Üstündə oturmaq və ya soyuqdan qorunmaq üçün atın və bəzi başqa heyvanların dalına salınan qıldan və ya yundan toxunma qalın örtük
Qaplamaq, bürümək, örtmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğlunu maraq çulğadı ki, yarəb, görəsən, bu nə olan şeydi
Böyük kisə, xaral. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bayaq ha öküzlərin üstündən çuvalları düşürüb dəyirmana apardı
Qaramal, davar və s.-də xəstəlik. Dəli çoban şəhərsayağı geymiş bir oğlanın yanında üç gözəl qız görəndə ağzının suyu dabax dəymiş öküzün ağzının suyu
Bax: dabax.
Bax: davağ.
ərəb. dəbbağ 1. Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. 2. Dabbağxana (dabbağxanada(dabbağda) gönünü tanımaq, gönünə bələd ol
Bax: dadi-bidad. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
1. Fəryad, fəğan, haray. 2. Nida: aman, haray. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Koroğluyam, dad, hazaram, Adım dəftərə yazaram, Nə qədər səfil gəzərəm, A
Dayə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Kədər, təəssüf bildirən nida. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Təzədən bir də qabı doldurmaq istəyəndə baxdı ki, ey dadi-bidad
Dağ ətəyi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti)
Dağ və düyün (dərd, kədər, qəm, ürək acısı) sözlərindən ibarətdir. Atanın sözünə niyə baxırsan? Bu canımı eşq oduna yaxırsan! Dağı-düynü sinəm üstə ça
Hər yer, bütün çevrə, hər tərəf. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Qaramal dərisindən hazırlanan torba, kisə. 2. Dialektlərdə “yekəqarın” mənasında işlənir. Müslümü yanında saxlayır beş il, O murdar gözləri kələzdə
1. Təlaş, iztirab, qorxu. 2. Dərd, qayğı, fikir. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Vallah, ay bala... elə-belə ürəyimə dağdağa düşüb ki, görəsən, sən kims
Paylamaq, bölüşmək, bölmək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Səhərdən qalxanda təbil vurulur, Dəryatək çalxanır, göltək durulur, Toplanır bir yerə, içki
Dəxi, daha. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Taxmaq, geyinmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bülbül uçdu dalumuzdan, Heç baş çəkməz halumuzdan, Qırat getdi əlimizdə
Ağacın şaxəsi, böyük budağı; ümumiyyətlə, budaq. Bülbüləm, dala qonaram, Zərgərəm, gümüş yonaram, Ha bu dərdə mən yanaram, Xoryat söz məni dağladı
Boyunun arxa tərəfi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bolu bəyim, səndən xəbər alım, de! Mən dəlini tutan günlər necə oldu? Qollarımı dal gərdənə çatanda
Xəlvət, gizli yer, sığınmağa, gizlənməyə yarayan yer. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dalda küçələrlə birbaş zindanın qapısına gəldi
Dal, arxa; geri. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Mehtər Murtuz Koroğlunu görcək tanıdı. Özünü Koroğluya göstərməyib, yavaşca keçdi onun dalı qatına
İki kürəyin arası, arxası. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ətək. Qış gedibən, yaz ayları gələndə Dağlar damanından qar istər könül. Hüri, Pəri, mələkləri görəndə Xəstəyəm, onlardan nar istər könül!
Ətək. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Çənlibel dediyin dağlar damanı, Müxənnətlər gəlsə çəkər amanı, Başında nişanə aldım almanı, Qorxutmadı hədəf, nişa
Ümidsiz, çarəsiz, naçar. İrvahım deyərlər mənim adıma, Damanda qalmışam, yetiş dadıma. (“İrvahım”)
Döl verməyə yarayan, döl vermək üçün saxlanılan: döllük, cins. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Bala, mən gördüm ki, sən bir yeniyetmə yaxşı oğlansan, is
Bax: daman.
Bax: daman. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Utan, qoç Koroğlu, utan Dağların damənin tutan Sənin kimi başa çatan Elin qədrini nə bilir? (“Həmz
Bax: damanda.
Cəhənnəm. Səkkiz cənnət, yeddi damu yəqin var, Yerdədi, göydədi, hardadı Ənifər? Ərşdə iki quş var, yerdən dən dənlər, Gah pünhan olar, gah olar aşkar
1. Qəribə, təəccüblü. 2. Sövdələşmə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Tövsiyə, öyüd, məsləhət, müzakirə. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Sabah, səhər, ertəsi gün. 2. Səhər tezdən, ertədən. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Məni xakda görüb şad olma düşmən, [Bu gün] məni isə, danla sənünd
Müstəsna, son dərəcə gözəl bir şey; hədiyyə, ərməğan. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
Ümidsiz, çarəsiz, naçar. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Minərsən mənim Alagöz ürgəmi. Səni dar-damanda qoymaz
Qalın ipək ipdən toxunan sıx parça. Darayıdan, əsasən, qadın paltarları tikilirdi. Hərbi bayraq hazırlanmasında da istifadə olunurdu
Dağınıq. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
monqol mənşəli sözdür Şəhər və s. hakimi. Bu bağ kimin ola, kimin olmaya? Hələb paşasının darğası Gülxanın
monqol mənşəli sözdür Şəhər hakimi. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Almaçı dedi: – Get, ay ağa, darğa şəhərdə deyil, sakitlikdi
Rastlaşmaq, rast gəlmək. Ey pəhlivan, biz ikimiz də bir yerdən getsək, quşu tapa bilmərik... Dağın dalında bir-birimizin qabağına çıxaq, quş ya sənə d
Talan etmək. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
ər. dar – böyük ev, yer, məkan Dünya evi (axirət evinin əksi). (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Dari-dünyada bir bu canımdı ki, o da öz ixtiyarımda deyil
Daşqın-daşqın. (“Kitabi-Dədə Qorqud” leksikası)
1. Vəhşi, qoşquya getməyən, yan-yana çəkməyən at. 2. Təcrübəli at. (“Koroğlu” dastanının lüğəti) Gəl otur deyərsən, gəlib oturmaz, Daştülək atlartək k
1. Dərman. 2. Məcazi mənada: çarə, tədbir, əlac. Həmişə dağlarda gəzib otlardan, çiçəklərdən dava qayırardı
Heyvan dərilərindən gön və meşin hazırlamaqla məşğul olan usta. Həkim, sənin gözdərini oydurram, Oydurub, yerinə manqal qoydurram, Verərəm davağa, dər
Bax: dabax. Nağıya baxanda gördülər ki, davax dəymiş öküz kimi ağzının suyu tökülür. (“Məhəmməd və Güləndəm”)