is. Alalıq, ala-bulalıq, alabəzəklik
is. [ər. “ibn” söz. cəmi] klas. Övladlar, oğullar (adətən izafət tərkiblərində işlənir). Əbnayi-vətən vəqf eləyir vəslinə canın; Həm ruhi-rəvanın
is. [fars.] klas. Bulud. Çün əbr deyilsən, olma giryan! Çün seyl deyilsən, etmə əfğan! Füzuli. □ Əbri-bahar – bahar buludu
sif. 1. Xallı. 2. Əldə bəslənmiş. O, bu gün palıda düşmüş əbrəş qoçun kababından yemək üçün ayrı bir səy ilə hazırlaşırdı
is. [fars.] 1. İpək, ipək iplik. Paşa, sənə nişan verim Qıratı; Əbrişim ipəkdən yalı gərəkdi. “Koroğlu”
is. [fars.] klas. Qaş. Göz doymaz vəsməli kəman, əbrudan; Can üzülmə, səmən iyli keysudan. M.P.Vaqif
is. [ər.] Çox tərs, inadcıl adam haqqında (bəzən söyüş kimi işlədilir). …Ağa maşının qapısını açdı, dedi: – Düş aşağı, əbucəhl!… M
sif. [ər.] klas. Bəyaz, ağ. Ey zülfi siyəh, sinəsi əbyəz, gözü alə; Nə türfə cavansan! M.P.Vaqif
sif. [ər.] 1. Çox qəribə, çox təəccüblü, qeyri-adi, görünməmiş. [Kərəm:] Yolda bir əcaib milçək görmüşəm, onu sizə sazla deyəcəyəm
[ər.] bax əcaib 1-ci mənada. Sənin kəmalında, fikrin içində; Əcaib-qəraib hallar oynaşır. Aşıq Pəri. …Hər kəs bunlardan əcaib-qəraib şeylər nağıl edər
is. [ər. əcaib və fars. …xanə] köhn. Muzey. Bir sözlə, doqqaz kəndin əcaibxanası, qəzeti, telefon və teleqrafı idi
is. Əcaib şeyin hal və keyfiyyəti
is. [ər. “cədd” söz. cəmi] Atababalar, ulu babalar. Vətən – əcdadımızın mədfənidir; Vətən – övladımızın məskənidir
sif. [ər.] 1. klas. Təəccüblü, qəribə. Oğlan, əcəb olmaz, olsa aşiq; Aşiqlik işi qıza nə layiq? Füzuli
əd. [ər.] kit. Sual cümlələrində təəccüb, şübhə, tərəddüd bildirir – görəsən, aya. Əcəba, bu gün yağış yağacaqmı? Əcəba, onların gəlişindən məqsəd nəd
dan. bax əcəb 1, 2 və 6-cı mənalarda. …Bunları mən çox yaxşıca görürəm, çox əcəbcə görürəm, çox qəşəngcə görürəm
is. [ər.] Hər bir canlının, xüsusən insanın qabaqcadan qədərlənmiş ölüm vaxtı. [Ağamurad bəy:] Dünyanın işi belə olur
[ər.] 1. is. Tələsmə, bir işi teztələsik görməyə çalışma, səbirsizlik göstərmə. □ Əcələ etmək – tələsmək
sif. Tələsik, təcili, təxirəsalınmaz. [Xortdan:] Yox, bir belə müddət gözləməyi mən bacarmayacağam. İşim əcələlidir
bax əcəlmüəlləq
is. [ər.] dan. Gözlənilməyən, təbii olmayan ölüm
zərf Əcəli çatmadan, vaxtsız, vaxtı çatmadan. [Rəsul:] Budur, bu gün dörd cavan əcəlsiz dünyadan getdi
is. [ər.] 1. köhn. Keçmişdə ərəb olmayan xalqlara və onların nümayəndələrinə, xüsusən, iranlılara, İran əhalisindən olan adamlara verilən ad
sif. [ər.] köhn. 1. Qeyri-ərəb qövm və tayfalardan birinə mənsub olan, ərəb olmayan. 2. İranlı, fars
is. Təzəlik, işlənməmiş olma. Vurtut ikicə ilin gəlini olan, gəlinlik paltarının əcəri solmayan Keysubəyimin nisgili ürəyində, arzusu gözündə qalmışdı
