dan. bax fotoqraf
is. qram. Sözün ayrılıqda işlənməyən, müstəqil mənaya malik olmayan və söz köklərinə bitişdikdə onların ya şəklini, ya da şəkli ilə birlikdə məzmununu
“Şəkilçiləşmək”dən f.is
f. qram. Şəkilçi şəklini almaq, dönüb şəkilçi olmaq
zərf Bir haldan (vəziyyətdən, formadan) başqa hala (vəziyyətə, formaya). Ağız-burnunu şəkildən-şəklə salır
is. Bir şəkildən başqa şəklə düşmə, zahiri görünüşünü dəyişmə
sif. 1. İçində şəkillər olan; rəsmli. Şəkilli jurnal. Şəkilli məcmuə. – Qonça şəkilli kitabı istəyir, Aqil vermir, bacısına gözlərini ağardırdı
sif. [ər. şəkil və fars. …pərəst] bax surətpərəst. [Qətibə:] [Kişilər] qadının qəlbi ilə yox, şəkli ilə maraqlanırlar, ümumiyyətlə, onlar şəkilpərəstd
sif. 1. Şəkli, rəsmləri olmayan; rəsmsiz. Şəkilsiz jurnal. 2. məc. Biçimsiz, görünüşsüz, görünüşcə nəzəri cəlb etməyən
is. [ər.] Bir şeyin gerçəkliyinə, doğruluğuna şübhə etmə; şübhə, güman, zənn. Leyli dedi: – Çün sənə şəkkim var; Məcnun isən, eylə halın izhar
is. [ər.] İnamsızlıq, inanmama, bədgümanlıq; şəkk, şübhə. Bu işin şəkk-şübhəsi yoxdur. Şəkk-şübhədən qurtarmaq
zərf və sif. Heç bir şəkk, şübhə olmadan, yəqin, sözsüz, gerçək. Şəkkşübhəsiz bu iş yerinə yetiriləcəkdir
sif. və is. [ər.] Hər şeyə şübhə edən, şübhə ilə baxan, heç şeyə inanmayan, şəkli. [Molla Kərim:] Dünyanın axırıdır
is. Hər şeyə şəkk-şübhə etmə, şəkk-şübhə ilə baxma
“Şəkləmək”dən f.is
qulaqlarını şəkləmək – bax qulaq. Birdən atlar səs eşidib qulaqlarını şəklədilər. T.Ş.Simurq. Əsgər ağa birdən qulaqlarını şəklədi, ətrafı dinləməyə
zərf [ər.] Şəklinə görə, şəkilcə, zahiri görünüşcə. Şəklən artistə oxşayır
“Şəkləndirmək”dən f.is
icb. Şəkkə salmaq, şübhəyə salmaq, şübhələndirmək
“Şəklənmək”dən f.is
f. Şəkkə düşmək, şübhə etmək, şübhələnmək. Həmin şəxs bir saat bundan qabaq küçədə gəzərkən İslamiyyə mehmanxanasına cəm olan müsəlmanlara diqqət salı
“Şəklətmək”dən f.is
f. Şəkkə salmaq, şübhəyə salmaq, şübhələndirmək, şübhə oyatmaq. [Əhməd:] Adamsan, adam oğlusan, beş manat nə puldur ki, sən o yandan bəri şəklədirsən?
