir
Kömək etmək, imdada yetmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Möhkəm əyri dimdikli, uzun, iti qanadlı, iti caynaqlı yırtıcı ov quşu. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Məcazi mənada: çıxmaq, görünmək, tülu etmək (göy cisimləri haqqında). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qeyd: quyruq doğmaq ifadəsində də doğmaq sözü quyr
Toxarlar (xalq adı). (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Küçə qapısı, həyət qapısı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dialektlərimizdə bu söz kənd küçəsi, əsas yoldan məhəllələrə ayrılan yol, eləcə də çəpər məna
Toxunmaq, dəymək, ilişmək, rast gəlmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qədim türk adətlərindən birinin ifadəsi; qədim türklər birinə hədiyyə verərkən, yaxud bir günahkarı cəzalandırarkən doqquz dənə qiymətli əşya verərlər
Çox, bol. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Geyim adı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dolambac. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Qadınların və kişilərin üst geyimi //ümumiyyətlə paltar, libas, üst geyim. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibeldə köçüm, qonum, Atlasdan biçilər do
Geyinmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Geyindirmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əməkhaqqı. Ayıb olmaz mərdin heç nərəsində, Əslində, bətnində, nə zərrəsində, Namərd çovuş olsa kənd arasında, Gedər o divandan donluq davalar
Əməkhaqqı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Libasın əlvan geyənlər, Donluğun mənnən yeyənlər, Adına dəli deyənlər, Dost üçün can qoyan gəlsin!
Donuz sözünün derivatı olmayıb tam fərqli məna kəsb edir; su dəyirmanında çarxın olduğu və fırlandığı yer
Mərkəz, orta. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Topa. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Mərkəzə cummaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
At cinsi. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Üzüm, tut, əncir və s. meyvələrin şirəsinin qaynadılmasından hasil olan yeyinti məhsulu; bəkməz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Üzümü
Dava, hərbə-zorba. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Nə qədər ki misri qılınc sənin belində, sən də Qıratın belindəsən, özün də bu Çənlibeldəsən, sənə heç
Bərabər olmaq, öhdəsindən gəlmək, üstün gəlmək, qarşısında dura bilmək, ayaqlaşa bilmək, güc gəlmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: dov. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çox oldum davada, doyda, İgid görmədim sən soyda, Əl ver burda sənnən soyda Vuraq, a qəssabın oğlu!