parti

Ədalət və İnkişaf Partiyası (türk. Adalet ve Kalkınma Partisi, qısa AK Parti kimi tanınır) — Türkiyədə mövcud olan siyasi partiya. Partiyanın sədri 21 may 2017-dən bəri Rəcəb Tayyib Ərdoğandır. == Tarixi == Partiya 14 avqust 2001-ci ildə Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən qurulmuşdur. Partiya 2002, 2007 və 2011-ci ildə keçirilən Parlament seçimlərinin qalibi olmuşdur. Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Abdulla Gül, Binəli Yıldırım və Bülənt Arınc partiyanın öndə gələn şəxsləridir. 3 noyabr 2002-ci ildə keçirilən Parlament seçimlərində Ədalət və İnkişaf Partiyası 34,29% səslə birinci seçildi. 550 nəfırlik Milli Məclisdə 365 yer qazandı. 22 iyul 2007-ci il Parlament seçimlərində 46,58% səslə Partiya yenə birinci seçildi. 2007 seçimlərində millət vəkili sayı 22 nəfər azaldı.

Umaodan (çin. sadə. 五毛党, pinyin: wǔmáodǎng, həmçinin 50 sentlik partiya, ing. 50 Cent Party; və ya 50 sentlik ordu, ing. 50 Cent Army) — ÇXR hökuməti, Çin Kommunist Partiyası və yürüdülən dövlət siyasəti barədə müsbət fikirlər yazan, hökumət tərəfdarı olan çinli bloqerlərə verilmiş qeyri-rəsmi ad. Bu ad çin dilindəki "u mao", yəni 5 szyao (0,5 yuan) sözündən götürülmüşdür. Ehtimal olunur ki, onlar internetdə yazdıqları hər şərhə və yazıya görə məhz bu qədər pul alırlar, amma eyni zamanda, ölkədə bu işi pulsuz icra edən çox sayda könüllü də var. Çində internet istifadəçilərinin ümumi sayı 300 milyondan artıqdır. Bu cür istifadəçilərin isə dəqiq sayı məlum deyil, amma on minlərlə olduğu güman edilir; Britaniyanın The Guardian qəzetinin qiymətləndirməsinə görə isə hətta 280-300 min nəfərə çatır.Umaodanlar çatlarda, bloqlarda və forumlarda fəaliyyət göstərirlər. Ən gərgin mövzular Tayvan və Tibet məsələsi, həmçinin, ölkədəki epidemiyalar, ətraf mühitin çirklənməsi, internetdə senzura və dissidentlərin həbsləridir.

Adal (qaz. «Адал» партиясы; qaz. адал — ədalətli) — Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən rəsmi qeydiyyatdan keçmiş siyasi partiya. Partiyanın sədri Serik Sultanqalidır.26 aprel 2013-cü ildə Adilet və Ruhaniyyət partiyalarının birləşməsi (birləşməsi) nəticəsində qeydə alınmışdır. == Tarixi == 26 aprel 2013-cü il tarixində "Adilet" və "Ruhaniyyət" partiyaları "Birlik" Partiyasına birləşməyə qərar verdilər.2016-cı ildə keçirilən Məclisi seçkilərində seçicilərin 0,29% -i partiyaya səs verdi, partiya son altıncı yeri tutdu və parlamentə gəlmədi. Partiya üzvlərinə görə, kampaniya Konstitusiyaya, milli və beynəlxalq seçki qanunvericiliyinə tam uyğundur və MSK seçkilərdə iştirak edən bütün siyasi partiyalar üçün bərabər imkanlar və şərtlər təmin etdi. "Бірлік" partiyası 2019 və 2015 prezident seçkilərində namizədini irəli sürmədi. 5 noyabr 2020-ci ildə partiyanın siyasi şurasının iclasında siyasi təşkilatın "Бірлік" dən "Adal" adlandırılmasına qərar verildi . 20 noyabr 2020-ci il tarixində Qazaxıstan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının "ADAL" Siyasi Partiyası İctimai Birliyinin Qazaxıstan Respublikası partiya siyahıları ilə seçilən millət vəkili seçkilərində iştirakına qəbul edilməsi haqqında rəsmi fərmanı , nəşr edilmişdir. == Partiyanın seçkiqabağı proqramı == 19 noyabr 2020-ci ildə Nur-Sultan "ADAL" siyasi partiyasının VII Qurultayına ev sahibliyi etdi.