sif. Şübhəli, şübhə doğuran; inam, etibar doğurmayan. Şəkli adam. Şəkli iş. Birbirindən şəkli olmaq. // is
sif. [ər.] Zahiri görünüşcə (görünüşünə görə), zahirən
zərf Şübhəsiz, yəqin, əlbəttə. [Ağa Səttar:] Bəli, elə kişidən şəksiz saleh övlad qalacaqdır. M.F.Axundzadə
bax şəksiz. Səməd bu sözləri özü-özünə söylər və istiqbalının parlaq olacağına şəksiz-şübhəsiz inanardı
is. [ər.] klas. Şikayət. □ Şəkva etmək (eyləmək) – şikayət etmək. Cənnət həramım olsun, əgər şəkva eyləsəm
is. [ər.] Laləgülü, xoruzgülü, gəlincikgülü. Şəqaiq, qərənfil, süsən, nəstərən; Zəbani-hal ilə oxur müstəhsən
is. Çay yatağında sıldırım qayadan tökülən güclü su axını; çağlayan, şır-şır. Qaraca qız iki arşın ucalıqdan tökülən şəlalənin altında durub çimdiyinə
is. Kiçik şəlalə; süni surətdə düzəldilmiş kiçik şəlalə
sif. Şəlaləsi, ya şəlalələri olan. …Çopur qara qayaların arasından pıqqıldayapıqqıldaya dəlicəsinə çıxan şəlaləli çay öz hay-harayı ilə Qarabağ düzənl
is. Arxada aparıla biləcək qədər bağlanmış yük (şax, odun və s.). Şələ bağlamaq. – [Niyaz:] Sən də ki odunçusan, hər gün gəlib, burada bir şələ odun t
bax şey-şüy. ◊ Şələ-küləsini (şələ-şüləsini) qoltuğuna vermək – bax şələ-küləsini bayıra atmaq. [Gülzar:] Şələ-küləsini verdim qoltuqlarına, qovdum, g
zərf Şələlərlə, bağlı-bağlı, yığın-yığın. [Ayrım qızı] meşədən şələ-şələ odun daşıyar, sac asar, nehrə çalxayar və yorulmaq nə olduğunu bilməzdi
bax şəlpə-şülpə. [Qoca:] Çata bilmərik, yağı xanı, bəyləri də basar alar, şələ-şiltəsini toplar, gedər, bizə ar olar
bax şələ-şiltə. [Hacı Murad:] …Get, şələ-şüləni yığışdır. S.S.Axundov. [Tahir:] Bilsəm ki, azarım-bezarım yoxdur, o dəqiqə şələ-şüləmi yığıb gedərəm
sif. məh. Çox sakit, xay. Şələkət bir gecə idi. S.Hüseyn
is. Tülküyə verilən ləqəb. Bir demədin ki, tülkü; Quyruqsuz neyləsin bəs; Şələquyruq olmasa; Tülkü baba keçinməz
“Şələləmək”dən f.is
f. Şələ bağlayıb arxasına götürmək, dalına qoymaq, yükləmək (bəzən “dalına” sözü ilə). [Niyaz:] A kişi, sarsaq olma, gəl odunu şələlə dalına, itil cəh
“Şələlənmək”dən f.is
məch. Şələ edib dalına götürmək, yüklənmək, dalına yük çatmaq. Kosa, Mədətin kara gələcəyi qorxusundan Əfruz bacıya təslim olub boyun əydi
sif. Dalına şələ götürmüş, yüklənmiş. Yolla şələli adam gedirdi
sif. Başına uzuntüklü dəridən papaq qoymuş. Şələpapaq kişi. Şələpapaq kəndli. – [Hüseynqulu:] Əmim oğlu komandir olduğuna görə rəngi saralmış, əynində
“Şəlləmək”dən f.is
f. Dalına almaq, yükləmək. Ata [Saranı] arxasına şəlləyib qoyun otardı. İ.Əfəndiyev
bax şəlpə-şülpə. Süzmə dəxi, gözlərin aç, a Babayi-Əmir; Şəlpələrin tez yığıb qaç, a Babayi-Əmir. C.Cabbarlı
top. dan. Pal-paltara, yaxud xırım-xırda şeylərə saymazyana verilən ad
is. 1. Qadın alt tumanı, dizlik. 2. dan. Cır-cındır, yıpranmış, üzülmüş, köhnə-kürüş şeylər (xalça, palaz, geyim, parça və s