[ər. hökm və fars. …ran] 1. is. Hökmdar, diktator. [Ruhani:] Rəiyyəti hökmranlar itaətində saxlayan, onlara tabe etdirənlər biz ruhanilərik… S
is. 1. Hakimiyyət, diktatura. Siyasi hökmranlıq. □ Hökmranlıq etmək – hakimiyyət sürmək, hakimiyyət başında durmaq
is. [ər.] Dövlət hakimiyyətinin, dövləti bilavasitə idarə edən icraedici və sərəncamverici orqanı. Hökumət binası
is. Bir ölkədə hökumətin olmadığı vəziyyət; hakimiyyətsizlik, anarxiya, hərc-mərclik
zərf Səslə, hönkürtü ilə, hıçqıra-hıçqıra. …Sıxıntı və ciddiyyətdən [Anaxanım] uşaq kimi hönkürəhönkürə ağlamağa başladı
“Hönkürmək”dən f.is
f. Hönkürtü ilə, səslə, hönkürə-hönkürə, hıçqıra-hıçqıra ağlamaq. Onlar – hər iki qardaş dizlərini yerə çırpıb, bu mənzərənin qarşısında səs dolusu hö
is. Hönkürüb ağlayarkən çıxarılan səs. Lələ ilə dayənin hönkürtü ilə ağlamalarını görən Kiçikbəyim də özünü saxlaya bilmədi
“Hönkürüşmək”dən f.is
qarş. Hönkürtü ilə ağlaşmaq, səs-səsə verib ağlamaq. [Salatınla Mələk] ağır fəlakətə düşmüş və dar gündə rastlaşıb, bir-birinə həyan olan doğma adamla
“Hördürmək”dən f.is
icb. Başqasına hörmə işi gördürmək. [Nəbi:] Gümüşdən döydürrəm sənin nalını; Yüz gözələ hördürərəm yalını; Boz at, qurtar məni, aman günüdür! “Qaçaq N
is. 1. Hörmə işi, hörmə tərzi; tikmə. Daşları müəyyən qaydalara əməl edərək bir-birinə yapışdırmaq prosesinə hörgü deyilir
1. “Hörmək”dən f.is. 2. sif. Hörməklə düzəldilmiş; hörülmüş, hörülmə. Hörmə stul. Hörmə çəpər. – Şirmayı hörmə kreslonu çəkib, atasının yanında oturdu
f. 1. Kərpici, daşı müəyyən qaydada palçıqla bir-birinə yapışdırmaq. İkinci mərtəbəni hörüb qurtarmaq
is. [ər.] 1. Böyüklərə, yaşlılara və ya ləyaqətinə, xidmətinə görə birinə göstərilən ehtiram; sayğı. Böyüyə hörmət
sif. Adamlara hörmət edən, onlara sayğı göstərən, hörmətkar. Çox hörmətcil adamdır. Hörmətcil gənc. – Hörmətcil çobanlarla vidalaşıb atları sürdü
is. Hörmətcil adamın xasiyyəti; hörmət etmə, ehtiram bəsləmə; hörmətkarlıq. Əlyarov qarının bu yaşda belə əlli-ayaqlı tərpənməyini, hörmətcilliyini gö
zərf [ər.] klas. Hörmət əlaməti olaraq, hörmət edərək, hörmətlə, sayğı ilə, ehtiramla. Ayinə hörmətən hər kəs susub, qızların oxumasına müntəzir idi
sif. və zərf [ər. hörmət və fars. …kar] 1. Hörmət ifadə edən; hörmətli, ehtiramlı. Hörmətkar münasibət
bax hörmətcillik
sif. Hörməti olan, hörmətə layiq olan; möhtərəm, sayğılı. Hörmətli şəxs. Hörmətli müəllimimiz. – Hər igid hörmətlidir; Mərd insanlar içində; İlk sırad
sif. 1. Nəzakətsiz, ədəbsiz, qaba, tərbiyəsiz, saymaz. Hörmətsiz münasibət. – [Qadın:] Mən ona hörmətsiz bir söz deməkdən özümü saxlamaq üçün dönüb ot
