NARK

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Narkotik və Cinayətlər Bürosu (ing. United Nations Office on Drugs and Crime) (UNODC) Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Beynəlxalq Narkotiklərə Nəzarət Proqramının (UNDCP) və Cinayətlərin qarşısının alınması və Cəza Ədaləti şöbələrinin 1997-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Vyanadakı Ofisində birləşdirilməsi nəticəsində yaradılan bir ofisdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnkişaf Qrupunun üzvüdür və 2002-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Narkotik və Cinayətkarlıqla Mübarizə Ofisi olaraq yenidən adı dəyişdirilmişdir. == Təşkilati strukturu == Əsas mərkəzi Vyanada yerləşən ofisin dünya üzrə 1500 nəfər işçisi mövcuddur. Avstriya ilə birlikdə 21 sahə ofisi olan təşkilatın, biri Brüsseldə, digəri New Yorkda olmaqla iki əlaqə ofisi də mövcuddur. Ofisə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Katibliyi tərəfindən təyin olunmuş icraçı direktor rəhbərlik edir. İcraçı direktoru İngiltərənin Rusiyadakı keçmiş səfiri Yuri Fedotovdur. Fedotov bu vəzifəni 2002-ci ildən 12 iyul 2010-cu il tarixinədək ofisin keçmiş icraçı direktoru olan Antonio Maria Costadan almışdır. Ofisin uzunmüddətli hədəfləri arasında dövlət, ictimai qurum və təşkilatlar arasında narkotik, cinayət, terrorizm və korrupsiya mövzularında paylaşılan məlumatları maksimum dərəcədə artırmaq və bu mövzularda qlobal, milli və sosial səviyyələrdə ictimaiyyətin məlumatlılığını artırmaqdır. Ofisin maliyyələşdirilməsinin 90% -i hökumətlərin könüllü yardımlarından ibarətdir.

Dizayner narkotiki (ing. Designer drug) — hər hansı bir təbii narkotik üçün sintetik əvəzedicilər, lakin strukturda eyni olmayan, oxşar farmakoloji fəaliyyəti fərqlənən və mövcud qanunvericiliyi aldatamaq üçün hazırlanmış psixoaktiv narkotik.

Narkodam adası (hind. नर्कोन्दम द्वीप) — Andaman dənizində yerləşən ada. Sahəsi 9 km²-dir. Adanın diametri 3 km X 4 km. Maksimal hündürlüyü 710 metrdir. Öz növbəsində Hindistanın müttəfiq Andaman və Nikobar adaları ərazisinə daxildir. 1986-cı ilə qədər adaya Birma iddia edirdi. Narkodam adası Şimali Andamandan 120 km şərqdə yerləşir. Narkodam adası öz növbəsində bir sönmüş vulkandır. 2004-cü il Hind okeanında zəlzələ və sunami hadisəsindən sonra 2005-ci ildə kiçik aktivlik müşahidə edilmişdir.

Narkolepsiya — Narkolepsiya (narcao-keyləşirəm, lepsis-tutma) qısamüddətli yuxu tutmalarının vaxtaşırı təkrar etməsi ilə xarakterizə olunan xəstəlik. Xəstəlik adətən gənc yaşlarda başlayır. Narkolepsiya tutması iş vaxtı, yol gedərkən, danışan zaman, yeriyərkən və hətta velosiped ilə gedərkən belə baş verə bilər. Tutma bir neçə dəqiqə davam edir. Tutma qurtardıqda xəstə özünü tamamilə sağlam hiss edir. Narkoleptik tutmada yuxu bütün iradi əzələlərin boşalması ilə müşayiət olunmur. Buna görə xəstələr yuxu tutması zamanı bir şeyə söykənərək dayana bilərlər. Bir qrup xəstələrdə səbəbkar faktoru təyin etmək mumkun olmasa da, digər qrup xəstələrdə narkolepsiya keçirilmiş infeksiyadan (epidemik ensefalit, malyariya), kəllə – beyin travmalarından sonra ortaya çıxır. Xüsusi hallarda irsi faktorun rolu qeyd edilir. Narkolepsiyanin səbəbi hipofizin III mədəciyin şişləri, daxili hidrosefaliya ola bilər.

