Çaşmaq, yanılmaq, səhv etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qaranlıq gecədə yol çaşırmayan, Düşman qabağında ər düşürməyən, Üstündə əl-ayaq yığşırılma
Səs təqlidi: çat-çat çatlamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çatlamış, yarıq, çatlaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əlləri ilə bir şeyin ətrafını tutmaq, əlləri arxadan bir-birinə bağlamaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoşun gəlib, indi səni tutarlar, Qollarını dal
Şöhrətlənmək, ad çıxarmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Fərmanları, qərarları, hökmləri uca səslə camaata elan edən şəxs. 2. Aşağı rütbəli məmur. 3. Zəvvarları müşayiət edən, onların yola düşməsini və gə
Başçısı olan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Vəhşi xoruz. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dönərək; sürətli, çevik, mütəhərrik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əqrəb. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qeyd: Elmi ədəbiyyatda əqrəb (scorpion) və çayan (scolopendra) fərqləndirilsə də, bədii ədəbiyyatda eyni məfhum k
1. Taxıllar fəsiləsindən kökümsovlu alaq otu. 2. Çəmən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ala gözlüm badə içmiş ayılur, Söz uzansa, çayır kimi yayılur
Nəfəs borusuna bir şey düşməsi nəticəsində təngnəfəs olmaq, boğulmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qarı böyük bir tikə götürüb tələsik ağzına təpdi,
Bax: çəçik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qoca ilxıçı onun baldırlarını, çeçiklərini yoxladı. (“Alı kişi”)
Nahar, günorta yeməyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qarı gəlir bizə yavuq, Elə bil ki, tutub soyuq, Çeşdəliyə bircə toyuq, Axşama qayğanağı var
Göz. Şahindən ayığam, qazdan sayağam, Dü çeşmim gözləyir, sübhü dandadı. (“Qurbani”)
Göz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dəstimi verdim dəstinə, Mən qurban. Qurbanam çeşmi-məstinə, Ala göz! (Gürcü əlifbası ilə yazılmış əly
Bulaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çeşmələr elə axırdı ki, elə bil göz yaşıdır. (“Durna teli”) (İ.A
Əziz, göz bəbəyi qədər sevimli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mənə də bir badə, ey gözüm saqi, Eyvaz Koroğlunun çeşmi-çiraği; Çəmlibel sakini, Qırat o
Səhərlə günorta arasında olan vaxt, saat 11-12 radələri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gün çeşt yerinə çatmamışdı ki, yetişdi Ruma
Bax: çeşdə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Dövrəyə almaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Toyuğun dənliyi. 2. Xirtdək, boğaz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dastanda 2-ci mənada işlənir. Kişi gördü ki, bu, o dəyirmançılardan deyil
Atın qabaq ayaqları. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Təpikləmək, qabaq ayaqları ilə vurmaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Təpikləşləmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çəçikləşirdi, qapışırdı, vuruşurdu. (“Düratin itməyi”) * Dürat ilxıdakı xam dəli ayqırlarla çəçikləşir, v
Mübahisə, danışıq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Qərəz, uzun çək-çevirdən sonra Alı kişi bu ustanı da razı elədi
Bax: çək-çevir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Mübahisə; mübarizə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Ərəb Reyhan Koroğlunun kəmərindən yapışıb deyirdi ki, Eyvazı aparmağa qoymaram
Bax: çamxana. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Çəmənlik. Məcnun özünü Leyli ilə görüşdükləri çəməngaha yetirib gördü ki, lələ köçüb, yurdu qalıb. (“Leyli və Məcnun”)
Çəmənlik. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu Qıratını minib bir neçə mənzil yol gedəndən sonra gəlib çatdı bir çəməngaha
Duman, sis. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Uca-uca dağlar başı, Çənli də olur, çənsiz də olur. Cəhd elə bir işdə tapıl Sənli də olur, sənsiz də olur
Əl, pəncə. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Namərd çəngində qalmışam, Dərdü xufata dolmuşam, Deyəsən cinni olmuşam
1. Bax: çəng. 2. Bir əl tutan qədər (adətən, rəqəmlərlə). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gərək Telli xanımı Cəfər paşanın çəngəsindən qurtarıb, Çənlibe
fars. çəngal Qarmaq, asılqan, asqı // kəsilmiş heyvanların cəmdəyini və iri ət parçalarını asmaq üçün iri qarmaq; qənarə
1. Dəf çalıb oxuyan rəqqasə. 2. Çəngçalan. 3. Əxlaqsız qadın mənasında. Dastanlarda 3-cü mənada rast gəlinir
Dumanlı, sisli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Uca-uca dağlar başı, Çənli də olur, çənsiz də olur. Cəhd elə bir işdə tapıl Sənli də olur, sənsiz də olu
Həyasız, utanmaz. İrvahım deyərlər mənim adıma, Damanda qalmışam yetiş dadıma. O vaxt düşdüm bir çəpəlin oduna, Doğru yetiş dərdi-dillərə sən də
Həyasız, utanmaz. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Kişi nədi, ay çəpəl, deyə bilməzsən ki, ay hacı, ziyarətin qəbul olsun? (Paris nüsxəsi
Milli qadın geyimi; qolları yarıq, qıraqlarına qaytan tikilmiş uzun köynək. Dədəmə də bir dəst paltar, anama da bir çəpkən al, sonra deyim
Çarpaz sözünün təhrifidir. O zəhri zülfləri köksündə çəprəs, Zər zərbab üstündən, ətlası çərkəs... (“
At xəstəliyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Amma çər dəymiş deyirlər yaman bəddi. (“Həmzənin Qıratı aparmağı”)
Bax: çər. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu dedi: – Paşa sağ olsun, çərən dəymiş çox yaxşı atdı, bircə o cini olmaya
Bax: çarx. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Fırlanma. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Almasdan qılıncdır, poladdan yeyə, Çeynərəm dəmiri, üflərəm göyə, Olaram çərxəki, düşərəm ögə, İstə, Təkəlidən
1. Dünya. 2. Göy, səma. 3. Bəxt, tale. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Belə bilsəydim, sevməzdim, Qəm-qüssəsini yeməzdim, Çərxi-fələkə deməzdim, Sənə g
Qoşun, ordu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Xotkar üstümüzə çəri buyurdu. Döyüşərəm, dönmənəm, edərəm cəngi, Ac qarıqqay kimi doyursa məni, Mən qəbul
Əsgər. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Komandan, baş komandan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əsgər toplamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)