CAP

cap1

n I 1. papaq, şapka; fur ~ xəz papaq; 2. kepka, furajka; jockey ~ jokey furajkası; 3. hərb. pilotka, pilot papağı; 4. ləçək (evdə geyilən); 5. örtük; ~ of snow qar örtüyü; cloud ~ bulud örtüyü; 7. piston, kapsul (güllədə, bombada); 8. beynəlxalq yarışlarda ölkəsini təmsil edən idmançı (milli gerb olan papaq geyən); to win one’s ~ beynəlxalq yarışlarda öz ölkəsini təmsil etmək hüququ qazanmaq;

◊ ~ and gown 1) ingilis professorlarının və tələbələrinin forması (paltarı); 2) tələbə; ~ and bells təlxək papağı (zınqırovlu); to send the ~ round papaq açıb pul yığmaq; to touch one’s ~ to smb. papağını çıxarıb bir kəsə rəsmi təzim etmək; to put on one’s thinking ~papağını qarşısına qoyub fikirləşmək

cap2

adj = capital sözünün qısaldılmış forması; ~ letter böyük / baş hərf

cap3

v (-pp-) 1. papaq / kepka geymək, başını örtmək; 2. çexolla / ləçəklə örtmək; 3. örtmək; Snow caps the mountains Qar dağların başını örtür;

◊ to ~ an anecdote / a proverb lətifəyə / atalar sözünə lətifə ilə / atalar sözü ilə cavab vermək (oyunda, yarışda)