Aland mərkəzi (isv. Åländsk Center) - Aland adalarıda fəaliyyət göstərən aqrar-mərkəzçi siyasi partiya. Əsası 1976-cı ildə qoyulmuşdur. 2003-cü ildə Aland adalarında keçirilmiş parlament seçkilərində partiya 24,1% səs toplayaraq, 30 mümkün yerdən 7-sini, 2007-ci ildə 23,5% səslə 8-ni, 2011-ci ildə 23% səslə 7 yeri əldə etmişdir. Partiyanın hazırkı lideri Yorqen Petterssondur.

Ana Vətən Partiyası (Azərbaycan) — Azərbaycanda 1990-cı ildə əsası Fəzail Ağamalı tərəfindən qoyulmuş siyasi partiya. Ana Vətən Partiyası (Türkiyə) Ana Vətən Partiyası (Türkiyə, 1987) — Türkiyədə əsası 1987-ci ildə Turqut Özal tərəfindən qoyulmuş siyasi partiya. Ana Vətən Partiyası (Türkiyə, 2011) — Türkiyədə əsası 2011-ci ildə İbrahim Çələbi tərəfindən qoyulmuş siyasi partiya.

Ana Vətən Partiyası və ya qısaca AVP — Azərbaycanda Fəzail Ağamalı tərəfindən 24 noyabr 1990-cı ildə qurulan və 1992-ci il avqustun 11-də dövlət qeydiyyatına alınan siyasi partiya. Ana Vətən Partiyası 1996-cı ildən Milli Məclisdə təmsil olunur. Ana Vətən Partiyasına 1990-cı ildən Fəzail Ağamalı rəhbərlik edir. == Tarixi == 1988–1990-cı illərdə Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin Ali Məclisinin üzvü olan Fəzail Ağamalı, 1990-cı ilin 20 yanvar hadisələrindən sonra Azərbaycan Xalq Cəbhəsi rəhbərliyi ilə arasında yaranan fikir ayrılığına görə Azərbaycan Xalq Cəbhəsindən istefa verdi. Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Ali Məclisinin sabiq üzvləri Qabil Hüseynli və Fəzail Ağamalı Ana Vətən Partiyasının qurulması üçün Təşkilat Komitəsi təsis etmişdirlər. Lakin partiya qurulmadan Qabil Hüseynli burada fəaliyyətinə son vermişdir. Tərəfdarları ilə birgə 1990-cı ilin noyabr ayının 24-də Ana Vətən Partiyasının təsis qurultayını keçirərək həmin partiyanın sədri seçildi. Ana Vətən Partiyası (AVP) 1992-ci il avqustun 11-də Ədliyyə Nazirliyində dövlət qeydiyyatına alındı.2012-ci ildə Ana Vətən Partiyasının sədr müavini Zahid Oruc Ana Vətən Partiyasının Yeni Azərbaycan Partiyası ilə bir partiya adı altında birləşməsini təklif etmişdir, lakin Yeni Azərbaycan Partiyası tərəfindən bu təklifə müsbət cavab gəlməmişdir.Ana Vətən Partiyası 2013-cü ildə baş tutan Prezident seçkilərində mübarizə aparmayacağını və Yeni Azərbaycan Partiyasının namizədi İlham Əliyevin yanında olacağını bildirdi, amma Ana Vətən Partiyasının sədrinin siyasi məsələlər üzrə müavini, Milli Məclisin üzvü Zahid Oruc Prezident seçimlərində namizəd olmaq üçün Mərkəzi Seçki Komissiyasına müraciət etdi. Onun bu addımı Ana Vətən Partiyasının nizamnaməsinə zidd olduğu üçün Ana Vətən Partiyasının sədrinin müavini vəzifəsindən azad edildi və ümumiyyətlə partiya sıralarından xaric edildi. == Rəhbərlik == Ana Vətən Partiyasının (AVP) 6 nəfərdən ibarət olan Siyasi Şurası, 14 nəfərdən ibarət olan isə Ali Məclisi mövcuddur.