is. Nəzakətsizlik, ədəbsizlik, ehtiramsızlıq, sayğısızlıq, qabalıq, tərbiyəsizlik. Bizim kimi uşaq-muşaqlar xanım deməyə qorxardı, eyib idi, hörmətsiz
is. 1. Hörülmüş qadın saçı; saç burumu; hörmə. Qızın xurmayı hörüyü. – [Yasəmən] … başını yumaq fikri ilə qara, uzun saçlarını hörükdən açıb döşünə tö
“Hörükləmək”dən f.is
f. 1. Saçı hörük şəklində hörmək. Qız saçını hörüklədi. 2. Otlamaq üçün buraxılmış ev heyvanını hörüyə (2-ci mənada) bağlamaq
f.sif. Ayağına hörük bağlanmış; hörüklü. Hörüklənmiş inək. – [Hümmət] dinməz-söyləməz dönüb kənarda hörüklənmiş ata doğru addımladı
sif. 1. Hörüyü olan, saçı hörülmüş. O qoşa hörüklü gümrah qızcığaz; Sənin kiçik dostun hanı, Bənövşə? M
1. “Hörülmək”dən f.is. Ağac budaqlarından hörülmə çəpər. 2. Bax hörmə 2-ci mənada. Bəy oturacağı hörülmə qara kürsüdə əyləşib kitab oxuyurdu
məch. 1. Tikilmək, inşa edilmək (daşdan, kərpicdən). Binanın birinci mərtəbəsi hörülüb qurtardı. – Bənnasız hörgü hörülməz; Təbibsiz xəstə dirilməz
f.sif. 1. Tikilmiş, inşa edilmiş. Hörülmüş divar. 2. Bax hörmə 2-ci mənada. Bir ara, qırmızı sapdan hörülmüş torun dalında elə bil [Fatmanın] gözləri
is. zool. Özünə yem olan həşəratı tutmaq üçün tor toxuyan buğumayaqlı böcək. Hamının tanıdığı xallı hörümçəyin bədəni çay xərçəngi bədəni kimi başdöş
“Hövkələmək”dən f.is
f. 1. Bədənin hər hansı bir yerini barmaqları ilə sıxmaq, əzişdirmək, ovmaq, ovuşdurmaq; masaj eləmək
is. [ər.] Qorxu, dəhşət, vahimə. [Şahmar] hövl içində həyət qapısına doğru addımladı. B.Bayramov. □ Hövl eləmək (etmək) – qorxmaq, dəhşətə gəlmək, dəh
zərf bax hövlnak
zərf [ər. hövl və fars. …nak] Hövl içində, vəhməli, qorxu içərisində, dəhşətlə. Mehriban hövlnak yerindən sıçrayıb, ətrafına göz gəzdirdi
is. [ər. hövsələ – çinədan] Səbir, dözüm, dözmə. Hövsələsi çatmır. – Elə dərd var ki, dəxi onun qabağında səbir, hövsələ mümkün deyil… C
sif. Hövsələsi olan; səbirli, dözümlü. Çox hövsələli adamdır. – [Dəmir:] Şah öz rəiyyətlərinin hövsələli (z
is. Hövsələli adamın xasiyyəti, hövsələli olma; səbirlilik, dözümlülük, dözüm, toxtaqlıq
“Hövsələmək”dən f.is
bax hövsəmək. Düyünü hövsələmək. Toxumu hövsələmək
sif. Hövsələsi olmayan, səbirsiz, dözümsüz, toxtaqsız; bir şeydən tez darıxan. Hövsələsiz adam tez özündən çıxar
is. Hövsələsiz adamın xasiyyəti; səbirsizlik, dözümsüzlük. İranlıların gecikməsi onları darıxdırırdı, hamıdan da çox hövsələsizlik göstərən Məmməd bəy
“Hövsəmək”dən f.is
f. Buğdanı, düyünü və s.-ni zibildən ayırmaq üçün tabaq, sini və s. içərisində atıb-tutmaq; hövsələmək
is. 1. Dəni hövsəmək üçün tabaq və s. alət. Buğdanı hövsərlə hövsələmək. 2. Hövsələmə nəticəsində buğda, düyü və s
is. [ər.] Böyük süni sututar; dəryaça. [Səfərli Aydına:] Bu dağlarda isə nəhəng bir su hövzəsi düzələcək