CAOUTCHOUC
CAPABILITY
OBASTAN VİKİ
Euphorbia cap-saintemariensis
Euphorbia cap-saintemariensis (lat. Euphorbia cap-saintemariensis) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.
Aceras caprinum
Himantoglossum caprinum (lat. Himantoglossum caprinum) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin səhləbkimilər fəsiləsinin qayışləçək cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Orchis caprina M. Bieb. (basionym) Aceras caprinum (M. Bieb.) Lindl. Loroglossum caprinum (M. Bieb.) Beck Himantoglossum hircinum ssp. caprinum (M. Bieb.) H. Sund. Himantoglossum caprinum ssp. rumelicum H. Baumann & R. Lorenz Himantoglossum caprinum ssp.
Achillea cappadocica
Achillea cappadocica (lat. Achillea cappadocica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin boymadərən cinsinə aid bitki növü.
Adiantum capillus-veneris
Zöhrətüklü adiant (lat. Adiantum capillus-veneris) — bitkilər aləminin qıjıkimilər şöbəsinin qıjılar sinfinin əsl qıjılar dəstəsinin pteriskimilər fəsiləsinin adiant cinsinə aid bitki növü. == Təbabətdə == Məhəmməd Möminə (1697) görə adiant həlimi ilə sarğı saç tökülməsinə, qızılcaya və babasilə qarşı xеyirlidir. Xarici vasitə kimi istifadə olunduqda adiant otu kеçəlləşmədə və yеni saçın çıxması üçün kömək еdir. Adiantın qurumuş "saçı"nın həlimi ishala qarşı xеyirlidir. Bu bitkinin yarpaqlarındın hazırlanan mərhəm irinli yaraları müalicə еdir, həşəratlar dişləyərkən xеyirlidir. Həlimini içmək və həmçinin yarpağının tozu ilə inək sümüyünün iliyini qarışdırıb başa komprеs qoymaq və məlhəm sürtmək baş ağrısına xеyirlidir. Adiantın yanmış tozu irinli yaralarda və qoturda istitfadə olunur. Adiantın həlimi astmada, ürək döyüntüsü, sinədə ağrılarda, sarılıqda, daşlarda və doğuşdan sonrakı qanaxmada xеyirlidir. Həddindən artıq qəbul еtdikdə dalağa ziyan gətirir, bunu mastika ağacının kitrəsi tarazlaşdırır.
Aechmea capixabae
Aechmea victoriana (lat. Aechmea victoriana) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin bromeliyakimilər fəsiləsinin exmeya cinsinə aid bitki növü.
Aechmea nudicaulis var. capitata
Aechmea nudicaulis (lat. Aechmea nudicaulis) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin bromeliyakimilər fəsiləsinin exmeya cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Aechmea nudicaulis var. capitata Reitz Aechmea nudicaulis var. flavomarginata E.Pereira Aechmea nudicaulis var. nudicaulis Aechmea nudicaulis var. plurifolia E.Pereira Aechmea nudicaulis var. simulans E.Pereira Billbergia aureorosea Baker Billbergia lanuginosa K.Koch Billbergia lutea Schult. & Schult.f. Billbergia nudicaulis (L.) Lindl.
Age of Pirates: Captain Blood
Age of Pirates: Captain Blood (azərb. Quldurlar Dövrü: Kapitan Qanı‎) — "THQ" tərəfindən hazırlanan, "MTV Games" tərəfindən nəşr edilən və döyüş-macəra janrında olan ləğv edilmiş videooyunu. Oyun Rafael Sabatininin "Kapitan Bladanın odisseyası" romanına əsaslanmışdı. Oyunçu bir 1685-ci ildə Amerikanın İspaniya sahillərində yaşamış bir gəmi kapitanını idarə edəcəkdi. == Geympley == "Captain Blood" dəniz qulduru-mövzulu missiya-əsaslı strukturu olan bir hack and slash döyüş oyunu olacaqdı. Oyunçular həm quruda, həm də dənizdə çoxlu düşmənlərlə, gəmilərlə döyüşəcəkdi. Oyunda əlbəyaxa döyüş üçün düşmən gəmisinə abordaj etmək xüsusiyyəti olacaqdı. Oyunçular düşmənləri məğlub edərək xüsusi ballar toplaya, bu ballarla yeni silahlar və döyüş yolları əldə edə biləcəkdi. Oyun 2006-cı ildə orijinal Xbox konsolu üçün satışa çıxarılacaqdı, ancaq 2005-ci ildə 7-ci nəsil videooyun konsolları üçün hazırlanmağa başlandı.
Ageratina capazica
Ageratina capazica (lat. Ageratina capazica) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü.
Ageratina capillipes
Ageratina capillipes (lat. Ageratina capillipes) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin ageratina cinsinə aid bitki növü.
Agrostis capillaris var. stolonifera