«Auıl» Xalq Demokratik Vətənpərvərlər Partiyası (qaz. «Ауыл» халықтық-демократиялық патриоттық партиясы; qaz. ауыл — kənd) — Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən siyasi partiya. Ölkə Məclisdə (parlamentdə) təmsil olunmur. Siyasi partiya 1 mart 2002-ci ildə qeydiyyata alındı; 2 aprel 2003-cü ildə yenidən qeydiyyata alındı. Partiyanın sədri Qazaxıstan Respublikası Parlamenti Senatının deputatı, aqrar məsələlər və kənd ərazilərinin inkişafı komitəsinin sədri Əli Abdikarimoviç Bektayevdir. == Tarixi == 2007-ci il Məclis seçkilərində partiya% 1.51 səs toplayaraq Parlamentə daxil olmadı. 2011-ci il prezident seçkiləri elan edildikdən sonra partiyanın qərargah rəisi Zhanibek Nagimetov, Qazaxıstan Sosial Demokrat Partiyası "Auıl" un öz namizədini irəli sürəcəyini açıqladı, lakin sonradan partiya bu seçkilərə qatılmadı. 2 dekabr 2011-ci il tarixdə Astanada Qazaxıstan Sosial Demokrat Partiyası "Auıl" VIII fövqəladə qurultayı keçirildi, burada 120-dən çox nümayəndə iştirak etdi. 2012 seçkiləri üçün Parlament Məclisi millət vəkilliyinə namizəd olaraq partiya siyahısına 23 nəfər - mədəniyyət xadimləri, akademiklər, elm adamları, təsərrüfat rəhbərləri daxil idi.

Avropa Xalq Partiyası (ing. EPP) — ümumavropa məkanında böyük nüfuza malik partiyadır və müasir Avropa dəyərlərinin formalaşmasında aparıcı rol oynayır. EPP deputatlar qrupunun mövqeyi Avropanın əsas beynəlxalq təşkilatlarında, o cümlədən Avropa Parlamenti, Avropa Şurası Parlament Assambleyası, ATƏT və NATO Parlament Assambleyalarında hər hansı məsələ ilə bağlı qərarların qəbul edilməsi zamanı həlledici rol oynaya bilir. 39 Avropa ölkəsindən 72 üzvü olan partiya qitənin 20 ölkəsinin, o cümlədən Avropa İttifaqına üzv 14 ölkənin və Avropa İttifaqına üzv olmayan 6 ölkənin hökumət başçılarını təmsil edir. 14 Avropa Komissarı, o cümlədən Avropa Komissiyasının prezidenti Joze Manuel Barrozo EPP-nin üzvləridir. Hazırda Avropa Parlamentinin ən böyük qrupu EPP qrupudur və 265 deputata malikdir. Avropa Şurası Parlament Assambleyasında 218 üzvü vardır. EPP ATƏT və NATO Parlament Assambleyalarında geniş siyasi qruplarla təmsil olunur. EPP demokratik prinsiplərə əsaslanan sağ mərkəzçi siyasi partiyadır. Məqsədi demokratiklik, şəffaflıq və effektivlik prinsiplərilə federal Avropa quruculuğuna nail olmaqdır.

