sif. 1. bax dilli-dilavər. 2. Danışqan və çalışqan
is. Dilli adamın xassəsi, çox danışma, danışqanlıq. □ Dillilik eləmək – çox danışmaq, diliuzunluq etmək
is. köhn. 1. Çar dövründə məhkəmədə və ya bəzi başqa idarələrdə tərcüməçi. [Məşədi İbad:] Rüstəm bəy! Çox adamlar mənimlə qohum olmaq istədilər, hətta
is. köhn. Dilmancın (1-ci mənada) işi, vəzifəsi; tərcüməçilik. Qulluğumun adı dilmanclıq idi. C.Məmmədquluzadə
sif. [fars.] klas. şair. Könlü oxşayan, ürəyəyatan, son dərəcə xoş. Onun söhbətləri musiqi nəğmələrindən dilnəvaz və sevimlidir
sif. dilç. Dilin orta hissəsinin iştirakı ilə tələffüz edilən. Dilortası səslər
dilotu yemək – həddindən artıq çox danışmaq, birnəfəsə danışmaq, başqalarını danışmağa qoymayıb özü danışmaq
is. məh. Divar şkafı, taxça, caxmudan
sif. dilç. Dilin ön hissəsinin iştirakı ilə tələffüz edilən. Dilönü saitlər. Dilönü samitlər. Ə, e, i, ö, ü dilönü səslərdir
sif. [fars.] klas. Xoşagələn, ürəyəyatan. Pəriyəm, söylərəm şahü-gədadən; Qafiyə dilpəzir gərək binadən
sif. və is. [fars.] şair. Ürəyi cəlb edən, ürəkçəkən, xoşagələn, məftunedici. [Böyükxanım] gah-gah öz-özünə dilrüba bir səslə oxuyub ayaqlarını oynadı
sif. və is. 1. Dili olmayan, lal. // məc. Səssiz, cansız. Sanki bütün adamlar daş kimi dilsiz və cansız idi
bax dilsiz 2-ci mənada. …Dilsiz-ağızsız, fəqir və yazıq anaların südünü əmən balalardan qorxaq, aciz və bacarıqsız nəsil əmələ gələcəkdir
is. 1. Lallıq. 2. məc. Yazıqlıq, fağırlıq, həlimlik, mütilik, acizlik, sakitlik. 3. məc. Səssizlik, sükut
sif. [fars.] klas. 1. Ürəkyandıran, çox təsirli. Bir oddur eşqi-dilsuzun ki, daşlar içrə pünhandır. Füzuli
sif. [fars.] klas. Ürəyi şad, könlü şad, fərəhli. Bir ləhzə bəzmi-yardə dilşadəm, ey könül; Aram tut, bu mətləbi biganə bilməsin
is. Könül şadlığı, sevinc, fərəh. Mən bu dudmanı həmişə abad və içində dilşadlıq görmüşəm. Ə.Haqverdiyev
sif. [fars.] klas. Ürəyisınıq, könlüqırıq, bədbəxt, yazıq, biçarə. Bir gün Məcnuni-dilşikəstə; Səhrada gəzirdi zarü xəstə
is. klas. Ürəyisınıqlıq, könlüqırıqlıq, yazıqlıq, biçarəlik
bax dilçi. Bundan əlavə, əlifbamızda olan nöqsanlardan başqa, ərəb dilini öyrənmək bizim üçün, dilşünas olmadığımıza görə, başqa bir çətinlik də törəd
bax dilçilik
sif. [fars.] köhn. Ürəyi sıxılmış, könlü daralmış, kədərli, qəmgin, məyus. □ Diltəng etmək – ürəyini sıxmaq, kədərləndirmək, təngə gətirmək
is. Canı sıxılma, dilxorluq, qəmginlik, məyusluq; kədər. Molla İbrahimxəlil şiddətli diltənglik ilə dedi… M
bax dildönməz
sif. dilç. Dil ucunun iştirakı ilə əmələ gələn. Dilucu səs
zərf Könülsüz, ürəksiz, ötəri, qısaca. Dilucu söyləmək. Dilucu cavab vermək. – Oturanlar hamısı baş əyib dilucu salam verirdilər
sif. Dil kimi, diləoxşar, dil şəklində
is. [ər.] Beyin. // məc. Ağıl, şüur. Mey gərçi səfa verər dimağə; Axdığı üçün düşər əyağə. Füzuli. Bu sözlər Tanyaya olduqca təsir etdiyindən, onun qə
f. məh. Dürtməkləmək, dürtməklə vurmaq. – Heç dəli olmasa, o yekəlikdə də adama dəli deyərlərmi? – deyə arvad ərini dimdələdi
zərf və sif. 1. Çox dik, lap dik, tamam dik. Dimdik qoyulmuş dirək. Dimdik yer. – Qurban tikan kimi dimdik duran qıllarını arxalığının yaxalığı ilə sı
is. Quşların ağızlarının irəliyə uzanmış buynuz kimi sərt hissəsi. Ağacdələnin dimdiyi biz kimi olur
sif. Burnu dimdik kimi əyri və ucu iti
is. zool. Bir qrup quşlarda dimdiyin dibindəki dərinin qalınlaşmış hissəsi
“Dimdikləmək”dən f.is
f. 1. Dimdiyi ilə götürüb yemək. Biixtiyar ovcumdakı dəni yerə səpərdim, cücələr bir-birini döşləyərək səpdiyim dəni dimdiklərdi
“Dimdiklənmək”dən f.is
qayıd. Öz-özünü dimdiyi ilə təmizləmək, dimdiyi ilə təmizlənmək. Bir qara toyuq gəlib Maronun yaxınlığındaca dimdikləndi
“Dimdikləşmək”dən f.is
qarş. 1. Bir-birini dimdiklə vurmaq, dişləmək, döymək. Xoruzlar həyətdə dimdikləşir. 2. məc. Dalaşmaq, çeynəşmək, yola getməmək
sif. 1. Dimdiyi olan. …Həyətdə dənlənən yastı sarı dimdikli qazların hərdənbir qaqqıltısından başqa bir şey eşidilmirdi
sif. Çox diri, çox çevik, çox zirək, çox cəld
is. tib. Yuxu və allergiya dərmanı
is. [ər.] 1. Xariqüladə qüvvələrə, varlıqlara inanmağı əsas götürən, Tanrıya etiqadı və tapınmağı sistemləşdirən ictimai şüur forması
is. Din, məzhəb, etiqad. Diniimanı danıb, yoldan azıbdır, babıdır. M.Ə.Sabir. Unutmur Ayişə bir an Osmanı; Bağlıdır Osmana dini-imanı
is. [yun.] fiz. Kütləsi bir qram olan cismə bir saniyədə bir santimetr təcil verən qüvvə
bax dənab
sif. [yun.] 1. Dinamikaya aid olan; hərəkətlə, gücün təsiri ilə əlaqədar olan. Dinamik buxarlanma. Dinamik üsul
[yun.] 1. Mexanikanın, qüvvə təsirindən asılı olaraq cisimlərdə əmələ gələn hərəkətin qanunlarından bəhs edən şöbəsi
sif. Dinamikası olan, dinamik
is. Dinamikası, hərəkəti, daxili qüvvəsi bol olma. Əsərdə dialoqun dinamikliyi. Baletdə kütləvi səhnələrin dinamikliyi