Agrostis stolonifera (lat. Agrostis stolonifera) — bitkilər aləminin qırtıcçiçəklilər dəstəsinin qırtıckimilər fəsiləsinin agrostis cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == × Agropogon robinsonii (Druce) Melderis & D.C.McClint. Agrostis adscendens Lange Agrostis alba var. albida (Trin.) Griseb. Agrostis alba f. amethystina Podp. Agrostis alba var. armena Schischk. Agrostis alba var.
Ajax capax
Yalançı nərgizgülü (lat. Narcissus pseudonarcissus) - nərgizgülü cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Ajax breviflos Haw. Ajax cambricus Haw. Ajax capax M.Roem. Ajax cernuus Haw. Ajax cuneifolius Haw. Ajax fenestralis Gray Ajax festalis (Salisb.) Salisb. Ajax festalis var. plenissimus Haw.
Aleksandra Caparidze
Aleksandra Caparidze — gürcü sovet alpinisti, SSRİ-nin əməkdar idman ustası (1945). Məşhur alpinistlərin - Simon (1897-1929) və Aleksandr Caparidzenin (1899-1945) bacısı. == Həyatı == Aleksandra Caparidze 1895-ci ildə Gürcüstanın Çiatur bələdiyyəsinə daxil olan Xreiti kəndində anadan olub. Onların ailəsi Gürcüstan və İmeretinin knyaz ailəsinə mənsub idi. Valideynlərinin, Bicivə Lida Caparidzenin yeddi uşağı var idi, onların arasında Aleksandra dördüncü uşaq idi.. Onun kiçik qardaşları Simon və Aleksandr da məşhur alpinistlər idi. Aleksandra, 1912-ci ildə məzun olduğu Kutaisi Müqəddəs Nina qadın Gimnaziyasında oxuyur. Bundan sonra Leçxuminin Lailaşi kəndində məktəb müəllimi olaraq çalışmış və 1913-cü ildə doğma kəndinə qayıtmışdı. Onun səyləri ilə Xreitidə demək olar ki, bütün fənlərin tədris olunduğu bir ibtidai məktəb açıldı. 1923-cü ildə Aleksandra Caparidze Tbilisi Dövlət Universiteti nin professoru Georqi Nikoladze və Aleksandr Didebulidzenin rəhbərlik etdikləri qruplardan birinin tərkibində Kazbek dağının zirvəsinə (5034 m) qalxdı.
Allium vineale subsp. capsuliferum
Üzüməbənzər soğan (lat. Allium vineale) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinin soğan cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Allium affine Boiss. & Heldr. [Illegitimate] Allium arenarium Wahlenb. [Illegitimate] Allium assimile Halácsy Allium campestre Schleich. ex Steud. [Invalid] Allium compactum Thuill. Allium descendens W.D.J.Koch Allium laxiflorum Tausch Allium littoreum Bertol. Allium margaritaceum var.
Allium vineale var. capsuliferum
Üzüməbənzər soğan (lat. Allium vineale) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin nərgizçiçəyikimilər fəsiləsinin soğan cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Allium affine Boiss. & Heldr. [Illegitimate] Allium arenarium Wahlenb. [Illegitimate] Allium assimile Halácsy Allium campestre Schleich. ex Steud. [Invalid] Allium compactum Thuill. Allium descendens W.D.J.Koch Allium laxiflorum Tausch Allium littoreum Bertol. Allium margaritaceum var.
Aloe capitata
Aloe capitata (lat. Aloe capitata) — bitkilər aləminin qulançarçiçəklilər dəstəsinin asfodelinakimilər fəsiləsinin əzvay cinsinə aid bitki növü.
Alyoşa Caparidze
Prokofi Caparidze və ya Alyoşa Caparidze (gürc. პროკოფი აპრასიონის ძე ჯაფარიძე; 3 (15) yanvar 1880 – 20 sentyabr 1918, Krasnovodsk) — dövlət xadimi, 26 Bakı komissarından biri. == Həyatı == 15 yanvar 1880-ci ildə Kutaisi quberniyasının Raça qəzasının Şardometi kəndində anadan olmuşdur. 1898-ci ildə kommunist partiyasına qəbul olunub. Satsxenisi kənd məktəbində oxumuş, çəkməçilik peşəsini öyrənmişdir. 14 yaşında Tbilisi şəhər məktəbində oxumuş, 1896-cı ildə isə Tbilisi Müəllimlər İnstitutuna daxil olmuşdur. 1900-cü ildə İnstitutdan qovulmuş və həbs edilmişdir. Bir il həbsdə qaldıqdan sonra Kutaisi quberniyasına sürgün olunmuşdur. 1901–1904-cü illərdə RSDFP Qafqaz İttifaq Komitəsinin və İmereti-Minqreli Komitəsinin üzvü seçilmişdir. 1904-cü ilin avqustundan başlayaraq Bakıda fəaliyyət göstərməyə başlamış, 1904-cü il dekabr tətilinin rəhbərlərindən biri olmuşdur.
Aonyx capensis