Narkologiya (yunanca "uyuşma, yuxu" və "elm") narkotik maddə asılılığı, maddə asılılığı və xroniki alkoqolizm təzahürlərini öyrənən, onların müalicə və profilaktikası üsullarını inkişaf etdirən bir tibb sahəsidir. Rusiyada bəzi tədqiqatçılar tərəfindən narkoloji psixiatriya, digərləri isə ayrı-ayrı tibb elmləri kimi psixiatriyadan ayrılır. ABŞ-də, asılılıq analoqluğu "tibb mənşəli" bağımlılıq dərmanı və "asılılıq psixiatriya" təşkil edir. Narkologiya bir tibb sahəsi olaraq nisbətən yaxın keçmişdə meydana gəlmişdi, ancaq maddə asılılığı qədim zamanlardan etibarən tətbiq edilmişdir. Alkoqolizmin sistemli öyrənilməsi ⅩⅧ-ⅩⅨ əsrlər üçün başlayan bir fikir ifadə etdi.Narkomaniya bir xəstəlik olaraq təhlükəlidir. Bu araşdırmaların nəticələrinə görə, narkologiya tibb elmi biliklərin ayrı bir sahəsi olaraq seçilmişdir. 1960-1970-ci illərdə Rusiyada ayrı-ayrı tibb elmləri kimi narkologiya qurulub. Tarixən, narkotik və spirt sui-istifadə klinik psixiatriya ilə bağlı və onun tədqiqat metodları əsasən biotibbi. uzun müddət bölmələr Narkomanlığa (narkomaniya, maddə asılılığı və alkoqolizm) üçün psixiatriya dair təlimatlar üçün xüsusi qorunur. Narkologiya psixoaktiv maddələrdən asılılığın yaranma mexanizmlərini şərtlərini öyrənir.

Narkomaniya (yun. νάρκη /narkē/ – yuxνία}} /mania/ – cəzb etmə, ağılsızlıq) — narkotik vasitələrdən istifadə etdikdə yaranan xroniki xəstəlik. Mərkəzi sinir sisteminə spesifik təsir göstərən və tez bir zamanda asılılıq yaradan maddələrə narkotik maddələr deyilir. Narkomaniya digər vərdişlərə görə daha təhlükəlidir: narkodilerlər (narkotikləri satan insanlar) həmişə yeni alıcı axtarışında olur. Onlar maddi imkanı aşağı olan gəncləri tapdıqları kimi asanlıqla maddi imkanı çox yaxşı olan gəncləri də tora sala bilirlər. Abstinensiya halı çox əziyyətli olduğuna görə narkotikdən istifadə edən gənc yeni doza əldə etmək üçün əlindən gələni edir. Narkotikdən istifadə edənlərin əksəriyyəti gənc ikən ölür – onlar cinsi yolla yoluxan infeksiyalara, o cümlədən HİV-lə və ya hepatit C-yə yoluxur, bəziləri isə uzun müddət müalicə alaraq ailəsi və cəmiyyət üçün bir yükə çevrilir. Morfindən təbabətdə çox güclü ağrıkəsici kimi istifadə edilir. Heroin isə sintetik üsulla morfindən alınır. Heroin təsirinə və asılılıq yaratma qüvvəsinə görə ən güclü narkotik vasitə hesab edilir.

Narkomeduzlar (lat. Narcomedusae) — heyvanlar aləminin dalayıcılar tipinin hidroidlər sinfinə aid heyvan dəstəsi.

Narkotik (və ya "Ağ ölüm") yunan "narke" sözündən götürülüb, yunan dilindən tərcümədə "yuxu" deməkdir. Narkotik maddələr ilk öncə tibbdə istifadə olunmağa başlamışdır. Bu elə bir maddədir ki, insanın düşüncəsinə təsir edir və müəyyən mənada beyni tənzimləyir. Bu tənzimləmə hər cür psixoloji və fiziki defektlərlə nəticələnə bilər. Bu o deməkdir ki, narkotik maddələr hisləri, əhval-ruhiyyəni, düşüncəni dəyişməyə qadirdir. Narkotik bitkilər (yun. narke – donub qalma, quruyub qalma, mat qalma) – tərkibində mərkəzi sinir sistemini qıcıqlandıran, tədricən onun fəaliyyətini zəiflədici maddə olan bitkilər. Bir sıra Narkotik bitkilərdən tibdə ağrıkəsən dərman kimi istifadə edilir. Narkotik bitkilərdə təsiredici maddə alkoloidlərdir; Narkotik bitkilərdən alınan preparatlardan çox istifadə etdikdə narkomaniya baş verir. Narkotik bitkilərin əksəriyyəti ali bitkilərə aiddir.

