sif. Əfv oluna bilməyən, bağışlanılmaz, bağışlanması mümkün olmayan. Əfvedilməz hərəkət, günah. – [Nadir bəy:] Aciz bir qarıncanın belə qanına girmək,
is. hüq. Ali hökumət orqanının fərmanı ilə məhkumların məhkəmə cəzasından qismən, ya da tamamilə azad edilməsi; amnistiya
is. [lat. “opiom”dan] Tiryək. [Nəcəf bəy:] Tiryakınıza lənət, mütrübünüzə lənət, əfyun gəzdirən dərvişlərinizə lənət, yalançı seyidlərinizə, siğəxanla
is. Tiryəkçi, tiryəkçəkən
sif. Tiryəkli, içərisində tiryək olan. // məc. Zəhərli, acı. [Yusif:] Onlar nə verirlər sana? Əfyunlu hədiyyə! H
sif. [ər.] köhn. Artıran. Gərçi qış fəsli idi, leyk həva; Rövşənü saf idi fərəh əfza… M.Ə.Sabir
sif. [ər.] klas. Daha artıq, daha qiymətli, daha üstün tutulan. Hər kimsənə bir şey gətirir fikrü xəyalə; Məcmudən əfzəldi mənə yar xəyalı
is. [ər.] klas. Üstünlük, daha qiymətlilik, üstün tutma. Bir xəyal edə bilmir ki, bunlar niyə gərək bu əfzəliyyətə səzavar olsunlar? M
zərf [fars.] klas. Çox, daha artıq. Sədəf dəhanından çıxan sözlərin; Qiyməti əfzundur dürdanələrdən. Q
bağl. [fars.] Şərt bildirən cümlənin müxtəlif yerində işlənərək şərti gücləndirir. [Orxan:] Zərər yox, onu mən sağ qoysam əgər; Dünyada yox məndən alç
bax əgər-əskik
is. Tamam olmayan, çatışmayan cəhətlər, şeylər, ehtiyac olunan şey. Vaqeən [Ağaverdinin] min manat pula böyük bir ehtiyacı varmış
is. Nöqsan, kəsir, çatışmazlıq, qeyri-mükəmməllik. İşdə əgərəskiklik var
is. dan. Şərt, şərt qoyma. [Şiraslan:] Burada analitik dəqiqlik var, sizin əgər-məgərlər kara gəlmir
bağl. [fars.] klas. Hərçənd, hər nə qədər olsa da, …isə də. Hər kanda əgərçi ləl çoxdur; Bir ləl ki layiq ola yoxdur
sif. [ər.] köhn. kit. Çox, ən çox, əksəriyyət. Doğru imiş, şairin olmaz imiş məzhəbi! Kafir olurmuş bütün mirzələrin əğləbi
is. [ər. “ğəni” söz. cəmi] köhn. kit. Zəngin adamlar, varlılar, dövlətlilər. Bu əğniyalərin üzün görüncə ehtiyacdan; Get, ey fəqiri-binəva, kəfən bürü
is. [ər. “ğeyr” söz. cəmi] klas. Özgə(lər), dost olmayan(lar); rəqib(lər), yad(lar). Bu gələn yar özüdür; El-obanın gözüdür; Bu tənə sənin deyil; Bəlk
is. klas. Düşmənlik, rəqiblik, yadlıq. Təneyi-əğyar çəkməkdir işim bir yar üçün; Kim, olub əğyarə yar, eylər mənə əğyarlıq
bax eh
is. [ər. “əhl” söz. cəmi] 1. Bir yerdə yaşamaqda olan adamlar; camaat. Şəhər əhalisi. Kənd əhalisi. Rayonun əhalisi
sif. Əhalisi olmayan, əhali yaşamayan
is. Əhalisi olmama, əhali yaşamama
is. [ər.] Ətrafını tutma, dövrələmə, dörd tərəfini tutma. Səlim adamların əhatəsində tərini silə-silə yeriyirdi
sif. Dövrələyici, hər tərəfi qavrayan. Katib əhatəedici nəzəri ilə ətrafa nəzər saldı. Mir Cəlal
