is. [ər.] 1. Tam oxşarlıq, tam bənzərlik; oxşayış, bənzəyiş, eynilik, bir şeyin digərinə eyni ilə müvafiq olması
is. Bir vaxtda, bir zamanda olma; bir vaxta, eyni vaxta düşmə (təsadüf etmə)
is. [ər.] Kef, zövq-səfa, ləzzətli həyat. Dövlətliləriz, məqsədimiz eyşü səfadır; Mehmanlarımız büsbütün ərbabi-qinadır
is. bax eyş (bəzən “və” bağlayıcısı ilə). Eyş-işrət məclisi. Eyşişrətdən başı ayılmır. – Güldü gül, açıldı nərgis, lalə doldu jalədən; Ey, xoş ol kim,
sif. Eyş-işrət olan, kef çəkilən. Eyş-işrətli məclis
nida. Əfsus, heyhat, heyif (ki). Fərat aşdı başımdan və leyk mən təşnə; Yaxıbdır odlara, eyvah, aşiqanə məni
is. Adətən evin, otağın, ya otaqların ön tərəfində, üstüörtülü, qabağı açıq balkon; seyvan. Məşuqə eyvanın bağa tərəf baxan küncünə gəlib gözləməyə ba
sif. Eyvanı olan. Eyvanlı ev. – İmamverdi babanın həyətində iki tikilisi vardı. Biri köhnə daxma idi, o biri də iki otaq və mətbəxli, qabağı eyvanlı t
sif. Eyvanı olmayan. Eyvansız ev
nida. 1. Kədər, ağrı, təəssüf kimi hissləri bildirir. Dedim: eyvay, halım yaman olubdur; Dedi: qəmdən belim kəman olubdur
sif. və zərf [ər.] Tamam, bütün, başdan-başa. Məcməidə düzülmüş, eyzən xuruş sərasər. M.Ə.Sabir. [Asya:] [Gülçöhrə] eyzən fikirdə, kefsiz, dinməz, yəq
is. [ər.] Xidməti və ya başqa bir iş üçün bir yerdən başqa yerə göndər(il)mə, yolla(n)ma. Katib uşağın adını yazdı, ona kağız verib maarif komissarlığ
[ər.] 1. bax ezamiyyət. Ezamiyyə pulu. Ezamiyyə vərəqəsi. 2. Ezamiyyət kağızı (vəsiqəsi)
is. [ər.] Xidməti və ya başqa bir işi, tapşırığı yerinə yetirmək üçün bir yerə ezam olunma, getmə. Ezamiyyətə getmək
is. Xidməti bir iş üçün bir yerə göndərilmiş adam, ezamiyyətdə olan adam. [Almaz] gələn adamın … ezamiyyətçi olduğuna inansa da, yenə baxırdı
Ezop dili [qədim yunan təmsilçisi Ezopun (Aisopos) adından] dilç. – üstüörtülü, müəmmalı, rəmzli dil
nida. Müraciət, çağırış bildirir. [Nəbi] pristav Mehdi bəyi görcək deyir: – Ə, bu fağırı niyə qəhr edirsən? “Qaçaq Nəbi”
Azərbaycan əlifbasının yeddinci hərfi və bu hərflə işarə olunan saitin adı
bax aba1. …Axund əbasını düzəldib dükandan çıxdı, getdi. C.Məmmədquluzadə. Şeyx Şaban … otuz il bir əbayla gəzməyi, qırx il bir kürkə bürünməyi qəbul
is. [ər.] Dağ qaranquşu, uzunquyruq
bax abalı. Görünür [Mirzə Poladın] Şuşadakı həkim atası – sarı əbalı Mirzə Həsən öz qızına çox əfsanəli, əsrarlı bir dərs demişdir
is. [ər.] köhn. 1. Qədim ərəb əlifbasında ilk dörd hərf. (hərfləri mexaniki olaraq əzbərləmək üçün işlədilirdi)
is. [ər.] köhn. Qul, kölə. Əbd olma, ey Nəsimi, fani cəhanə, çün kim; İmanü din içində sənsən əmirü sultan
