1. sif. Üstü örtülməmiş, üstü açıq olan; damı, qapağı olmayan; açıq. [Qoşatxan:] [Xəstəni] üstüaçıq maşında xəstəxanaya aparmaq olmaz
sif. 1. Bənzərlərinə görə daha yaxşı, daha yüksək səviyyədə olan, onları geridə buraxan. [Ərəstun:] Sənətkarlıqla yazılmış balaca bir şerin özü hər ha
is. Bənzərləri arasında daha yaxşı, daha yüksək, daha əlverişli olma. Ağbulaq dağlarının bütün gözəllik və üstünlükləri Sevildə unudulmaz … bir təsir
1. sif. Üstü örtülmüş, üstü açıq olmayan, örtüsü olan, örtülü. Ancaq təktük üstüörtülü faytonlar içində miniklər görünürdü
bax üstüörtülü 2-ci mənada
is. [ər. əsli yun.] Keçmişdə göy cisimlərini müşahidə etmək üçün işlədilmiş astronomik cihaz. Kimi pərgar ilə həndəsi şəkillər çəkər, kimi durbinlə ya
is. [ər.] 1. Hər hansı işdə tətbiq edilən sistem, yol, qayda, tərz, metod. Qabaqcılların iş üsulu. Tədris üsulu
zərf Ehtiyatla, üsulla, asta-asta, yavaşca, ehmalca. [Məcid əfəndi:] Üsulluca hərəkət etməliydin. H.Cavid
is. [ər.] köhn. Yeni üsul, yeni qayda. O vaxt üsuli-cədidə bələd olan müəllim bir nəfər isə də müsəlmanlardan yox idi
is. [ər.] Bir ölkənin idarə üsulu, dövlət quruluşu, rejim. Çar üsuliidarəsi. Xalq demokratik üsuli-idarəsi
1. sif. Ehtiyatlı, ehmallı, üsulla, ehtiyatla işgörən, hərəkət edən. Üsullu adam. Üsullu hərəkət. 2. bax üsulluca
is. [ər.] 1. Köhnə ictimai quruluşu yıxıb yenisini qurmaq məqsədilə hakim siniflərə qarşı kütləvi silahlı çıxış
is. 1. Üsyanda iştirak edən, üsyan iştirakçısı. [Qəhrəman:] Gah bizim qoşun, gah da üsyançılar qalib gəlirdilər
is. Üsyana meyil göstərmə, bir şeyə qarşı haqlı-haqsız baş qaldırma, qarşı durma
[ər. üsyan və fars. …kar] 1. Bax üsyançı. [Kapitan qərargah rəisinə:] Biz … üsyankarları taparıq. S.Vəliyev
is. 1. Üsyançılıq, üsyana meyil. 2. məc. Bir şeyə qarşı baş qaldırma, mənfi münasibət, narazılıq, barışmazlıq göstərmə
is. [ər. “aşiq” söz. cəmi] 1. klas. Aşiqlər. Əzəl katibləri üşşaq bəxtin qarə yazmışlar. Füzuli. Üşşaq yardan nəzəri-mərhəmət dilər
sif. Üşüdən, soyuq, dondurucu. Sonra sərin, üşüdücü dərəcədə sərin bir meh əsdi. M.Rzaquluzadə
“Üşümək”dən f.is
f. 1. Canına üşütmə düşmək, bədənində soyuğun təsirini hiss etmək, soyuqdan titrəmək. Ləhləyirlər, tərləyirlər, əl-üzləri qızarmış; Bir parası çox üşü
“Üşünmək”dən f.is
bax üşümək. Üşünürsən, görürəm, söylə nə var? M.Rahim
1. “Üşütmək”dən f.is. 2. Titrətmə, vicvicə. Canıma üşütmə düşdü. – [Nemət] bir az dincəldikdən sonra bədəninə bir üşütmə gəldi ki, köynəyi tamamilə so
