is. Birilə şəxsi ədavəti, qərəzi olma; şəxsi ədavət, qərəz. …Şəxsiqərəzlik üzündən haqqı inkar etmək kişilikdən deyildir
is. [ər.] 1. Bir şəxsə xas olub onun fərdiyyətini müəyyən edən xüsusiyyətlərin məcmusu. Alarsa hər gecə üç-dörd nəfər əşxas gər vədim; Nə qəm, beş-alt
sif. Şəxsiyyəti, mənliyi, siması olmayan; simasız, mənliksiz. [Qədim Romada] arvad şəxsiyyətsiz bir parça şey hesab olunurdu, ona görə də özünə məxsus
is. Şəxsiyyəti, siması, mənliyi olmama; simasızlıq; mənliksizlik
sif. qram. Şəxs qrammatik kateqoriyasını bildirən. Şəxsli cümlə
sif. qram. Mübtədası olmayan və təsəvvür olunmayan. Şəxssiz cümlə
is. [fars.] 1. Qənd. Xalq batıbdır noğla, şəkərə, qəndə; Bizim evdə axta zoğal da yoxdur. M.P.Vaqif. // məc
is. Sarı rəngli, çox şirin armud növü
is. Tumana, şalvara və s.-yə salınan uzun qaytan
is. İçərisi şəkər tozu ilə qoz, fındıq və ya badam ləpəsi qatışıq içlə doldurulmuş, kənarları vintvari burulmuş və üstü naxışlı şirniyyat növü
is. Şəkər, yağ, un və s.-dən bişirilən şirin qoğal növü. [Xonça] ibarətdir yağlı şəkər bişmişlərdən – şəkərburadan, şəkərçörəyindən, ovma fətirdən və
bax şəkərarmudu
1. “Şəkərləmək”dən f.is. 2. Şəkər şirəsində qaynadılıb xarlanmış meyvə. Məhərrəm əmi çox oturmadı, şəkərləmə ilə bir fincan südlü qəhvə içdikdən sonra
f. Şəkər səpmək, şəkər qarışdırmaq, yaxud şəkər şirəsində qaynatmaq. Meyvəni şəkərləmək
“Şəkərlənmək”dən f.is
f. Şəkər təbəqəsi ilə örtülmək, xarlanmaq
sif. Şəkər (qənd) qatılmış, tərkibində şəkər olan; şirin. Şəkərli qoğal
is. [ər.] 1. Bir şeyin, ya adamın xarici görünüşü; sifət, surət. Uşaq böyüdükcə şəklini dəyişirdi. – Vidadi xəstəni gəl indi tanı; hanı o sən görən şə
bax şir-şəkil. Münəvvər xanımın şəkli-şəmayili Hacını lap əvvəl gündən cəlb eləmişdi. Mir Cəlal
zərf Formaca, forma cəhətdən. [Nizami Fəxrəddinə:] Tovus quşunun tərbiyəsi və onun vücudunun istiliyi ilə yumurtadan çıxan qarğanın cücəsi şəkilcə qar
dan. bax fotoqraf
is. qram. Sözün ayrılıqda işlənməyən, müstəqil mənaya malik olmayan və söz köklərinə bitişdikdə onların ya şəklini, ya da şəkli ilə birlikdə məzmununu
“Şəkilçiləşmək”dən f.is
f. qram. Şəkilçi şəklini almaq, dönüb şəkilçi olmaq
zərf Bir haldan (vəziyyətdən, formadan) başqa hala (vəziyyətə, formaya). Ağız-burnunu şəkildən-şəklə salır
is. Bir şəkildən başqa şəklə düşmə, zahiri görünüşünü dəyişmə
sif. 1. İçində şəkillər olan; rəsmli. Şəkilli jurnal. Şəkilli məcmuə. – Qonça şəkilli kitabı istəyir, Aqil vermir, bacısına gözlərini ağardırdı
sif. [ər. şəkil və fars. …pərəst] bax surətpərəst. [Qətibə:] [Kişilər] qadının qəlbi ilə yox, şəkli ilə maraqlanırlar, ümumiyyətlə, onlar şəkilpərəstd
sif. 1. Şəkli, rəsmləri olmayan; rəsmsiz. Şəkilsiz jurnal. 2. məc. Biçimsiz, görünüşsüz, görünüşcə nəzəri cəlb etməyən
is. [ər.] Bir şeyin gerçəkliyinə, doğruluğuna şübhə etmə; şübhə, güman, zənn. Leyli dedi: – Çün sənə şəkkim var; Məcnun isən, eylə halın izhar
is. [ər.] İnamsızlıq, inanmama, bədgümanlıq; şəkk, şübhə. Bu işin şəkk-şübhəsi yoxdur. Şəkk-şübhədən qurtarmaq
zərf və sif. Heç bir şəkk, şübhə olmadan, yəqin, sözsüz, gerçək. Şəkkşübhəsiz bu iş yerinə yetiriləcəkdir
sif. və is. [ər.] Hər şeyə şübhə edən, şübhə ilə baxan, heç şeyə inanmayan, şəkli. [Molla Kərim:] Dünyanın axırıdır
is. Hər şeyə şəkk-şübhə etmə, şəkk-şübhə ilə baxma
“Şəkləmək”dən f.is
qulaqlarını şəkləmək – bax qulaq. Birdən atlar səs eşidib qulaqlarını şəklədilər. T.Ş.Simurq. Əsgər ağa birdən qulaqlarını şəklədi, ətrafı dinləməyə
zərf [ər.] Şəklinə görə, şəkilcə, zahiri görünüşcə. Şəklən artistə oxşayır
“Şəkləndirmək”dən f.is
icb. Şəkkə salmaq, şübhəyə salmaq, şübhələndirmək
“Şəklənmək”dən f.is
f. Şəkkə düşmək, şübhə etmək, şübhələnmək. Həmin şəxs bir saat bundan qabaq küçədə gəzərkən İslamiyyə mehmanxanasına cəm olan müsəlmanlara diqqət salı
“Şəklətmək”dən f.is
f. Şəkkə salmaq, şübhəyə salmaq, şübhələndirmək, şübhə oyatmaq. [Əhməd:] Adamsan, adam oğlusan, beş manat nə puldur ki, sən o yandan bəri şəklədirsən?
sif. Şübhəli, şübhə doğuran; inam, etibar doğurmayan. Şəkli adam. Şəkli iş. Birbirindən şəkli olmaq. // is
sif. [ər.] Zahiri görünüşcə (görünüşünə görə), zahirən
zərf Şübhəsiz, yəqin, əlbəttə. [Ağa Səttar:] Bəli, elə kişidən şəksiz saleh övlad qalacaqdır. M.F.Axundzadə
bax şəksiz. Səməd bu sözləri özü-özünə söylər və istiqbalının parlaq olacağına şəksiz-şübhəsiz inanardı
is. [ər.] klas. Şikayət. □ Şəkva etmək (eyləmək) – şikayət etmək. Cənnət həramım olsun, əgər şəkva eyləsəm
is. [ər.] Laləgülü, xoruzgülü, gəlincikgülü. Şəqaiq, qərənfil, süsən, nəstərən; Zəbani-hal ilə oxur müstəhsən
is. Çay yatağında sıldırım qayadan tökülən güclü su axını; çağlayan, şır-şır. Qaraca qız iki arşın ucalıqdan tökülən şəlalənin altında durub çimdiyinə