is. məh. Uşaq oyununda: içərisinə qoz, fındıq və s. salınan çuxur
is. dan. Mama, mamaça
sif. məh. Mamaça, mama. Pis əbəçiyə arvad tapşıran övladsız qalar. (Ata. sözü)
is. məh. Mamaçalıq, mamalıq. Əbəçilik etmək
zərf [ər.] Sonsuz gələcək zaman (əzəl qarşılığı). // Əbədi, həmişəlik. Oxuyun, millətin nicatı olun; Ta əbəd baisi-həyatı olun
[ər.] klas. 1. bax əbədən. 2. Heç, qətiyyən. Əbəda yox bu işdə imkanım; Deyil onlar mütii-fərmanım. M
zərf [ər.] Heç vaxt, heç bir zaman, əsla, qəti, qətiyyən. Mənim nə borcumdu ki, məvacibiniz az, zəhmətiniz həddən artıq və rahətliyiniz əbədən yoxdur
sif. və zərf [ər.] 1. Daimi, həmişəlik. Şair könlüm rübabını eşq ilə çaldı; Biz əbədi qardaş olduq: ilk bahar və mən
“Əbədiləşdirilmək” dən f.is. Qarabağ müharibəsində həlak olan qəhrəmanların xatirələrinin əbədiləşdirilməsi
məch. Əbədi olaraq yaşadılmaq, yadda saxlanılmaq
“Əbədiləşdirmək”dən f.is
icb. 1. Əbədi olaraq nəsillərin xatirəsində yaşatmaq, həmişəlik xatirə qoymaq. Xalq öz qəhrəmanlarının xatirəsini əbədiləşdirmək üçün onlara abidə uca
“Əbədiləşmək”dən f.is
f. Əbədi olmaq, həmişə yaşamaq. Eşqinə dəm tutub göylər mələşsin; Eşqin tarix olub əbədiləşsin. B.Vahabzadə
is. Daimilik, sonsuzluq, həmişəlik, daim yaşama; heç vaxt bitməməzlik, qurtarmamazlıq. Bu səadət səhəri o qədər zəngin və işıqlıdır ki, başlanan günəş
zərf [ər.] Həmişəlik, əbədi, daimi. [Qızın] gözləri ilk baxışdan əbədiyyən hafizəmdə nəqş olunmuşdu. Ə
is. [ər.] 1. Əbədilik, daimilik; həmişə var olan şey. [İlyas:] İlin dəyişməsi qarşımızda, yel vurarkən sönüb dirilən bir şamı andırdığı kimi, insan hə
bax əməköməçi
sif. [ər.] 1. Nahaq, bihudə, faydasız. // Zərf mənasında. Bəslərəm can kimi, ey sevgili sərmayə, səni; Etmərəm sərf əbəs məscidə, mollayə səni
zərf Nahaq yerə. Əbəs-əbəs neçin qaçırsan məndən; Mən ki zalım, adamyeyən deyiləm. M.P.Vaqif. Gül dilləndi: “Salmayın səs; Danışmayın əbəsəbəs”
is. [ər.] köhn. Ata-ana, valideyn. Hər gün əbəveyni şad edirlər; Hörmətlərini izdiyad edirlər. M.Ə.Sabir
is. [ər.] klas. bax ənbər. Gülzarə hava əbir tökdü; Səhrayə qübari-mişk çökdü. Füzuli
sif. [ər.] 1. Axmaq, səfeh, gic, sarsaq, başıboş. Əbləh köpək qaysavadan pay umar. (Məsəl). // İs. mənasında
zərf Axmaqcasına, sarsaqcasına, axmaq kimi; gic-gic. Əbləhcəsinə danışmaq. // Sif. mənasında. …Nəsrdə də qafiyədən və uşaqcasına mübaliğələrdən və əbl
is. Axmaqlıq, səfehlik, giclik, sarsaqlıq. Əlbəttə, [Cuma] bu əbləhliyi üzündən düşmən əlinə keçərək xoşbəxt təsadüflə xilas olmuşdu
sif. [ər.] Ala, ala-bula, ala-bəzək, alaca. Əbləq at meydanda topla bərabər fırlandı. M.S.Ordubadi