sif. 1. Başına ip salınmamış, başı iplə bağlanmamış, açıq buraxılmış. 2. məc. dan. Öz hərəkətlərində həddhüdud bilməyən qaba, qanmaz adam haqqında
sif. İpə oxşar, ip kimi
is. [ər.] Söyləmə, demə, danışma. □ İrad eləmək (etmək) – demək, söyləmək. İngiltərə vaizi Ser Deterdinq öz moizələrinin birində irad edirmiş ki, düny
is. [ər.] Nöqsan, kəsir, eyib, qüsur. □ İrad eləmək (tutmaq, saymaq) – nöqsan tutmaq, kəsrini, eybini demək
sif. Hər şeyə irad tutmağı, irad tapmağı sevən. İradcıl adam
sif. Hər şeyə irad tutan, hər şeydə bir nöqsan, eyib, qüsur tapmağa çalışan. İradçı adam
is. Hər şeydə irad tutma, hər şeydə bir nöqsan, eyib, qüsur tapmağa çalışma
is. [ər.] 1. İnsan psixikasının, insanın öz qarşısına qoyduğu məqsədə nail olmaq, arzu və istəklərini həyata keçirmək qabiliyyətində təzahür edən xüsu
sif. Möhkəm iradəyə, xarakterə sahib olan (bax iradə 1-ci mənada). İradəli oğlan. – [Günəş] nəzakətli, ciddi və iradəli bir qadın olmuşdu
is. Möhkəm iradəyə malik olma, iradəcə möhkəmlik; səbatlılıq
sif. İradəsi olmayan, iradəsi zəif, qətiyyətsiz. Zeynal iradəsiz bir gəncdi. S.Hüseyn
is. İradəsi olmayan adamın hal və keyfiyyəti; iradə zəifliyi, qətiyyətsizlik. Toğrul artıq hökumət işlərindəki dəyərsizliyini və həddindən artıq zəifl
[ər.] klas. Arzu, istək, könüldən gələn razılıq. Öz iradəti ilə (öz razılığı ilə). – Hüsn afəti-eşq olub dəmadəm; Gəldikcə iradət oldu möhkəm
sif. İradəyə aid, iradədən asılı olan, iradə ilə bağlı olan; ixtiyari. İradi hərəkət
sif. Heç bir iradı, nöqsanı olmayan; nöqsansız, qüsursuz, eyibsiz. İradsız iş. İradsız əsər. İradsız adam olmaz
is. Nöqsansızlıq, qüsursuzluq, eyibsizlik
zərf Uzaq, uzaqda. İraq olmaq. İraq durmaq. – Gül əkdim, şaxta vurdu; Nə yaman vaxtda vurdu; Bimürvət ovçu məni; Yardan iraqda vurdu
“İraqlaşdırılmaq”dan f.is
məch. Uzaqlaşdırılmaq
“İraqlaşdırmaq”dan f.is
f. Uzaqlaşdırmaq
“İraqlaşmaq”dan f.is
f. Uzaqlaşmaq
is. Uzaqlıq, uzaqda olma. Mənim qanıma girmə, ey pəri, kim; İraqlıqdan gözüm qan ağlar oldu. Kişvəri
is. və sif. İran əhalisindən olan; İran vətəndaşı, İran təbəəsi
is. [fars.] İranşünaslıq mütəxəssisi
is. İran dilləri və mədəniyyətini öyrənən elmlərin məcmusu; İran filologiyası
is. zool. Qar bəbiri, pişikkimilər fəsiləsindən məməli yırtıcı heyvan
dan. bax riçal. Armud irçalı … indi istədiyin qədər taparsan. Ə.Əbülhəsən
is. məh. Qəlib. Zərgər irçəyi
f. məh. Təmizləmək, arıtmaq. Taxılı irdələmək. Meyvəni irdələmək
zərf 1. Hərəkətin istiqamətinə görə qabağa, qabaq tərəfə (geri əksi). İrəli yerimək. İrəliyə addımlamaq
zərf 1. Bir tərəfdən o biri tərəfə, bu başdan o başa və əksinə; dalaqabağa. Qaldırıcı maşınların yüz metr hündürlüyündə polad vışkaları … irəli-geri h
zərf Qabaqca, öncə; irəlicədən. İrəlicə kim dedi?
zərf Qabaqcadan, əvvəlcədən. Gəlməyəcəyini irəlicədən bildirdi. İclas gününü irəlicədən bildirmək
zərf 1. Qabaqda olan, öndə olan; qabaqdakı, öndəki. İrəlidəki yol. İrəlidəki ev. İrəlidəki adam. – Keşlə yaxınlığında qatarımız dayanmağa məcbur oldu;
zərf 1. Qabaqdan, qabaq tərəfdən, öndən, qarşıdan. İrəlidən bir atlı çıxdı. 2. Qabaqcadan, irəlicədən
sif. Qabaqkı, (bundan) əvvəlki, …əvvəl olmuş; keçmiş. İrəliki məqalələrimizdən “Tərəqqi”nin hörmətli oxucuları gördülər ki, əsillərindən o dərəcədə uz
1. “İrəliləmək”dən f.is. 2. İrəliləyiş, yüksəliş, tərəqqi, inkişaf. Xalq ədəbiyyatının dilində də böyük bir irəliləmə görünürdü
f. 1. Qabağa doğru hərəkət etmək, irəli getmək, yerimək. Maşın evə doğru irəliləyirdi. O, yoldaşına tərəf irəlilədi
“İrəlilətmək”dən f.is
f. 1. Durduğu yerdən bir qədər qabağa itələmək, qabağa çəkmək. Stulu bir az irəlilətmək. 2. İnkişaf etdirmək, tərəqqisini sürətləndirmək
is. İrəliləmə, tərəqqi, inkişaf, irəliyə doğru hərəkət, nailiyyət, yüksəliş. Bu tayda isə müqayisəolunmaz dərəcədə böyük irəliləyiş olmuşdur
is. Hər hansı bir işdə irəlidə olma, irəlidə getmə; qabaqcıllıq, tərəqqi, inkişaf
is. [ər.] Şamda, yaxud Yəməndə olduğu rəvayət edilən əfsanəvi bir bağçanın adı olub klassik ədəbiyyatda və folklorda “behişt, cənnət” mənasında işlənm
is. Yer səthindən azacıq hündür olan yer; təpə, dikdir. İrəmələr, ay irəmələr; Qoynunda kəkliklər mələr
məh. bax anac 1-ci mənada. İrəş toyuq
is. Atın başına bağlanan nazik ip. Bir az gedəndən sonra Süleyman atının irəştini düzəltmək bəhanəsi ilə düşüb geridə qaldı və quldur getdi qabağa
is. [ər.] 1. Bilik, məlumat; oxumaq və zehin işlətmək nəticəsində hasil olan yetkinlik, kamillik. 2. Mədəniyyət, maarif