is. [ər.] 1. Materiyanın hərəkətinin müəyyən inkişaf mərhələsində əmələ gələn xüsusi forması; varlıq, dirilik
sif. [ər. həyat və fars. …bəxş] kit. bax həyatverici. Həyatbəxş və həssas bir hava [Muxtarla xanıma] təmas edərkən qıdıqlandırdı, coşdurdu
sif. [ər.] 1. Həyatla, diriliklə bağlı olan. Həyati proseslərin getməsi üçün orqanizm müəyyən enerji sərf etməlidir ki, bu da tənəffüs prosesində əldə
is. 1. Həyatla bağlı olma, həyatdan götürülmə, həqiqətə uyğunluq. Portretin həyatiliyi. Mövzunun aktuallığı və həyatiliyi
[ər. həyat və fars. …pərəst] bax həyatsevər. Kəndli həyatpərəst adamdır. Mir Cəlal
sif. Həyatı sevən, ondan zövq alan; şən, həmişə şad; şux. Züleyxa … təbiətən canlı, həyatsevən bir qız idi
is. Həyatı, şən yaşamağı sevmə, ondan zövq alma. Doğrudur, öz ruhu etibarilə şənlik və həyatsevərlik təbliğ edən [“Don-Juan”, “Zorən təbib”, “Bağa qın
sif. Həyat verən, canlandıran, cana gətirən, həyatbəxş. Həyatverici təmiz hava. – İlk baharın yeni həyatverici günəşi … soyuq qış havasına qələbə çalm
is. [ər.] 1. Hər hansı bir səbəbdən doğan daxili təlaş, narahatlıq, təşviş, iztirab. Qətibənin iztirab və həyəcanı həddindən aşmışdı
sif. Həyəcana gətirən, təlaş doğuran, təşvişə salan, həyəcanlandıran
“Həyəcanlandırmaq” dan f.is
f. Həyəcana salmaq, təlaşa salmaq, təşvişə salmaq. Bu gün gördüklərimiz bizi xeyli həyəcanlandırmışdı
“Həyəcanlanmaq”dan f.is. Əgər Şamxalın baxışlarındakı ürkəklik olmasaydı, Çərkəz onun həyəcanlanmasına fikir verməzdi
f. Həyəcana gəlmək, həyəcan keçirmək, təlaş keçirmək, təşvişə düşmək. Saatın əqrəbi biri göstərəndə Tahir həyəcanlanmağa başladı
sif. 1. Həyəcan keçirən, həyəcan duyan, əsəbi, əsəbiyyət halında olan, coşmuş. Məhərrəm bütün ömründə bu qədər həyəcanlı olmamışdı
zərf Həyəcan keçirmədən, həyəcan duymadan; sakit. …Həyəcansız dar gəlir; Mənə köksün qəfəsi. B.Vahabzadə
is. [ər.] 1. Adətən evin qabağında ətrafı hasar və ya başqa binaların divarları ilə əhatə olunmuş sahə
top. Həyət və onda olan tikililər. [Ağa Kərim xan:] …Leyla, yaxın gəl, diqqət və səy ilə həyət-bacanı təmiz-təmiz süpürtdürüb, gül kimi eylətdirərsən
sif. Bir neçə həyətin arasında olan. Həyətarası yol
sif. Fərdi təsərrüfatın yanında olan. Həyətyanı bostan. Həyətyanı bağ. Həyətyanı torpaq sahəsi
is. [fars. həzar – min və pişə – peşə] Müəyyən, konkret peşəsi, sənəti olmayıb, hər cür işə əl atan adam
is. [ər.] Saqınma, uzaq olma, ehtiyat etmə, qorunma, çəkinmə, özünü gözləmə. Ondan həzər! (ondan özünü qoru! uzaq ol!)