f. Canına üşütmə salmaq, soyuğu hiss etdirmək. Soyuq hava [Tərlanı] birdən üşütdü. M.Hüseyn. Çayaşağı əsən bu külək bütün kolxozçuları üşütdü və titrə
is. zool. Alacəhrə. Gəlib ütəlgətək düşələr tora; Yolub tüklərini basdıraq qora. H.K.Sanılı
“Ütmək”dən f.is
f. Qızğın dəmirlə və ya oda tutaraq üzdən yandırmaq, qarsalamaq, oda vermək (tükü, qabığı və s.-ni). Kəsilmiş toyuğu ütmək
is. Paltar, parça və s. ütüləmək üçün işlədilən, kömür və ya elektriklə qızdırılan dəmir alət. Elektrik ütüsü
sif. Üzdən yanmış, azacıq yanmış, ütülmüş, yaxud yolunmuş. Qulu dolu ağzını çöndərib, ütük qaşlarını qovzuyub … nə deyəcək idisə, beş-altı yerdən onun
“Ütüləmək”dən f.is
f. Qızğın ütü ilə hamarlamaq, ütü çəkmək. [Pəri] geri sürüşmüş qara kəlağayısını qabağa çəkib, paltar ütüləməklə məşğul oldu
“Ütülənmək”dən f.is
məch. Ütü ilə hamarlanmaq, ütü çəkilmək
f.sif. Ütü çəkilmiş, ütü ilə hamarlanmış. [Pəri] təzə yuyulub ütülənmiş məhrəbanı yerindən asdı. Ə.Vəliyev
“Ütülmək”dən f.is
məch. Qızğın dəmirlə və ya oda tutaraq üzdən yandırılmaq (tük, qabıq və s.). // Qarsaqlanmaq, azacıq yanmaq
f.sif. Tükləri yandırılıb təmizlənmiş. [Xuduş] əlinə də bir ütülmüş toyuq götürmüşdü. Ə.Sadıq
sif. Ütü çəkilmiş, ütülənmiş. Daxiliyyə naziri ütülü ağ dəsmalını çıxarıb boyunboğazından sel kimi axan təri sildi
sif. Ütü çəkilməmiş, ütülənməmiş. Baxışın geyim-keçimdə səliqəli olduğunu Qaçay bilirdi. Ütüsüz şalvar geyinməzdi
bot. bax quşarmudu. Üvəz soyuğadavamlı bitkidir
“Üyüdülmək”dən f.is. [Ağabəyim] çörəyin bişirildiyini bilirdi, ancaq buğdanın bitməsini və dəyirmanda üyüdülməsini bilmirdi
məch. Dəyirmanda una çevrilmək (buğda, arpa və s.); çəkilmək. [Murad] üyüdülməyə toplanan taxıl bitdiyindən motoru yatırıb dışarı çıxdı
“Üyüşmək”dən f.is
bax uyuşmaq 1-ci mənada. [Xan] tonqal başında uzun müddət qımıldanmadan oturmaqdan üyütmüş (f.sif.) ayaqlarında bir gizilti, bədəninin hər yerində sız
“Üyütmək”dən f.is
f. 1. Dəyirmanda buğda, arpa və s.-ni una çevirmək; çəkmək. Buğda (arpa) üyütmək. – Cəfər tayları içəri qoydu, az keçmədən dəni üyütməyə başladı
is. 1. İnsan başının qabaq hissəsi; surət, sifət, çöhrə, sima. Üzünün ifadəsi. Qəşəng üz. – Mərcan bəy diqqətlə Kərbəlayı Qubadın üzünə baxır
is. Sifət, üz. [Nəbi:] Yazığın üzgözü, hər yeri qandır; Huşunu itirib, halı yamandır. S.Rüstəm. [Səlim] üz-gözünə, pərakəndə saçlarına çırpılan suyu,
bax üzbəüz. Oturub üz-üzə üç nəfər çoban; Yanıq Əjdər, Qara Qurban, gənc Osman. H.K.Sanılı. Vaxt olur, üz-üzə də; Əyləşir iki düşmən