sif. Təzə, qədtəzə, heç geyilməmiş, işlənməmiş. Əcəri don. Əcəri yorğanüzü. – Zeynəbin bu saat dörd-beş dəst əcəri paltarı boxçadadı
bax əcəri. Əcərli paltar. Əcərli xalça. – Mən də o mülahizədəyəm, Zəriş! – deyə Müqim bəy birdən pristavlıq paltarının ən əcərlisini geyməyə, tərləyət
[ər.] bax əcaib
is. [ər.] din. köhn. Cin. Əcinnə padşahı (nağıllarda). – Əhmədi-Çekkaş durub gəldi evə. Çağırıb əcinnələri, əmr elədi
sif. [ər.] Alçaq, rəzil. [Bəhram:] O vaxt bizim nahiyənin pristavı Navedski adında çox rəhmsiz və əclaf bir adam idi
is. Alçaqlıq, rəzillik, rəzalət. Əclaflıq etmək. [Piri düşünürdü ki, Xalıq deyəcək:] “Kişi kişinin namusuna toxunmaz, Piri
[ər.] 1. sif. Başqa xalqa, millətə mənsub olan; xarici. Əcnəbi mallar. Əcnəbi dillər. Əcnəbi ölkələr
is. [ər.] köhn. Bir iş müqabilində verilən əvəz; qarşılıq. Öz adətin ilə nalə eylə; Əcrini mənə həvalə eylə
is. [ər.] Pisxasiyyətli və bədləkər arvad
is. [ər.] klas. Acizlik, iqtidarsızlıq. Əcz ilə dedi ki: “Ey xudavənd; Şahənşəhiadilü xirədmənd!” Füzuli
is. [ər. “cüz” söz. cəmi] 1. klas. Bir şeyin tərkibini təşkil edən xırda hissəciklər; cüzlər. Yandırıb əczayi-tərkibim, külüm versən yelə; Yox yolunda
is. Aptekdə dərman hazırlayan mütəxəssis; farmasevt. Fakültə xüsusi şöbələrdə diş həkimləri və əczaçılar da hazırlayır
is. Dərman hazırlamaq, hazırlanan dərmanları yoxlamaq, saxlamaq və buraxmaq haqqındakı tətbiqi fənlərin məcmusu; dava-dərman hazırlama sənəti
[ər. əcza və fars. …xanə] köhn. Əczaçı dükanı, dərman satılan yer, aptek. Kiçik oğlu mühəndis böyük qardaşının əmrlərinə itaət edirdi: əczaxanaya getm
[ər.] : əda etmək – 1) vermək, ödəmək, ödəyib qurtarmaq. [Nəcəf bəy:] Əgər vədə tamamında borcumu əda etməsəm, girovdan məyusam
is. [ər.] 1. Tərz, tövr, üslub. Bu nə ədadır? – [Hacı Əhməd:] [Almaza] Sən ki bu yol ilə, bu əda ilə bizə yaxın gəldin, biz kəndlilərin bütün malımız,
is. [ər. əda və fars. …baz] Ədabazlıq edən, ədabazlıq etməyi sevən adam. Ədabazın birisi, bəs niyə belə qaçırsan? Dur görək, nə var, nə yox
sif. və zərf Ədabaz kimi, ədabaza xas olan bir tərzdə. Ədabazcasına gülüş. Ədabazcasına hərəkət. Ədabazcasına yerimək
is. Ədalı hərəkətlər, sadəlikdən, təbiilikdən məhrum hərəkətlər; özünü qeyri-təbii, qeyri-sadə aparma
is. [ər.] 1. Haqq və düzgünlük prinsiplərinə riayət. Ədalətə riayət etmək. İctimai ədalət. Ədalət hissini itirmək
is. [ər. ədalət və fars. …xanə] köhn. Ədalətlə işə baxan məhkəmə, divanxana
sif. Ədalətlə, vicdanla hərəkət edən, həqiqətə, insafa, vicdana uyğun olaraq hərəkət edən. Ədalətli hakim
is. Ədalətli olma, işə qərəzsiz, vicdanla, ədalətlə yanaşma; ədalət. Məhkəmənin əsas xüsusiyyəti ədalətlilikdədir
sif. [ər. ədalət və fars. …pərvər] Ədalət sevən, ədalətə riayət edən, ədalətli. Ədalətpərvər adam