Kap dırnaqsız samuru (lat. Aonyx capensis) — Dələkimilər fəsiləsinə daxil olan nəməli növü. == Xarici görünüş == Bədəninin uzunluğu 95 - 100 sm, quyruğu 55 sm təşkil edir. Barmaqları arasındakı pərdə balaca olmasına baxmayaraq yaxşı üzə və suya dala bilirlər. Onların dırnaqları olduqca qısa olur və ancaq arxa ətrafların ikinci və üçüncü barmaqlarında olur. xəzləri elə də sıx deyildir. Bu səbəbndən onlar elə də tez-tez ov obyektinə çevrilmirlər. == Yayılması == Cənubi Afrika, Efiopiya və Seneqalın lal axan sularında, sahillərdə, çay mənsəblərində yayılmışlar. == Həyat tərzi == Qida rasionunun əsasını yengəclər təşkil edir. Onlar asanlıqla yengəcin sərt olan qabığını qıra bilirlər.
Artemisia capillaris
Sapvari yovşan (lat. Artemisia capillaris) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yovşan cinsinə aid bitki növü.
Baccharis capitalensis
Baccharis capitalensis (lat. Baccharis capitalensis) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin bakxaris cinsinə aid bitki növü.
Baccharis caprariifolia
Baccharis caprariifolia (lat. Baccharis caprariifolia) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin bakxaris cinsinə aid bitki növü.
Bidens capillifolia
Bidens capillifolia (lat. Bidens capillifolia) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin yatıqqanqal cinsinə aid bitki növü.
Brassica capitala
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica alba Boiss. [Illegitimate] Brassica alboglabra L.H.Bailey Brassica arborea Steud. Brassica bullata Pasq. Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch. Brassica capitala DC. ex H.Lév. Brassica cauliflora Garsault [Invalid] Brassica caulorapa (DC.) Pasq. Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Brassica oleracea subsp. capitata
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica alba Boiss. [Illegitimate] Brassica alboglabra L.H.Bailey Brassica arborea Steud. Brassica bullata Pasq. Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch. Brassica capitala DC. ex H.Lév. Brassica cauliflora Garsault [Invalid] Brassica caulorapa (DC.) Pasq. Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Brassica oleracea var. capitata
Gül kələm (lat. Brassica oleracea) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin kələm cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Brassica alba Boiss. [Illegitimate] Brassica alboglabra L.H.Bailey Brassica arborea Steud. Brassica bullata Pasq. Brassica campestris subsp. sylvestris (L.) Janch. Brassica capitala DC. ex H.Lév. Brassica cauliflora Garsault [Invalid] Brassica caulorapa (DC.) Pasq. Brassica cephala DC. ex H.Lév.
Burhinus capensis
Kap pərttəgözü (lat. Burhinus capensis) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin pərttəgözlər fəsiləsinin pərttəgöz cinsinə aid heyvan növü.
CAPTCHA
Kəpçə (ing. CAPTCHA; Completely Automatic Public Turing test to tell Computers and Humans Apart) – kompüterləri və insanları biri-birindən ayırmaq (fərqləndirmək) üçün tam avtomatlaşdırılmış açıq Türinq testi; kompüter sisteminin istifadəçisinin kim: insan, yaxsa kompüter olmasını müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan test. Karnegi-Mellon Universitetində (Carnegie Mellon University, CMU) 2000-ci ildə işlənib hazırlanıb. Testin əsas ideyası belədir: istifadəçiyə elə məsələ təklif etməli ki, onun həlli insan üçün çox sadə, kompüter üçün isə çox çətin olsun. Testin məqsədi İnternet resurslarını və onun istifadəçisini spamdan, fluddan, yaxud başqa arzuolunmaz müdaxilədən qorumaqdır. Ən geniş yayılmış CAPTCHA variantında istifadəçi şəkildə təsvir olunmuş simvolları daxil edir (çox zaman həmin simvolar təhrif olunmuş, yaxud yarımşəffaf şəkildə olur). Ümumi qəbul olunmuş normalara görə, görmə qabiliyyəti zəif olan insanlar üçün belə CAPTCHA’ya nitqin tanınmasına əsaslanan variant da əlavə olunmalıdır. Çətin alqoritmləşdirilən başqa məsələlər də tətbiq oluna bilər: məsələn, şəkildə nəyin olmasını bilmək, pişik olan bütün şəkilləri qeyd etmək və s. Buna baxmayaraq, standart olaraq məhz simvolların tanınması qəbul olunub, çünki o, hər hansı mədəniyyətə bağlı deyil və mobil brauzerlərdə də işləyir. == Ədəbiyyat == İsmayıl Calallı (Sadıqov), "İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti", 2017, "Bakı" nəşriyyatı, 996 s.