Narkotik maddələri haqqında vahid Konvensiya (1961) (1972-ci ildə düzəliş edilmişdir) — məqsədi, sirr (marixuana, həşiş və s.), kokain (digər ecognin esterləri ilə birlikdə) və tiryək (morfin, eroin, tibbi məqsədlər xaricində kodein və s.) 1931-ci il Paris Konvensiyasını dəyişdirdi. Konfrans, BMT Baş Assambleyasının 1395 (XIV) qətnaməsi ilə narkotiklərə nəzarət sahəsində texniki yardımın göstərilməsinə dair xüsusi tədbirlərin təsis edilməsi məqsədilə keçirilmişdir. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqtisadi və Sosial Şurası, 28 iyul 1958-ci il tarixli 689 J (XXVI) saylı qərarla, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Nizamnaməsinin 62-ci maddəsinin 4-cü bəndinə və Baş Məclisin 366 (IV) saylı qətnaməsinə əsasən qərar verdi. 3 dekabr 1949-cu ildə, bu sahədə mövcud olan çoxtərəfli müqavilələri tək bir sənədlə əvəzləyən Narkotik Narkotiklərə dair Vahid Konvensiyanın qəbul edilməsi, müstəsna olaraq narkotik nəzarətinə cavabdeh olan beynəlxalq müqavilə qurumlarının sayını azaltmaq üçün səlahiyyətli nümayəndələrin konfransını çağırmaq; və narkotik xammal istehsalına nəzarət yaratmaq. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Narkotik Narkotiklərlə Mübarizə Konvensiyasının Qəbulu üzrə Konfransı, 24 Yanvar-25 Mart 1961-ci il tarixlərində Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Qərargahında keçirildi. İşdə 73 ştatın nümayəndələri iştirak etdi. Konfransda BMT-nin aşağıdakı ixtisaslaşmış qurumları təmsil olunmuşdur: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı; Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı; Beynəlxalq Əmək Təşkilatı; Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qida və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı. Konfransda aşağıdakı beynəlxalq qurumlar təmsil olundu: Daimi Mərkəzi Tiryək Komitəsi; Narkotik dərmanlara nəzarət orqanı. Konfransda aşağıdakı qeyri-hökumət təşkilatları da təmsil olundu: Beynəlxalq Katolik Xeyriyyə Konfransı; Beynəlxalq Qadın Hüquqşünaslar Federasiyası; Beynəlxalq Cinayət Polisi Əməkdaşlıq Təşkilatı. Konfransın işinin nəticəsi Narkotik Narkotiklərə dair Vahid Konvensiyanın qəbul edilməsinə dair 5 qətnamənin qəbulu, eyni zamanda 1961-ci il Narkotik Narkotiklərə dair Vahid Konvensiyanın mətninin təsdiqlənməsi olmuşdur.

Narkoz(q.yun. νάρκωσις — uyuşmaq) — yuxunun baş verdiyi, şüurun itirilməsi, skelet əzələlərinin rahatlaşması, bəzi reflekslərin azalması və ya sıradan çıxması, ağrı həssaslığının yox olması ilə müşayiət olunan, mərkəzi sinir sisteminin süni şəkildə induksiya edilmiş geri qaytarıla bilən süni vəziyyətidir. Bütün bunlar, müəyyən bir xəstənin fərdi xüsusiyyətlərini nəzərə alaraq və tibbi prosedurun növündən asılı olaraq anestezioloq tərəfindən seçilən optimal doza və birləşməsi olan bir və ya daha çox ümumi anesteziyanın tətbiqi ilə baş verir. Narkoz vəziyyəti şüurun itirilməsi, həssaslığın (ilk növbədə ağrı) və refleks reaksiyalarının yatırılması və skelet əzələlərinin tonusunun azalması ilə mərkəzi sinir sisteminin geri dönən depressiyası ilə xarakterizə olunur. Narkoz üçün vasitələr həyəcanın mərkəzi sinir sisteminə neyronlararası (sinaptik) ötürülməsini maneə törədir. Eyni zamanda, afferent impulsların ötürülməsi pozulur, kortikal-subkortikal əlaqələr, ara, orta və onurğa beyni funksiyası dəyişir, bu da anesteziyanın inkişafına səbəb olur. Mərkəzi sinir sistemi və müxtəlif morfofunksional təşkilatın müxtəlif səviyyələrdə sinaptik formalaşması anestezik agentləri eyni dərəcədə həssas deyil. Bu, narkoz üçün dərmanların təsirinin mərhələlərini izah edir. "Narkoz" termini bədənin ümumi anesteziyasına aiddir. Yerli (yerli) ağrısızlaşdırma haqqında danışarkən, "yerli anesteziya" və ya lokal anesteziya termini istifadə olunur.

