□ Qərq etmək – 1) batırmaq (suda). Düşmən vəziyyətin çıxılmazlığını görüb, gəmilərini qərq etdi;
2) boğmaq (suda).
…Bir də gördüm dəryanın suyu qalxır yuxarı, az qalır məni qərq edə. ;
3) məc. məhv etmək. Bu müsibət müharibə qızışdırıcılarını hökmən boğub qərq edəcəkdir. (Qəzetlərdən);
4) məc. bir şeyin çoxluğunu ifadə edir.
[Çimnaz:] …Bəsdirin, qızlar, nə onu çiçəyə qərq edirsiniz.
[Kərim:] Bizə elə bir lampa lazımdır ki, günəş kimi parlasın, aləmi öz işığına qərq etsin. ;
5) batırmaq, bulamaq.
Ey həmdəmim, səni qana qərq elər; Gəl tərpətmə yaralanmış könlümü.
Çeynədilər, dişlədilər, diddilər; Bir-birini al-qana qərq etdilər.
Qərq olmaq – 1) batmaq.
Gəmiçi özünü itirsə əgər; Tufanlar içində qərq olub gedər.
Gəminin dalınca üzmək istədi, bacarmayıb suya qərq oldu. ;
2) boğulmaq (suda). Batmış gəmidəki yolçuların hamısı qərq oldu.
– Ciğato çayı minlərlə qərq olmuş insan meyitləri(ni) … axıdıb Urmu gölünə aparırdı. ;
3) adətən tərkiblərdə işlənib bir şeyin çoxluğunu, şiddətini, dərinliyini və s.-ni bildirir.
Gözümün yaşına qərq oldu tənim; Bu hal ilə işim müşküldür mənim.
Sabir kimi qərq oldu gözüm yaşına cismim.
Keçmişdi keçən şəb gecədən bir neçə saət; Məhtab ilə olmuşdu cahan qərqilətafət.
Sonra səs-səmir kəsildi, kənd böyük bir sükuta qərq oldu.
Afaqın solğun üzü göz yaşları içərisində qərq oldu.