Avstraliya Kommunist Partiyası (1920) — 1920-ci ildə yaradılan və 1991-ci ildə ləğv olunan kommunist partiyası. Avstraliya Kommunist Partiyası (1971) — 1920-ci ildə yaradılan partiyadan 1971-ci ildə ayrılaraq yaradılan kommunist partiyası.

Avstraliya Kommunist Partiyası (AKP; ing. Communist Party of Australia; CPA) — Avstraliyada siyasi partiya. 1920-ci ildə yaradılmışdır. AKP-nin ən qüdrətli dövrü 1940-cı illərə təsadüf edir. 1940-cı ildə müvəqqəti olaraq qadağan edilən partiya 1991-ci ildə ləğv edilmişdir. Partiyanın gənclik qanadı müxtəlif vaxtlarda müxtəlif adlar altında fəaliyyət göstərmişdir. Bunlara aiddir: Gənc Kommunist Liqası, Gənc Yoldaşlar Klubu, Gənc Demokratlar Liqası, Evrika Gənclər Liqası və nəhayət, Sosialist Gənclər Liqası. == Tarixi == Avstraliya Kommunist Partiyası 1920-ci ildə partiyanın təsis qurultayında yaradılmışdır. 1940–1942-ci illərdə gizli fəaliyyət göstərmişdir. 1960-cı illərin ortalarına qədər Lens Şarkinin partiyaya başçılıq etdiyi dövrdə AKP fəhlə sinfinin proletar beynəlmiləlçiliyi mövqelərində möhkəm duran mübariz marksist-leninçi partiyası idi.

Avstraliya Kommunist Partiyası (AKP; ing. Communist Party of Australia; CPA) — Avstraliyada siyasi partiya. Partiya 1971-ci ildə Avstraliya Sosialist Partiyası (ASP) kimi qurulmuş və daha sonra 1996-cı ildə indiki adını qəbul etmişdir. Partiya Varşava Müqaviləsi Təşkilatının Çexoslovakiyanı işğal etməsi və partiyanın avrokommunizmi qəbul etməsi ilə bağlı fikir ayrılıqları səbəbindən partiyadan istefa vermiş və ya oradan qovulmuş orijinal Avstraliya Kommunist Partiyasının keçmiş üzvləri tərəfindən yaradılmışdır. == Tarixi == Avstraliya Kommunist Partiyası 1971-ci ilin dekabrında yaradılmışdır. Kommunist və fəhlə partiyalarının 1969-cu il Beynəlxalq Moskva müşavirəsinin platformasını müdafiə edən Avstraliya beynəlmiləlçi kommunistlərini birləşdirirdi. 1972-ci ilin sentyabr və oktyabr aylarını əhatə edən təsis qurultayında qəbul edilmiş "Sosialist proqramı"nda Avstraliyada və bütün dünyadakı vəziyyət marksist mövqedən təhlil olunur, kapitalizmin müasir inkişaf mərhələsinin xarakteristikası verilir, antiimperialist mübarizədə sosializm sisteminin həlledici qüvvə olduğu göstərilir, Avstraliya fəhlə hərəkatının mühüm problemləri ilə əlaqədar AKP-nin əsas xətti müəyyən edilir. Partiyanın nizamnaməsində qeyd olunur ki, AKP-nin son məqsədi Avstraliyada sosializm qurmaqdır. Qurultay SSRİ və digər sosialist ölkələrinin "ardıcıl sülh siyasətini" bəyənmiş və "sülh uğrunda mübarizə" sahəsində AKP-nin vəzifələrini müəyyən etmişdir. AKP-nin 1975-ci ilin iyununda keçirilən ikinci qurultayı partiyanın proqramını qəbul etmiş və zəhmətkeşlərin mənafeyi uğrunda mübarizədə AKP-nin konkret vəzifələrini müəyyənləşdirmişdi.

