is. [ər.] 1. Tədqiq etmə, araşdırma. 2. Mütaliə, mütaliə etmək. 3. Ardınca, arxasınca getmək
is. Odlu silahların atəş açmaq üçün barmaqla geri çəkilən manivelası. Avtomatın tətiyi. Tüfəngin tətiyi
is. [ər.] 1. İşin kütləvi və mütəşəkkil surətdə dayandırılması. Aprelin iyirmi doqquzunda başlanan xırda tətillər iyulun ikisindən ümumi tətil şəklini
is. Tətildə iştirak edən adam (bax tətil 1-ci mənada). Tətilçilərdən bir çoxu öldürülüb, 800 nəfər də sürgün olunmuşdur
is. [ər.] Öz üstünlüklərini, məziyyətlərini gözə çarpdırmağı, öz xidmətləri ilə qürrələnməyi sevməmə, şöhrətpərəstlikdən, lovğalıqdan uzaq olma; sadəl
sif. [ər. təvazö və fars. …kar] bax təvazölü. Təvazökar adam. Təvazökar alim. – Bütün mülahizələrdən Firidun belə nəticəyə gəldi ki, Şəmsiyyə xanımla
zərf Təvazökarlıqla, təvazökarlıq göstərərək. Təvazökarcasına cavab vermək
is. Təvazökar adamın xasiyyəti; sadəlik, təvazö
sif. Öz üstünlüyünü, məziyyətlərini gözə çarpdırmağı, öz xidmətləri ilə qürrələnməyi sevməyən, şöhrətpərəstlikdən, lovğalıqdan uzaq olan; özünü sadə a
is. [ər.] Rəğbət (göstərmə), gülər üz (göstərmə), yaxınlıq hiss etmə (birinə). Camaatın təvəccöhü yavaş-yavaş mollalardan dönür
is. [ər.] din. Hər şeyi Allaha buraxma, ondan kömək və imdad gözləmə, taleyə bel bağlama. Usta Zeynal üçün yaşayışın mənası bir təvəkküldən ibarətdir
zərf [ər.] Bəxtəbəxt, müvəffəqiyyətinə ümid edərək, riskə gedərək
is. [ər.] Xahiş, dilək. Sizdən təvəqqem budur ki… – [İskəndərbəyov:] Sizdən bir təvəqqem vardır. H.Nəzərli
is. Bir şey xahiş etmək üçün birinin yanına gələn şəxs
is. [ər.] Doğulma, anadan olma, dünyaya gəlmə, doğum. Hacı Nəsir … oğlunun təvəllüdünü şadlıq edib, şəhərin fəqirfüqərasına pul və xörək payladı
is. [ər. təvəllüd və fars. …namə] köhn. Bir şəxsin anadan olma vaxtını və yerini təsdiq edən rəsmi sənəd; təvəllüd (yaş) şəhadətnaməsi (kağızı)
is. [ər.] 1. Müəyyən etmə, aydınlaşdırma. Zeynal şaşırdı. Nə [edəcəyini] təyindən aciz kimi idi. S.Hüseyn
is. [ər. “təyin” söz. cəmi] Kurs, məktəb və s. qurtarmış mütəxəssisləri müəyyən yerlərə işə təyin etmə, göndərmə
sif. Bir şeyin əsasını təşkil edən, şərtləndirən
is. [ər. təyin və fars. …namə] Bir işə, vəzifəyə, yerə təyin olunmaq haqqında sənəd. Səriyyə gəlib çıxmadısa da, Salam gözləmədi
is. [ər.] Mühərriki və hərəkət etməyən qanadları olan havadan ağır uçucu aparat. Reaktiv təyyarə. Sərnişin təyyarəsi
is. Təyyarə sürücüsü; pilot
is. 1. Təyyarəçinin işi, sənəti, təyyarə sürücülüyü; pilotluq. Əşrəf təyyarəçilik oxuyan yoldaşlarından ikisini yanına salıb evlərinə gətirdi
sif. Təyyarə qayırmaqla məşğul olan. Təyyarəqayıran zavod
is. Təyyarə istehsalı ilə məşğul olma, təyyarə qayırma sahəsinə aid olma. Təyyarəqayırma sənayesi
sif. : təyyarəvuran top hərb. – mərmi ilə düşmən təyyarəsini vurmaq üçün xüsusi top
is. [ər.] 1. Ziddiyyət, əkslik. Vaxtilə bir-birini anlamamış iki aləm bütün təzadı ilə qarşı-qarşıya gəldi
sif. Ziddiyyətli, əks, bir-birinə əks olan; bir-birini inkar edən. Təzadlı düşüncələrlə [Firidun] … yaxınlaşdı
is. [ər.] Üzə çıxma, zahir olma, özünü göstərmə, özünü büruzə vermə; ifadə, təcəssüm. [Vaqif:] İnsan təbiətinin də son təzahürü sevgidir
sif. [fars.] Yeni. Aptekdən təzə dərman gətirmişdilər. C.Məmmədquluzadə. [Gülyaz:] Kəndimizə xəbər yayılıb ki, Bakıdan gələn var, Turşsu barəsində özl
is. Yenicə evlənmiş, təzəcə ailə qurmuş oğlan
sif. dan. Özünə yenicə ailə düzəltmiş, ev tikmiş, ev-eşik düzəltmiş, təzə yerdə yaşamağa başlamış. Təzəbinə ailə
1. sif. Təzə, təptəzə. Təzəcə paltar. Təzəcə şey. 2. zərf Yenicə, lap yaxında. Xiyar təzəcə çıxmışdır
zərf Yenidən, bir daha, yenə. Təzədən başlamaq. Təzədən işə girişmək. Sözü təzədən təkrar etmək. – [Gülüş:] Mənə qalırsa, lap evi dibindən söküb yerə
is. Yenicə ərə getmiş, təzəcə ailə qurmuş qız. Belə ki təzəgəlin üstü-başı cırıq, üzü saralmış, zavallı bir şəklə girən qulluqçuya dönərdi
is. Qurudulduqdan sonra yanacaq kimi işlədilən qaramal peyini. Qara damlar adda-budda salınmışdı, dal tərəflərində təzək qalaqlanmışdı
“Təzələmək”dən f.is
bax yeniləmək. Xudayar bəy katda olan kimi lap dəyişildi. Paltarını təzələyib, xəbər verdi ki, onun adı Xudayar deyil, Xudayar bəydi
“Təzələnmək”dən f.is
bax yenilənmək. [Şair:] Təzə arzularım, təzə sözlərim; Bu gün ürəyimdə təzələnibdir. N.Xəzri
“Təzələşdirmək”dən f.is
bax yeniləşdirmək
“Təzələşmək”dən f.is
bax yeniləşmək
bax yenilik. …Bildim ki, dostum burada yenə bir təzəlik yaratmaq istəyir. Qantəmir
bax təzəcə 2-ci mənada
is. Mizrab (saz)
is. [ər.] Baş əyərək salam vermə; baş endirmə. □ Təzim etmək – 1) baş əyərək salam vermək, baş endirmək
bax yas 1-ci mənada. Atasının dəfn və təziyəsi Nurəddinə yuxu kimi gəlirdi. S.S.Axundov. Bəlkə Züleyxanın başı ərinin təziyəsinə qarışdığı üçün bu işi
sif. [ər. təziyə və fars. …dar] köhn. Yaslı, təziyəli. [Kazım Vaqifə:] Demə bu şəhərdə adamı ölənin papağına palçıq sürtərmişlər ki, təziyədar olduğu