fars. bala – üst, yuxarı, xana – ev, otaq Evin üst mərtəbəsində əlavə tikilən balkonlu otaq. Pəri xanım dedi: – Zərər yoxdu
Qəbzə; qılıncın dəstəsi, tutacağı qəbzəsindəki əli qoruyan dəmir. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ləyaqətini alçaltmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Palçıq, ayağa yapışan palçıq, gil, gilli torpaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Böyük qardaş. 2. Sevgi göstərmək üçün işlədilir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bu gün itirmişəm Eyvaz balını, Yazın, Təkəlidən dəlilər gəlsin!
Yaralı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Parlamaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bax: balü-pər.
Qanad, qol-qanad. Get dolangilən, xamisən hələ, Püxtə olmağa çox hünər gərək. Mürği-qafilə həmzəban olub, Dövrə qalxmağa balü-pər gərək
Dik, təpə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Dik-dik. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əzan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Əzan vermək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ər. barəkəllah Əhsən, mərhəba, sağ ol, çox yaxşı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Barakallah, səd mərhəba!
İt adı. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ərəb. bərat Məhəmməd peyğəmbərə (s.a.s) peyğəmbərlik xəbərinin verilməsi, qızı Fatimənin toyu, 12-ci imam Mehdinin anadan olduğu gün və gecə (bu hadis
1. Rəsmi kağız, bəlgə. 2. Padşah buyruğu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səksən min ilxıya, səksən min ata, Səksən min mahaldan gələn barata, Səksən m
İçərisinə pambıq, barama, yun və s. qoymaq üçün böyük kisə; xaral. Qırx-əlli top qırmızı parça al, qırx-əlli at, qatıra samandan bardan tut
Bax: barigah.
Bax: barigah. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
fars. bar – yük + xana – ev Ev şeyləri, ev ləvazimatı, müxəlləfat, dir-dirilik; başqa bir yerə aparılmaq üçün yığılıb bağlanmış şeylər
fars. bar – yük, ərəb. həml – yük aparma Bax: yükünü yerə qoymaq. Aşıq dili yüyrək olar, at ayağı külək, tez aparıb, tez gətirər
Saray; padşaha məxsus imarət; padşahın qəbul otağı. – Öz günahın öz boynuna, hara gedirsən, get! Mən bir qızdan ötrü Türkmana qoşun çəkib dava eləyə b
Saray; padşaha məxsus imarət // padşahın qəbul otağı. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlu cəld mirzənin əbasını, əmmaməsini soyundurub onu geyindi,
Yükdaşıyan, yükçəkən; ağır şeyləri daşıyan, qaldıran (adətən, klassik şeirdə dərdə, möhnətə, mənəvi əzablara dözən mənasında işlənir): Mən olmuşam dər
Qalib gəlmək, məğlub etmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Adımı neynirsən? Basmısan, kəs! (“Koroğlunun Dərbənd səfəri”)
Bacarmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Çox tələsik halda, təşviş və təlaş içində, həyəcanla. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vəzir başılovlu qayıdıb əhvalatı Ələmqulu xana danışdı
Bax: külü başına tökmək.
Üstün gəlmək, gücü çatmaq, qalib gəlmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Əgər xanlar, paşalar bir-bir başlayıb Koroğlu ilə dostluq binası qoysalar, day
20 girvənkəyə ( 8 kq) yaxın çəki ölçüsü. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Oğlan dedi: – Bir çətvər nədi? Sənə ağzımda söz deyirəm
Bab, tay. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Kürdoğlu, kamandar ötürməz avı, Kimdi bu dünyada atamın bavı? (“Koroğlunun Də
bavər etmək – inanmaq. Qəmbər isə anasına bavər etməyib qardaşlığını o gecəsi saxladı.
Dövlətli, zəngin, varlı, bəy. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Yenə saldın məni ahu vaylara Yoxsul olan qulluq edər baylara, Qolu bağlı atdırırdın çaylar
Bayraq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Hər hünər göstərir yeddi yaşında. Bir mərd igid bağdaş qurar göşündə
Bu söz izahlı lüğətdə bayquş sözünün qədim forması kimi göstərilir. Prof. B.Əhmədov “Etimologiya lüğəti”ndə yazır: “Bayqu gödək və əyri dimdiyi, uzun
Bax: bayğu.
Varlanmaq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bir şeyin həvəskarı, maraqlısı, hərisi (çox vaxt sözlərin sonuna artırılır: quşbaz, itbaz və s.). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Deyərlər ki, hərə bir
Alıcı quş, tərlan, qızılquş. Kərəmə gəlibdi təmizlik, paklıq, Tanrıya gəlibdi yalnızlıq, təklik. Qatardan ayrılmış ay gözəl kəklik, Xan oğlu üstünə ba
Bax: bazburut.
əsli: fars. – bad, burut Görkəm, boy-buxun, bədən quruluşu. Bazburutdu (bazburutlu) – boylu-buxunlu, qədd-qamətli
əsli: fars. bad, burut Görkəm, boy-buxun, bədən quruluşu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəy ondan soruşdu: – De görüm, kimsən? Koroğlu özünü cəm
Boylu-buxunlu, qədd-qamətli. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: bazburutdu. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Bax: bəzirgan. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Sürüsündən quzu qapdım, uladım, Kəllə kəsdim, igid qanı yaladım, Çaldım, çapdım, çox sövdəgər taladım,
Yağlı çörək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Bazubənd, qolbaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam öz elimdə, Qızıl bazmandlar qolumda, Dəlilər sağü solumda, Bu günümdə tez olaydı
fars. bazu – qolun çiyindən dirsəyə qədər olan hissəsi, bənd – bağ 1. Qolbaq, bilərzik. 2. Döyüşçülərin qollarına geydikləri dəmir qolçaq
fars. bazu – qolun çiyindən dirsəyə qədər olan hissəsi + bənd – bağ 1. Qolbaq, bilərzik. 2. Döyüşçülərin qollarına geydikləri dəmir qolçaq