sif. [ər.] köhn. Örtən, ört-basdır edən
klas. bax savayı. Candan səva dəhanına yox nəzri Seyyidin; Olsun qəsəm o canına kim, yoxu vardır. S.Ə
klas. bax savab. Mənim könlüm olubdur səngdil bütlər evi, Qövsi; Səvab üçün onu mən dəxi viyran etməyim, neylim? Q
klas. bax savayı. Munca kim etdim tamaşa, sözlərə asdım qulaq; Kizbüböhtandan səvayı bir hekayət görmədim
is. [ər.] 1. Suyun və b. bir mayenin qalxma, yüksəlmə dərəcəsi. Çayda suyun səviyyəsi xeyli qalxmışdır
is. [ər.] 1. Çalışma, çalışıb-çapalama, cəhd. Səyi bir nəticə vermədi. – Öhdəmizə götürdüyümüz vəzifəni əda etməkdə bacarığımızı və səyimizi əsirgəməy
is. [ər.] Müəyyən məqsədlə (elmi, bir yerlə tanışlıq, idman və s.) ayaqla, ya miniklə yaşadığı yerdən uzaqlara getmə, səfər etmə
is. Səyahət edən, səyahətə çıxan adam. Çayın üzərində bircə dənə də yelkən yox idi, çünki şəhərin bu tərəfləri uzaq olduğu üçün səyahətçilər mərkəzdə
is. [ər. səyahət və fars. …namə] Səyahət zamanı səyahətçinin görüb, gözdən keçirdiyi şeylərə dair yazdığı kitab və s
“Səyirmək”dən f.is
bax səyrimək. Naçalnik Qulam dayının gözlərinin içinə baxdı, onun üst dodağı azca səyirdi. M.Hüseyn
“Səyirtmək”dən f.is
f. 1. Çapmaq, dördnala sürmək (atı). [Ayaz] “Tərlanı” üzüyuxarı kəndə tərəf səyirtdi. Ə.Məmmədxanlı. Atımı dördnala səyirdərək mən; Nəhayət, Boz dağa
sif. 1. Səy edən, çalışqan, cəhdli. Səyli tələbə. – …Ağabalanın çənəsindən tutub: – Maşallah, çox səyli uşaqdır! – deyirdi
“Səyrimək”dən f.is
f. Hirsdən, acıqdan və s. hisslərdən əsmək, titrəmək (üz əzələləri). Ağzı səyrimək. Burun pərəkləri səyrimək
“Səyrişmək”dən f.is
f. 1. bax sayrışmaq 1-ci mənada. Böyük əgər desə gündüzə gecə; De, göydə ulduzlar səyrişir necə! Q.Zakir
is. [ər.] klas. Ovçu. Gəzmə, ey könlüm quşu, qafil fəzayi-eşqdə; Kim, bu səhranın güzərgahlarda çox səyyadı var
[ər.] bax səyahətçi. İki gündən bəri yeməmiş səyyahlar böyük bir iştaha ilə yeməyə başladılar. Çəmənzəminli
is. Səyyah olma, səyahətə çıxma. Teymur müəllim bunu da bilirdi ki, o öz maraqlı hekayələri ilə şagirdlərin qəlbində səyyahlığa, kəşfiyyatçılığa böyük
sif. [ər.] Axıcı, axan, sərbəst, rəvan. Tahir sükanı qaba və sərt hərəkətlərlə o yan-bu yana fırladır, maşının səyyal hərəkətinə mane olurdu
sif. [ər.] 1. Hərəkət edən, gəzən, dolaşan; bir yerdə durmayan. Səyyar ulduzlar. 2. Daim bir yerdə qalmayan, yerini dəyişdirən, daim bir yerdə durmayı
[ər.] bax planet. Gah doğur, gah batır könül diqqətim; Tez-tez yanıb-sönən səyyarələrtək. S.Vurğun. Sən elə bir dəryasan ki, bütün çaylar axır sənə; S
sif. [fars.] Layiq, uyğun, yaraşan, münasib. Məncə, təqdirə səzadır, kişi şeytandan alıb; Kamil öyrəndiyi elmilə, dürusilə belə
is. [yun.] Sahə, dairə, mühit, şərait
sif. [yun.] Kürəşəkilli, kürəyəbənzər, yuvarlaq
is. Qədim Misirdə şir bədənli, insan başlı və ya heyvan başlı fantastik varlığın heykəli
[yun. schema – şəkil, surət] 1. Bir şeyin sistemini, quruluşunu və ya hissələri arasındakı rabitəni təsvir edən sadə çertyoj
sif. [yun.] 1. Sxem şəklində, sxem halında. Sxematik xəritələr. 2. Ümumi şəkildə, təfərrüatsız, çox sadə şəkildə, yığcam
is. Sxematik (2-ci mənada) şeyin halı. Təsvirin sxematikliyi. Pyesin sxematikliyi
[yun.] Təfəkkürdə, bir şeyin şərhində, təsvirində bayağılıq, şablonluq. Yazıçılarımız müasir qəhrəman surətinin təsvirində bəzi sxematizmə yol verirlə
sif. [yun.] 1. Sxolastikaya (1-ci mənada) aid olan, sxolastika mahiyyətində olan. Sxolastik fəlsəfə. 2
1. Sxolastika (1-ci mənada) tərəfdarı. 2. Sxolastika (2-ci mənada) ilə məşğul olan adam
[lat. scholasticus, əsli yun. shole – məktəb] 1. Orta əsr fəlsəfəsində kilsə ehkamlarına mücərrəd, formal məntiqi dəlillərlə haqq qazandırmaq məqsədin
sif. 1. İsti. 2. Mehriban, yaxın
“Sıçramaq”dan f.is
f. 1. Atılmaq, tullanmaq, hoppanmaq. Yerindən sıçramaq. İrəliyə sıçramaq. – Əsəd sıçrayıb bir daşın dalında gizlənərək bayaq gördüyü yerə baxdı
is. Sıçrayan, ya sıçradılan su və s. zərrəcikləri
“Sıçratmaq”dan f.is
f. Sıçramasına səbəb olmaq. Suyu sıçratmaq
is. 1. Sıçrama işi, sıçrama tərzi; yerindən hoppanma, atılma. Zərəngiz sıçrayışa hazırlanan pişik kimi özünü yığışdırdı
sif. Sıçrayışlarla olan, sıçrayışlarla inkişaf edən, baş verən; qeyri-müntəzəm. Sıçrayışlı inkişaf
sif. və zərf Sıçrayışlarla (3-cü mənada) inkişaf edən, baş verən; qeyrimüntəzəm. Sıçrayışvari inkişaf
is. [ər.] 1. Kəmiyyətin olmadığını göstərən “0” şəklində rəqəm işarəsi (sağ tərəfdən hər hansı bir rəqəmin yanına gətirildikdə onun on dəfə artdığını
is. [ər.] köhn. 1. Kiçik uşaqlar. 2. Yetimlər
is. [ər. seyqəl] 1. Bir şeyin üzərinə əlini yavaş-yavaş gəzdirmək və ya ona xəfif-xəfif toxundurmaqla öz sevgisini, nəvazişini göstərmə
“Sığallamaq”dan f.is
f. Əllərini, barmaqlarını bir şeyin üzərində xəfifcə gəzdirərək onu hamar şəklə salmaq, düzəltmək; tumarlamaq
“Sığallanmaq”dan f.is