Avstraliya Leyboristlər Partiyası (ing. Australian Labor Party; ALP) — Avstraliyada əsas sol mərkəzçi siyasi partiya. Bu, mərkəz sağ siyasət güdən Avstraliya Liberal Partiyası ilə birlikdə Avstraliya siyasətindəki iki əsas partiyadan biridir. Partiya 2013-cü il seçkilərindən bəri federal parlamentdə müxalifətdədir. ALP hər bir ştatda və ərazidə siyasi şöbələri olan federal bir partiyadır. Onlar hazırda Viktoriya, Kvinslend, Qərbi Avstraliya, Avstraliya Paytaxt Ərazisi və Şimal Ərazisində hökumətdədirlər. Leyboristlər Partiyası Avstraliyanın ən köhnə siyasi partiyasıdır, 1891-ci ildə yaradılmışdır.

Avstraliya Liberallar Partiyası (ing. Liberal Party of Australia; LP) — Avstraliyada əsas sağ mərkəzçi siyasi partiya. LP sol mərkəzçi Avstraliya Leyboristlər Partiyası ilə birlikdə Avstraliya siyasətindəki iki əsas partiyadan biridir. 1944-cü ildə yaradılmışdır.Partiyanın ideologiyası mühafizəkar, liberal-mühafizəkar, mühafizəkar-liberal və klassik liberal deyə qələmə verilmişdir. Liberallar Partiyası iqtisadi liberalizmi və sosial mühafizəkarlığı təşviq etməyə meyllidir. Partiyanın iki keçmiş lideri, Robert Menzis və Con Hovard Avstraliyanın ən uzun müddət vəzifədə olan iki baş naziridir.

Avstraliya Yaşıllar Partiyası və ya Yaşıllar (ing. Australian Green или The Greens) - Avstraliyada fəaliyyət göstərən siyasi partiya.

Avstriya Azadlıq Partiyası (AAP; alm. Freiheitliche Partei Österreichs‎, FPÖ) — Avstriyada siyasi partiya. Partiya sağ populist və milli-mühafizəkar kimi xarakterizə olunur. 1955-ci ildə təsis edilmişdir. == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Campbell, David F. J. Jörg Haider (1950– ) // Wilsford, David (redaktor). Political leaders of contemporary Western Europe: a biographical dictionary. Greenwood Publishing Group. 1995. 183–88. ISBN 978-0-313-28623-0.

Avstriya Kommunist Partiyası (AKP; alm. Kommunistische Partei Österreichs‎, KPÖ) — Avstriyada kommunist siyasi partiya. == Tarixi == Avstriya Kommunist Partiyası 3 noyabr 1918-ci ildə Vyana təsis konfransında yaradılmışdır. 1933-cü ildə AKP qadağan edilmişdi. 1934–1938-ci illəri əhatə edən gizli fəaliyyət dövründə AKP ölkədə faşist çevrilişi təhlükəsinə qarşı çıxmış, 1938-ci ildə reallaşan anşlussdan sonra isə Avstriya xalqını öz ölkəsinin istiqlaliyyətini bərpa etmək uğrunda mübarizəyə çağırmışdır. Partiyanın minlərlə üzvü həbsxanalara və həbs düşərgələrinə salınmış, onların bir çoxu, o cümlədən AKP MK-nın 13 üzvü həlak olmuşdur. Faşist Almaniyası süqut auğradıqdan və Avstriya 1945-ci ilin aprelin azad olunduqdan sonra AKP açıq fəaliyyətə başlamışdır. AKP nümayəndələri 1945–1947-ci illərdə hökumətin tərkibinə daxil idi. 1958-ci ilin fevralında AKP konfransının qəbul etdiyi "Avstriyanın sosializmə doğru yolu" proqram sənədində (AKP-nin 18-ci qurultayında təsdiq olunmuşdur) göstərilirdi ki, Avstriya fəhlə sinfi xalqın etimadını və parlamentdə əksəriyyəti qazanmaqda sosializmə dinc yolla gəlib çıxa bilər. AKP-nin 1970-ci ilin mayında keçirilmiş 21-ci qurultayı partiyanın təşkilati və ideoloji cəhətdən möhkəmlənməsinə kömək etmişdir.

Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialdemokratische Partei Österreichs‎, [zoˈtsi̯aːldemoˌkraːtɪʃə parˌtaɪ ˈøːstəraɪçs], SPÖ) — Avstriyada sosial-demokrat siyasi partiya. 1889-cu ildə Avstriya Sosial Demokrat İşçi Partiyası (alm. Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs‎, SDAPÖ) olaraq yaradılmış və daha sonra 1945-ci ildən 1991-ci ilə qədər Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialistische Partei Österreichs‎) adı ilə tanınmışdır. Avstriyadakı mövcud ən köhnə siyasi partiyadır. Avstriya Xalq Partiyası (ÖVP) ilə yanaşı, ölkənin iki ənənəvi əsas partiyasından biridir. Siyasi spektrdə sol mərkəzlidir. 2023-cü ilin iyun ayından partiyaya Andreas Babler rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şuradakı beş partiya arasında 183 yerdən 40-na sahib olan ikinci ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 21,2 faizini qazanıb.

Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialdemokratische Partei Österreichs‎, [zoˈtsi̯aːldemoˌkraːtɪʃə parˌtaɪ ˈøːstəraɪçs], SPÖ) — Avstriyada sosial-demokrat siyasi partiya. 1889-cu ildə Avstriya Sosial Demokrat İşçi Partiyası (alm. Sozialdemokratische Arbeiterpartei Österreichs‎, SDAPÖ) olaraq yaradılmış və daha sonra 1945-ci ildən 1991-ci ilə qədər Avstriya Sosialist Partiyası (alm. Sozialistische Partei Österreichs‎) adı ilə tanınmışdır. Avstriyadakı mövcud ən köhnə siyasi partiyadır. Avstriya Xalq Partiyası (ÖVP) ilə yanaşı, ölkənin iki ənənəvi əsas partiyasından biridir. Siyasi spektrdə sol mərkəzlidir. 2023-cü ilin iyun ayından partiyaya Andreas Babler rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şuradakı beş partiya arasında 183 yerdən 40-na sahib olan ikinci ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 21,2 faizini qazanıb.

Avstriya Xalq Partiyası (AXP; alm. Österreichische Volkspartei‎ [ˈøːstəraɪçɪʃə fɔlksparˈtaɪ], ÖVP [øːfaʊˈpeː]) — Avstriyada xristian-demokrat və liberal-mühafizəkar siyasi partiya. 2021-ci ilin dekabrından partiyaya müvəqqəti olaraq Karl Nehammer rəhbərlik edir. Hazırda Milli Şurada 183 yerdən 71-nə sahib olan ən böyük partiyadır və 2019-cu il qanunvericilik seçkilərində səslərin 37,5%-ni qazanıb. O, bütün doqquz əyalətin qanunverici orqanında yer tutur və altı əyalətin idarə etdiyi yeddi ştatda hökumətin bir hissəsidir. ÖVP, Beynəlxalq Demokratik Birlik və Avropa Xalq Partiyasının üzvüdür. O, Avropa Parlamentində EPP qrupu ilə birlikdə yer alır; Avstriyanın 19 deputatından 7-si ÖVP-nin üzvüdür. Üzvlərinin sayına görə Avropanın ən böyük partiyasıdır. ÖVP 1945-ci ildə Avstriya Respublikasının yenidən qurulmasından dərhal sonra 19-cu əsrin sonu və 20-ci əsrin əvvəllərində Xristian Sosial Partiyasının qeyri-rəsmi varisi kimi yaradılıb. O vaxtdan bəri Avstriya Sosial Demokrat Partiyası (SPÖ) ilə birlikdə Avstriyanın iki ənənəvi əsas partiyasından biri olmuşdur.

