is. 1. İlbiz çox olan yer. Evin dalı ilbizlikdir. 2. məc. Adam sancma, əlaltından, gizlindən iş görmə
zərf Hər il keçdikcə, getdikcə. Vətənimizin qüdrəti ildən-ilə artır
is. Havada yığılmış atmosfer elektrikinin çox vaxt əyri-üyrü zolaq şəklində ani parıltısı. İldırım çaxmaq
sif. 1. Çox vaxt ildırım çaxan. Ətəyində dalğalanan heyvanlar; İldırımlı dağlar, çöllər bizimdir! A.Şaiq
bax ulduz
is. Hər hansı bir tarixi və b. hadisədən daha bir il keçdiyini göstərən gün. Müharibənin ildönümü. Şairin ölümünün ildönümünə həsr olunmuş gecə
(ixtisarı …la, …lə) qoş. Qoşulduğu sözlə bəzən (samitlə qurtaranda) bitişik, bəzən də (saitlə qurtaranda) ayrı yazılıb aşağıdakı mənalarda işlənir: a)
zərf [ər.] 1. Həmişə, daima, nəhayətsiz, sonsuz olaraq. 2. Heç bir vaxt, bir daha, qətiyyən, əbədən. İlələbəd sizə ayaq basmaram
“İlə” sözünün qədimi forması. Aşıq gəlir saz ilən; Ördək ilən qaz ilən; Yar məni yola saldı; Evdən ərkinaz ilən
bax irəli. [Balaqardaş:] Kababdan iləri bir az çörək-pendir … gətir, qoçaq! N.Vəzirov. Mən də evdən apardığım saxsı çanağı iləri sürdüm
is. 1. Paltarın yaxasında, qolunda, cibinin ağzında və b. yerində düyməni və ya qarmağı keçirmək üçün sapdan, qaytandan düzəldilən balaca yarıq və ya
“İlgəkləmək”dən f.is
f. İlgək vurmaq, ilgək açmaq
“İlgəklənmək”dən f.is
f. İlgək tikilmək, ilgək vurulmaq, ilgək açılmaq. Köynəyin yaxası ilgəklənib
sif. 1. İlgəyi olan. İlgəkli yaxa. 2. Halqa şəklində düyünlənmiş. İlgəkli ip. – Kapitanın yanındakı qarabuğdayı uşaq qayığın baş tərəfindəki ucu ilgək
sif. İlgəyə oxşar, ilgək kimi
bax ilgəkşəkilli
is. qəd. Ansızın hücum, basqın, düşmən torpağına süvari hücumu. □ İlğar etmək – ansızın hücum etmək, basqın etmək
is. məh. Quru (susuz) çöllərdə buxarın yerə yayılıb uzaqdan su kimi görünməsi hadisəsi; sərab. Bizim Əmirxan da ilğımlar kimi; Gah gözə görünür, gah q
is. [ər.] Bitişdirmə, birləşdirilmə, qatma, qatılma; əlavə etmə, əlavə edilmə; qoşma, qoşulma. □ İlhaq etmək – birləşdirmək, bitişdirmək, qatmaq
is. Zorla bitişdirən, qəsbkar, qəsbkarlıq siyasəti yeridən
is. [ər.] 1. Yaradıcılıq zamanı özünü göstərən ruhlanma halı, yaradıcı fikrin yüksəlişi; ruhlanma, təb
is. İlham verən, ruhlandıran, şövqləndirən, ruh və yaradıcılıq qüvvəsi verən şəxs. Odur ilhamçısı şerin, sənətin… S
“İlhamlandırmaq”dan f.is
f. İlham vermək, ilham oyatmaq, şövqləndirmək, ruhlandırmaq
“İlhamlanmaq”dan f.is
f. İlhama gəlmək, vəcdə gəlmək, ruhlanmaq. Gözəl mənzərə şairi ilhamlandırır
sif. Coşqun, ehtiraslı, ilhamla dolu. İlhamlı şair. – S.Vurğunun dərin ilhamlı lirikası, xalq ruhunun əzəmətini ifadə edən tarixi dramları, … epik poe
sif. İlham verən, ruhlandıran, şövqləndirən. İlhamverici surət. İlhamverici gözəllik
is. At sürüsü. Alı kişi neçə illər idi ki, Həsən xana ilxı otarırdı. “Koroğlu”. Nəbi … yal-yamacı bürüyən sürülərə, naxırlara, ilxılara … tamaşa edird
bax ilxıçı
bax ilxıçılıq
is. İlxı çobanı
is. İlxıçının işi, peşəsi. Alı kişi nə qədər ilxıçılıq eləmişdi, belə şey görməmişdi. “Koroğlu”
sif. 1. Azacıq isti, nə soyuq, nə isti, hərarətcə mülayim. İlıq su. – Bayırda ilıq bir bahar havası tənəffüs edilirdi
“İlıqlanmaq”dan f.is
bax ilıqlaşmaq
“İlıqlaşmaq”dan f.is
f. Azca qızmaq, ilıq olmaq, istilənmək, soyuqluğu getmək. Dənizin suyu ilıqlaşıbdır. – Hava necə isti idisə də, su tamam ilıqlaşmışdı
“İlıqlatmaq”dan f.is
f. Azca qızdırmaq, istilətmək, ilıq hala gətirmək
is. İlıq şeyin halı; hərarətcə mülayimlik, azca istilik. Yağış mövsümü hələ başlamamışdı. İstilər çəkilmişdi, lakin havada xoş bir ilıqlıq var idi
sif. Azacıq isti, ilıq halda olan
“İlınmaq”dan f.is
f. dan. 1. İlıqlaşmaq, azacıq qızmaq. 2. İlıq bişmək (yumurta)
“İlıtmaq”dan f.is
f. dan. Azacıq qızdırmaq, ilıq eləmək. Maya suyu ilıtdı, dolçanı doldurdu. S.Rəhimov
is. 1. İnsanın, həmçinin onurğalı heyvanların sümüyü içərisində olan yağaoxşar yumşaq maddə. [Rizvanın] iliklərində buz kimi bir uçunma gəzməyə başlad
sif. İçində ilik olan. İlikli sümük