Respublika Narkoloji Mərkəzində yanğın — Bakı şəhəri, Xətai rayonu, Zığ şosesi 13 ünvanında yerləşən Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin tabeliyində olan Respublika Narkoloji Mərkəzində 2 mart 2018-ci ildə baş vermiş yanğın. Səhiyyə Nazirliyinin balansında olan mərkəz 1986-cı ildə yaradılmışdır. Rəhbəri Telman Məmmədhəsənovdur. Yanğın 2018-ci il martın 2-də saat 06.10-da beş korpusdan ibarət Respublika Narkoloji Mərkəzinin birinci korpusunda baş vermişdir. İlkin araşdırmaların nəticələrinə görə yanğın binanın elektrik şəbəkəsində yaranan nasazlıq səbəbindən baş vermişdir. Hadisə yerinə dərhal Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Dövlət Yanğından Mühafizə Xidmətinin canlı qüvvəsi, texnikası, Səhiyyə Nazirliyinin Təcili Tibbi Yardım xidmətləri cəlb edilmişdir. Ərazinin mühafizəsi və xilasedicilərin maneəsiz fəaliyyəti Daxili İşlər Nazirliyinin Əlahiddə Çevik Polis Alayının və Xətai Rayon Polis İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən təmin olunmuşdur. Operativ surətdə həyata keçirilən tədbirlərlə korpusda olan 55 nəfərdən 30-u xilas edilmiş, onlardan 3-ü Səhiyyə Nazirliyinin Respublika Toksikologiya Mərkəzinə yerləşdirilmişdir. Yanğın saat 08:30-da söndürülmüşdür. Hadisə yerinin müayinəsi zamanı 25 nəfərin cəsədi aşkar edilmişdir.

Narkotiklərlə Mübarizə Agentliyi — Tacikistanın narkotiklərlə mübarizə xidməti. 1999-cu ildə təsis edilmişdir. Əfqanıstandan ölkə ərazisindən keçən narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsi ilə mübarizəyə kömək etmək üçün yaradılmışdır və Asiyada fəaliyyət göstərən ən fəal antinarkotik qurumlardan biridir. Əfqanıstanın opiatlarının 20%-dən çoxunun Tacikistandan keçdiyi təxmin edilir. 2000–2011-ci illər arasında agentlik 11,000 kiloqramdan çox narkotik müsadirə etmişdir. Qurum İran, Qırğızıstan, Rusiya, Çin, Əfqanıstan və Özbəkistanın hüquq-mühafizə orqanları ilə əməkdaşlıq edir. 2004-cü ildə agentliyin rəhbəri Qafar Mirzəyev narkotik vasitələrin qanunsuz dövriyyəsinə görə ömürlük həbs cəzasına məhkum edilmişdir. Onu general-leytenant Rüstəm Nəzərov əvəz etmişdir.

Narkotik (ing. Dope) — 2015-ci il ABŞ istehsalı komediya-dram filmi. Rejissoru və ssenari müəllifi Rik Famuyivadır. Film İnqlvudun təhlükəli məhəlləsində yaşayan Malkolmun hekayəsindən bəhs edir. O, və dostları gecə klubunda qanqsterlərin işinə qarışdıqdan sonra özlərini onların əlindən qurtarmağa çalışırlar. youaredope.com — Narkotik rəsmi saytı Narkotik — Internet Movie Database saytında.

ABŞ-də narkotik siyasəti — federal hökumətin narkotik maddələrinin və onların istifadəsinin tənzimlənməsi ilə bağlı yeritdiyi siyasət. XX əsrin əvvəllərindən etibarən hökumət bu sahədəki siyasətlərini icbari şəkildə tətbiq eləyir və həyata keçirir. Həyata keçirilən siyasətlər tibbi istifadələr xaricində kokain, tiryək, morfin və heroin kimi maddələrin istifadəsini qadağan edir. Qida və Dərman ilə Narkotikə Nəzarət administrasiyaları bu sahədəki islahatları məcburi şəkildə həyata keçirir. Narkotik maddələrin təsnifatı Nəzarət Edilən Maddələr Aktına əsasən tərkib maddələrinə, potensial zərərlərə və potensial tibbi istifadə imkanlarına görə aparılır. Sözügedən təsnifata əsasən narkotik maddələri 4 qrupa bölünür: alkoqol, çətənə, opioidlər və oyadıcılar.

Narkotik (və ya "Ağ ölüm") yunan "narke" sözündən götürülüb, yunan dilindən tərcümədə "yuxu" deməkdir. Narkotik maddələr ilk öncə tibbdə istifadə olunmağa başlamışdır. Bu elə bir maddədir ki, insanın düşüncəsinə təsir edir və müəyyən mənada beyni tənzimləyir. Bu tənzimləmə hər cür psixoloji və fiziki defektlərlə nəticələnə bilər. Bu o deməkdir ki, narkotik maddələr hisləri, əhval-ruhiyyəni, düşüncəni dəyişməyə qadirdir. Narkotik bitkilər (yun. narke – donub qalma, quruyub qalma, mat qalma) – tərkibində mərkəzi sinir sistemini qıcıqlandıran, tədricən onun fəaliyyətini zəiflədici maddə olan bitkilər. Bir sıra Narkotik bitkilərdən tibdə ağrıkəsən dərman kimi istifadə edilir. Narkotik bitkilərdə təsiredici maddə alkoloidlərdir; Narkotik bitkilərdən alınan preparatlardan çox istifadə etdikdə narkomaniya baş verir. Narkotik bitkilərin əksəriyyəti ali bitkilərə aiddir.