Aydınlıq Türkiyə Partiyası (türk. Aydınlık Türkiye Partisi), ATP — Türkiyə Respublikasındakı siyasi partiyalardan biridir. Hal-hazırda Oktay Öztürk partiyanın başındadır. Partiya Oktay Öztürk tərəfindən 27 noyabr 1998 tarixində qurulub. Partiyanın ideologiyası milliyyətçilik və idealizmdir.

"Azad Vətən" (erm. Ազատ Հայրենիք, Azat Hayrenik) — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının hakim partiyası. == Tarixi == "Azad Vətən" partiyası 29 yanvar 2005-ci ildə təsis edilmişdir. Partiyanın sədri 16 dekabr 2020-ci il tarixinədək prezident Arayik Arutyunyandır. 19 iyun 2005-ci ildə "Azad Vətən" partiyası 33 yerdən 12-ni qazanmış və bundan sonra Arayik Arutyunyan partiyanın sədri seçilmişdir. 23 may 2010-cu ildə Qondarma DQR Milli Məclisinə deputat seçkilərində "Azad Vətən" partiyası proporsional sistem üzrə 46,4% səs toplamış və14 deputat mandatı qazanmış, parlamentdə çoxluq təşkil etmişdir. Fraksiya rəhbəri Qaqik Petrosyan olmuşdur. 2015-ci ildə VI çağırış Milli Məclisə keçirilən seçkilərdə "Azad Vətən" partiyası 47,6 səs qazanaraq majoritar sistemlə seçilənlərlə birlikdə 15 deputat mandatı qazanaraq parlament çoxluğunu təşkil etmişdir. Fraksiya rəhbəri Artur Tovmasyan olmuşdur. 2020-ci il seçkilərində partiya 33 yerdən 16-nı qazanmışdır.

Azad Vətən Partiyası (Azərbaycan) — Azərbaycan Respublikasında faəliyyət göstərən siyasi partiya. Azad Vətən Partiyası (Dağlıq Qarabağ) — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasında fəaliyyət göstərən siyasi partiya.

Azad Vətən Partiyası — Azərbaycanda fəaliyyət göstərən və 6 sentyabr 2022-ci ildə rəsmi dövlət qeydiyyatına alınmış siyasi partiya. Sədri Akif Nağıdır. Partiya 27 avqust 1993-cü ildə Qarabağ Azadlıq Hərəkatı adı ilə yaradılmış, 28 yanvar 2000-ci ildən Qarabağ Azadlıq Təşkilatı adı ilə fəaliyyət göstərmiş təşkilatın 17 avqust 2022-ci il tarixli qurultayında siyasi partiyaya çevrilməsiylə yaranmışdır. == Tarixi == === Təşkilat dövrü (1993–2022) === Bu təşkilat 1993-cü il avqustun 27-də yaradılıb, ilk adı Qarabağ Azadlıq Hərəkatı olub, 2000-ci il yanvarın 28-də keçirilən qurultayda adın indiki forması qəbul olunub, yəni Qarabağ Azadlıq Təşkilatı. Təşkilatın əsas məqsədi Qarabağın azadlığı olmuşdur. Təşkilat "xalq diplomatiyası" nın əleyhinədir, hesab edir ki, yalnız müharibə bitdikdən sonra "xalq diplomatiyası"ndan istifadə etmək olar. Təşkilat Qarabağ məsələsinin danışıqlar yolu ilə həllinə inanmamışdır, məsələnin hərbi yolla həll ediləcəyi mövqeyində idi. Bu məqsədlə Təşkilat "Qələbə Modeli" adlı sənəd hazırlamışdır. === Partiya dövrü (2022-) === Qarabağa Azadlıq Təşkilatının 17 avqust 2022-ci il tarixində Bakı şəhəri Badamdar qəsəbəsinin Mədəniyyət Evində VI (yenidən təşkil) Qurultayı keçirilmişdir. Qurultayda təşkilatın bazasında Azad Vətən Partiyası yaradılmış, Akif Nağı partiyanın sədri, Novruz Novruzov isə Siyasi Şuranın sədri seçilmişdir.