is. [ər. “həzrət” söz. cəmi] köhn. Həzrətlər, cənablar, ağalar. Qurbani həzəratın sözünü sındırmadı. “Qurbani”
sif. [ər.] Hüzn gətirən, hüzn doğuran, hüznlü, kədərli, yanıqlı. Musiqinin həzin təranələri. – Bu həzin bulaq şırıltısı Kazımın qulaqlarında … ağır bi
zərf Həzin, kədərli bir surətdə, qəmli-qəmli, yanıqlı-yanıqlı. Həzinhəzin oxumaq. – [Sayalı xala] yuxuda gördü ki, Xasay xəstələnmişdir, həzin-həzin i
is. [ər.] Yeyilən şeyin həzm cihazında həll olunması. Həzm prosesi. – Qidanın çeynənməsi, müxtəlif şirələr təsiri altında onun dəyişilərək həll oluna
is. [ər.] köhn. Müqəddəs sayılan şəxslərin adlarının əvvəlinə gətirilərək təzim və ehtiram bildirən söz – cənab
is. [ər.] Xoş bir şeydən duyulan ləzzət, nəşə, zövq, sevinc hissi; yüksək məmnunluq hissi, xoşlanma. Münəvvər xanım isə ağlaya-ağlaya deyirdi: – Öz hə
is. 1. Səsini içinə alıb ağlarkən boğazdan çıxan qırıq-qırıq səslər; hıçqırtı. Qaraş yerində donub iztirab dolu lal gözlərlə atasının dalınca baxdığı
“Hıçqırışmaq”dan f.is
qarş. Hıçqırıqla ağlaşmaq. Məhbusun burnunun kəsilmiş olduğunu görən kəndlilər heyrətlə hıçqırışırdılar
“Hıçqırmaq”dan f.is
f. 1. Dərindən içini çəkərək ağlamaq, hıçqıra-hıçqıra ağlamaq. Gülyaz yaylığının ucunu gözlərinə gətirdi, çiynini ata-ata hıçqırdı
bax hıçqırıq. Rəhilənin hıçqırtısını eşidən xəstə qadınların gözləri bizə zilləndi. M.Hüseyn. Bir himə bənd olan bir qərib kəsin; Könül hıçqırtısı, iç
“Hıqqanmaq”dan f.is
f. Gücənmək, zora düşmək. Kəngərli yoxuşa dirənmiş arıq yabı kimi hıqqandı. Ə.Vəliyev. Balaca idim, sənəyi də götürə bilməzdim, hıqqanardım… Mir Cəlal
“Hıqqıldamaq”dan f.is
f. Ləhləmək (ağır fiziki iş görərkən). Gülpəri bu dəfə səhəngini bir az belinin yuxarısına itələyib hıqqıldadı… M
“Hırıldamaq”dan f.is
f. dan. Şit-şit, boş-boş, mənasızca gülmək. Lovğalanıb, a görməmiş, çox da belə fırıldama! Tərbiyəsiz uşaq kimi boş-boşuna hırıldama! M
təql. Hırıldayan adamın çıxardığı səs. Şahmar direktorundan ilk dəfə belə tərif eşitdiyinə görə sevinib, hırıltı ilə güldü
[lat.] Müxtəlif cinsdən, növdən olan bitki və ya heyvanların hibridləşdirilməsi nəticəsində əmələ gələn yeni orqanizm; mələz
“Hibridləşdirilmək” dən f.is
“Hibridləşdirmək” dən məch
“Hibridləşdirmək”dən f.is. Öz xüsusiyyətlərinə görə az və ya çox fərqlənən müxtəlif orqanizmlərin cinsi üsul və ya vegetativ orqanlarını bir-birinə ca
f. Müxtəlif bitki və ya heyvan növlərini keyfiyyətcə yeni, yaxşılaşdırılmış cins, növ almaq üçün cütləşdirmək; mələzləşdirmək
is. [ər.] klas. 1. Pərdə, örtü. Yaşadıqca cavanlana, enlənə; Bir hicabda, bir pərdədə əylənə. M.P.Vaqif
is. mus. Azərbaycan klassik muğamlarından birinin adı. Hicaz üstündə oxumaq. – Bu əsas ladlardan başqa, xeyli yayılmış əlavə ladlar və lad şöbələri də