is. [ər.] 1. bot. Çiçəkləri yeyinti sənayesində istifadə olunan çoxillik soğanaqlı cənub bitkisi. Zəfəran tarlası
sif. Zəfəran rəngli, sarı-narıncı rəngli. Zəfəranı şaftalı
sif. Zəfəran qatılmış, zəfəran vurulmuş, tərkibində zəfəran olan. Zəfəranlı plov. Zəfəranlı bozbaş. – Balkonun fəzasını ətirli şərbətlərin, zəfəranlı
is. Zəfəranlı plov. Görərsiniz ki, bacınız sizin üçün necə bir zəfəranplov bişirir. S.Rəhimov. Eşşək nə bilir zəfəranplov nədir? (Ata
sif. Xatalı, həyat üçün təhlükəli. □ Zəfərli yer dan. – zədələnməsi həyat üçün təhlükəli olan bədən üzvü
sif. [ər. zəfər və fars. …yab] klas. tənt. Müvəffəqiyyətə çatan, müvəffəqiyyət qazanan. // Qalib, qələbə çalan, qalib gələn
is. Çox acı və ya zəy dadlı şey
is. [ər.] klas. Çənə ortasındakı çuxur. Könül asayişi, canın rahəti; Gülgəz zənəxdanda, tər zəğəndədir
is. [fars.] klas. Qara qarğa, dolaşa. Tərlan yerini zağ və zəğən tutmaz. (Ata. sözü). Əgər dünyada insaf və ədalət olsa idi, tərlan yerində zağ və zəğ
sif. və is. dan. Diliacı, zəhləaparan, zəhlətökən, qabadanışan, kobud (adam). Zəhəndə adam. Zəhəndənin biridir
is. [fars.] 1. Canlı orqanizmi zəhərləndirə bilən maddə; ağı. İlan zəhəri. Öldürücü zəhər. Zəhər vermək (zəhərləmək)
“Zəhərləmək”dən f.is
f. 1. Ağılamaq, zəhərlə təsir etmək, zəhər vermək, zəhər içirmək, zəhər verib öldürmək, zəhərli maddələrlə öldürmək, qırmaq
“Zəhərlənmək”dən f.is. İnsan çox [spirtli içki] içdikdə orqanizmdə zəhərlənmə əlamətləri görünür
f. Bədənə zəhərli bir şey daxil olmaq nəticəsində xəstələnmək və ya ölmək. Balıqdan zəhərlənmək. Göbələkdən zəhərlənmək
“Zəhərlətmək”dən f.is
icb. Zəhər verdirmək, zəhər verdirib öldürmək. İti zəhərlətmək. Siçanları zəhərlətmək
sif. Zəhərlənmə əmələ gətirən, zəhərlənməyə səbəb olan, zəhərləndirib öldürən. Zəhərləyici maddələr. Zəhərləyici qazlar
sif. 1. Zəhəri olan; zəhərləndirici, ağılı. Zəhərli qaz. Zəhərli maddə. – [Naşadda] zəhərli bir əqrəb xasiyyəti vardır
is. Zəhərli şeyin halı, keyfiyyəti, xassəsi, zəhərləmə qabiliyyəti
sif. Zəhəri olmayan, ağısız
sif. kim. Zəhəri, zəhərin təsirini yox edən, zəhərdən təmizləyən. [Nişasta lüabı] yandırıcı, yeyici maddələrlə və yodla zəhərləndikdə zəhərsizləşdiric
is. Zəhərsiz şeyin halı, xassəsi, keyfiyyəti
is. [ər.] köhn. Yardımçı, köməkçi, arxa
zəhləsini aparmaq (tökmək) – təngə gətirmək, bezikdirmək, usandırmaq. Mərdlərə can sadağa; Zəhləmi bədzat aparar
bax zəhlətökən
sif. bax zəhləaparan. Usta Tapdıq üzünə qonmuş zəhləkar bir milçəyi qovurmuş kimi əlini yuxarı qaldırıb saldı… M
sif. Öz hərəkət və sözləri ilə adamı təngə gətirən, bezikdirən, usandıran, cana gətirən, bıqdırıcı. Ancaq zəhlətökən müştəridən yaxa qurtarmaq üçün bu
bax zəhlətökən. [Fərraş] gözlərini yumaraq zəhlətökücü bir ahənglə sözə başladı. P.Makulu
is. [fars. “səhm”dən] 1. Qorxu, vahimə, dəhşət; qorxu, vahimə, dəhşət doğuran hal, görünüş. Dəmirçioğlu baxdı ki, bu bir yekəpər, kələ-kötür adamdı, ü
is. [ər.] 1. Əmək. Zəhmətin barı. Öz zəhmətinin bəhəri. – Əgər ki yayda zəhməti əkinçinin ziyad olur; Ziyad olursa, qış günü o da o qədr şad olur
[ər. zəhmət və fars. …keş] 1. Bax əməkçi. …İşçilər xüsusi mülklərin zəhmətkeşlərə təqsim olunmasını tələb edirlər
sif. 1. Zəhmət tələb edən, zəhmətlə başa gələn. 2. məc. Ağır. Zəhmətli iş
is. və sif. Zəhməti, əməyi, işləməyi sevən (adam). Tüstülənər bacalar; Ocaq üstə sac olar; Zəhmətsevər gün görər; Tənbəl hər vaxt ac olar
is. Zəhməti, işləməyi sevmə; çalışqanlıq
1. sif. Zəhmət tələb etməyən, zəhmət istəməyən, asanlıqla başa gələn. Zəhmətsiz iş. 2. zərf Zəhmət çəkmədən, çalışmadan, əmək sərf etmədən
zərf Zəhmətsiz olaraq, zəhmət çəkmədən, zəhmət sərf etmədən
is. Zəhmət tələb etməmə, zəhmət çəkməmə
“Zəhmləndirilmək”dən f.is
məch. Zəhmə salınmaq, dəhşətə salınmaq; dəhşətləndirilmək
“Zəhmlənmək”dən f.is
f. Zəhmi basmaq, bərk qorxmaq, dəhşətə düşmək. [Alman] bu heykəlin səsindən zəhmlənib ala-yarımçıq rusca zarıdı
sif. 1. Zəhmi olan, baxanda öz görünüşü ilə adamda qorxu doğuran, dəhşətləndirən. // Çox böyük, çox yekə, görünüşcə əzəmətli
is. Zəhmli adamın halı, sifəti, görünüşü
klas. bax zəhər. Camlər zəhrilə məmlu şəbi-hicran içdik; Eylədik tövbə əgər göz görə, pünhan içdik. Qövsi
is. [fars.] Əsil mənası “ilan zəhəri” olub, aşağıdakı mənalarda işlənir: 1) zəhər, çox acı şey mənasında
dan. “Zəhrimarlanmaq” dan f.is
f. vulq. dan. Yemək, yeyib-içmək, qarnını doyurmaq (acıqla, narazılıqla deyilir). [Mirzə Səfər oğluna:] Gəl, axmaq balası, naharını zəhrimarlan! Ə