"Azad Vətən" (erm. Ազատ Հայրենիք, Azat Hayrenik) — Qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının hakim partiyası. == Tarixi == "Azad Vətən" partiyası 29 yanvar 2005-ci ildə təsis edilmişdir. Partiyanın sədri 16 dekabr 2020-ci il tarixinədək prezident Arayik Arutyunyandır. 19 iyun 2005-ci ildə "Azad Vətən" partiyası 33 yerdən 12-ni qazanmış və bundan sonra Arayik Arutyunyan partiyanın sədri seçilmişdir. 23 may 2010-cu ildə Qondarma DQR Milli Məclisinə deputat seçkilərində "Azad Vətən" partiyası proporsional sistem üzrə 46,4% səs toplamış və14 deputat mandatı qazanmış, parlamentdə çoxluq təşkil etmişdir. Fraksiya rəhbəri Qaqik Petrosyan olmuşdur. 2015-ci ildə VI çağırış Milli Məclisə keçirilən seçkilərdə "Azad Vətən" partiyası 47,6 səs qazanaraq majoritar sistemlə seçilənlərlə birlikdə 15 deputat mandatı qazanaraq parlament çoxluğunu təşkil etmişdir. Fraksiya rəhbəri Artur Tovmasyan olmuşdur. 2020-ci il seçkilərində partiya 33 yerdən 16-nı qazanmışdır.

Azərbaycan Komunist Partiyası və ya qısaca AKP— Sovet İttifaqı Kommunist Partiyası rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən və onun proqram vəzifələrini Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasında həyata keçirən siyasi partiya. 1952-ci ilədək Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası və ya qısaca AK(b)P adlanmışdır. == Tarixi == === Quruluşu və Aprel işğalı === 1920-ci il fevralın 20-də Hümmət Partiyası (bolşeviklər qanadı), Ədalət Partiyası, Əkinçi Partiyası və Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Bakı Komitəsinin birləşməsiylə Mirzə Davud Hüseynovun rəhbərliyində Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası yaradılmışdır. İlk illərdə Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Bakıda şəhər və rayon partiya komitələri, eləcə də qəzalarda 14 qəza partiya komitəsi təşkil olunmuşdu. 1920-ci ilin yanvarından Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Bakı komitəsi yanında Əliheydər Qarayevin sədrliyi ilə Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini devirmək üçün silahlı üsyan təşkil etmək məqsədilə "operativ qərargah" fəaliyyət göstərirdi. 1920-ci il aprelin 24-dən isə Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Mərkəzi Komitəsinin hərbitexniki komissiyası silahlı üsyana hazırlığı öz üzərinə götürdü. Partiyanın erməni daşnak üzvləri Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində milli hökumətə qarşı təxribatçı dəstələrin təşkilində xüsusi fəallıq göstərirdilər. 1920-ci il aprelin 24-də Rusiya Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Qafqaz Diyar Komitəsi Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyası Mərkəzi Komitəsi və Bakı komitəsinin birgə qərarı ilə Bakı rayonunun partiya təşkilatlarında hərbi vəziyyət elan edildi və bu təşkilatlarda birləşmiş bolşeviklər tam döyüş hazırlığına gətirildi. Silahlı üsyana rəhbərlik döyüş qərargahına tapşırıldı, Azərbaycan Kommunist (bolşeviklər) Partiyasının Mərkəzi və Bakı komitələri bütünlüklə qərargaha tabe edildi. Beləliklə, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin devrilməsində və 11-ci Qırmızı Ordunun Azərbaycan xalqına qarşı həyata keçirdiyi qanlı qırğınlarda AK(b)P fəal rol oynadı.