f. Tar olmaq, alaqaranlıq olmaq, qaranlıq düşmək. Hava tarlaşmışdı
is. Tar olma; alaqaranlıq, toranlıq, tar şeyin halı
təql. Bərk, ağır bir şeyin birdən-birə yerə düşməsindən və ya ağır, bərk şeylərin bir-birinə toxunmasından çıxan səs
is. Boş, mənasız sözlər, danışıq; hədyan. Tartan-partan (z.) danışmaq
[fars.] bax tarçı. Tarzən ilə kamançaçı məharətlə çalır, qavalvuran oğlan isə boğazını arıtlayıb oxumağa hazırlaşırdı
is. Enli, dairəvi, dayaz metal qab; teşt, ləyən. Hamam tası. – Hənifə bir əlində tas, o biri əlində isti su ilə dolu vedrə … tövşüyətövşüyə içəri gird
is. [ər.] Nərd oyununda üç, bəzən də dörd xal qazanıb oyunu udma və ya üç, bəzən də dörd xal itirib oyunu uduzma
is. məh. Qəzəb, hirs
is. [fars.] 1. Qəm, qüssə, kədər. 2. Çırpınmaq, narahatlıq, qərarsızlıq
is. köhn. Tasla fala baxan adam; falçı (bax tas1 2-ci mənada)
is. Taskababıda bişirilən xırda küftə və ya doğranmış ət və kartofdan ibarət xörək
is. Ağzı kip örtülən ikiqulplu qazança
is. [fars.] köhn. Dəbilqə
sif. köhn. Başında taskülah olan; dəbilqəli. Ümumi sakit ikən etdi mətləbə ağaz; Dəmir geyimli, polad taskülahlı bir knyaz
is. Bir şeyin hələ qəti bir şəkil almamış halı; eskiz, sxem
is. Azərbaycan, Dağıstan və İranda yaşayan irandilli xalq və bu xalqa mənsub adam
is. 1. Tatarıstanın əsas əhalisini təşkil edən türkdilli xalq və bu xalqa mənsub adam. 2. Volqaboyunda, Sibirdə və s
sif. və zərf Tatar dilində. Tatarca öyrənmək. Tatarcadan tərcümə
is. Qırmanc, qamçı. Çiynində tüfəngi, döşdə qatarı; Belində xəncəri, əldə tatarı. H.K.Sanılı
“Tatarılamaq”dan f.is
f. Tatarı ilə vurmaq; qırmanclamaq, qamçılamaq
is. bot. Dağlarda bitən çoxillik kauçuklu ot-bitki. Tau-saqqız … çoxillik, yoğun, kobud kökləri olan və kök bicləri verən bitkidir
is. [ər.] 1. Qusma və ishal şəklində təzahür edən çox yoluxucu ağır epidemik xəstəlik. 2. Qarğış məqamında işlənir
is. İçində ət və s. qızartmaq üçün kənarları yastı, dairəvi metal qab. Mis tava. Tavada ət qızartmaq
bax tavadaşı
is. İri, əsasən yastı daş; tava. Hamamın yeri təmiz yonulmuş ağ tavadaşılarla döşənmiş olardı. H.Sarabski
is. Ayrıca tavada bişirilən kiçik küftə və yumurtadan ibarət xörək. Uşaqlar Fatma xalanın onlar üçün hazırladığı ağ, təmiz bağlamanı açıb, çörək arası
is. Qayalıq, daşlıq. Tavalıqda xırman sürmək
is. Binanın daxilinin üst örtüsü; səqf. Bir qoca da zilləyərək gözlərini tavana; Ovuşdurub ovucunda tütün tökür qəlyana
is. [fars.] Güc, qüvvət, qüvvə (çox vaxt “tab” sözü ilə bərabər işlənir). Dedim, ayrılığa yoxdur tavanım; Ayrılıb getməsin sərvi-rəvanım
is. [fars.] 1. Maddi imkan, pul, var, dövlət. Ev boş, ev soyuq; Bircə şam almağa tavanası yox. B.Vahabzadə
sif. Maddi imkanı olan, varı, pulu, dövləti olan; pullu, dövlətli, varlı. [Qorxmaz:] Mən bu fikirdəyəm ki, biz daha iri, tavanalı və güclü bir kolxozd
sif. Maddi imkanı olmayan, pulu olmayan; kasıb
bax tavanalı. Naməlsəm məhəlləsinin camaatı ata-babadan yerli, tavanlı olub, günlərini müttəsil eyş və işrətdə keçirən bir xalq idi
sif. məh. İri, böyük, yekə
sif. məh. Çalışqan, bacarıqlı, zirək
is. Balaq (camış balası)
is. Sürtkü yağlarının bir növü
is. Krımın cənub hissəsinin qədim əhalisi
[yun. tauto – o özü və logos – söz] Əvvəl deyilən şeyin başqa şəkildə və ya başqa söz və ya ifadə ilə təkrarı
is. 1. Tək, bir. Öküzün taydı, işin aydı. (Ata. sözü). 2. Ümumiyyətlə, qoşa şeylərdən hər biri. Qırılmış cilovun, taydır üzəngin
is. Bab, bərabər, münasib, misl. [Züleyxa xanım:] …Altmış yaşında qoca ona taydı? N.Vəzirov. Xasay bir oğlandır, ona tay hanı? Var adı, qulluğu, şöhrə
is. 1. Kisəyə, yeşiyə və s.-yə qablaşdırılmış yük. Hər birinə ağır taylar çatdılar. Q.Zakir. …Gah da Aşqabadda Hacı Zeynalabdın Tağıyevin doqquz tay m
“Ta” (4-cü mənada) sözünün danışıq dilində işlənən forması. Hökumət adamları Nəbinin dalıncan tay kəndə gəlmirdilər
is. Bir yeri iki hissəyə bölən şeyin tərəflərindən biri. Divarın bu tayı. – Pərdənin o tayında da sükut vardı
bax bərabər 4-cü mənada. Bütün dağlılar arasında İskəndər bəyin adı söylənirdi. İgidlikdə, at çapmaqda, düşmən bağrı yarmaqda tay-bərabəri yox idi
bax taybatay. Geniş pəncərələr açılar tay-tay. S.Vurğun
sif. Taylarla, çox, çoxlu, kisələrlə, yeşiklərlə, top-top. İndi top-top, tay-tay parça, kisə-kisə şəkər, un, düyü daşınırdı
top. Həmyaş və ya hər cəhətdən bir-birinə uyğun olan adamlar, yaxın yoldaşlar, yaşıdlar. [Şahbaz bəy:] Mənim taytuşlarım tamam mərifət sahibi olub, qu
is. Üst-üstə yığılmış ot, taxıl, saman, odun və s. qalağı (yığını). Taxıl tayası. Küləş tayası. – Bir tərəfdən tayanın dibində su bardağı, çörək düyün