“Əhatələmək”dən f.is
f. Əhatə etmək, əhatəyə almaq, dövrələmək, dövrəyə almaq, dörd tərəfini tutmaq
“Əhatələnmək”dən f.is
məch. Əhatə olunmaq, əhatə edilmək, əhatəyə alınmaq, dövrəyə alınmaq, dörd tərəfi tutulmaq. Meyvə bağları ilə əhatələnmiş güllü-bağçalı böyük həyətimi
sif. Geniş, hərtərəfli, əhatə dairəsi geniş olan. Əhatəli əsər. – Belə oldu nəticə: – Daha əhatəli iclas çağırılsın; Yaxın bir gün; Ətraflı danışmaq ü
is. Genişlik, hərtərəflilik
is. [ər.] 1. Öhdəsinə alma, söz vermə, üzərinə götürmə; and. Əhdini yerinə yetirmə. – Yadlar ilə sürər oldun səfanı; Tərk etdin iqrarı, əhdi, vəfanı
is. [ər. əhd və fars. peyman] Bir-birinə təntənəli surətdə söz vermə, əhdləşmə. Bir xeyli zamandır, getdi gəlmədi; Əhd-peymanına qurban olduğum
is. [ər.] din. İncilin və Bibliyanın xristianlığa aid olan digər kitablarının adı
is. [ər.] din. Tövrat və təfərrüatı (Bibliyanın xristianlıqdan qabaqkı ən qədim hissənin adı). Rəfayel tablosutək səhnələri Əhdi-ətiqdən; Doymasan köh
“Əhdləşmək”dən f.is
qarş. Bir-birinə söz vermək, sözləşmək, əhd-peyman etmək, birbiri haqqında təəhhüd altına girmək
is. [ər. əhd və fars. …namə] Müahidənamə, razılaşma kağızı, müqavilənamə, bağlaşma. [Məşədi Kazımağa:] Dövlətimizin əcnəbilərlə bağladığı təhqiramiz ə
bax ey. [Qazan xan:] Əhey, quldurbaşı, təpə dalında nə durursan, ərsən irəli gəl!… M.Rzaquluzadə
əhədi kəsilmək (üzülmək) – bərk yorulmaq, əldən düşmək, gücdən düşmək, taqətdən düşmək, üzülmək; əhədini kəsmək (üzmək) – 1) tamam əldən salmaq, bərk
is. [ər.] Mühümlük, qiymətlilik, dəyərlilik; rol, dəyər. Məsələnin əhəmiyyəti. Çıxarılan nəticələrin əhəmiyyəti
sif. Əhəmiyyəti olan; mühüm. Əhəmiyyətli məsələlərdən biri. Əhəmiyyətli iş. Əhəmiyyətli hadisə. Əhəmiyyətli qərarlar
is. Mühümlük, əhəmiyyətli olma, əhəmiyyət. Mövzunun əhəmiyyətliliyinə söz yoxdur
sif. Əhəmiyyəti olmayan, heç bir qiyməti olmayan, nəzərə çarpmayacaq dərəcədə kiçik, cüzi, dəyərsiz, ciddi olmayan, diqqətəlayiq olmayan
is. Qiymətsizlik, qeyri-mühümlük, cüzilik, qeyri-ciddilik, diqqətəlayiq olmama. Məsələnin əhəmiyyətsizliyi
is. [fars.] Əhəngdaşını yandırmaqla əldə edilən ağrəngli, kəsək halında material. [Qərənfil:] Keçən il təşəbbüs qaldırdınız ki, təzə yasli tikək, düzü
is. Əhəngyandıran adam. // Əhəngsatan adam
is. Tərkibində əhəng olan çöküntü süxur – inşaat materialı. Əhəngdaşını yandırıb əhəng alırlar. Əhəngdaşından tikilmiş ev
“Əhəngləmək”dən f.is
f. 1. Suda həll edilmiş əhənglə ağartmaq. Evlərin divarlarını əhəngləmək. 2. Üstünə əhəng tökmək, əhəng qatmaq