“İstənmək”dən f.is
bax istənilmək
bağl. Sintaktik vəzifəsinə görə həm həmcins üzvləri, həm də cümlələri birbirinə bağlayır – gərək, həm
zərf Yarımkönül, ürəksiz, könülsüz, özü istəmədiyi halda, istəmədən. [Gülbadam] ağ donunu geyindi, əsnədi, istər-istəməz ayağa durdu
“İstətmək”dən f.is
icb. Bu və ya başqa bir vasitə ilə bir şeyi başqasına sevdirməyə çalışmaq; birinin hüsn-rəğbətini, sevgisini qazanmağa çalışmaq
bax istər-istəməz. İstəyə-istəməyə getməli oldu. – Mehriban istəyə-istəməyə razı oldu. S.Hüseyn
1. sif. Qızdırılmış, isidilmiş, hərarəti artırılmış (soyuq qarşılığı). İsti otaq. İsti ütü. İsti süd
zərf 1. Qaynar halda, isti halda, soyumamışkən. [Səlimnaz xanım:] İstiisti bu çayı iç, bəlkə tərləyəsən
is. 1. İsti və soyuq hava və onun təsiri. Özünü isti-soyuqdan qorumaq. – [Səlim bəy:] İsti-soyuqçün deyil başındakı bu papaq
is. [ər.] ədəb. Sözlərin, ifadələrin hər hansı bir təşbeh, bənzəyiş, müqayisə əsasında məcazi mənada işlənməsindən, yəni bir şeyə (hadisəyə) başqa bir
is. [ər.] 1. Özbaşınalığa və zorakılığa əsaslanan idarə üsulu. Çar zamanı idi, istibdadın ən şiddətli, ən qızğın vaxtı idi
is. Zalım, qəddar, qaniçən
sif. 1. İsti, lazımınca isti. İsticə otaq. İsticə paltar. – İsticə lavaşım var; Hər gecəyə aşım var; Demə, dədəm yerdəsən; Ancaq əlli yaşım var
is. [ər.] Faydalanma, fayda götürmə. // Faydalı (səmərəli) surətdə işlətmə. □ İstifadə etmək – faydalanmaq
“İstifadələnmək”dən f.is
f. Faydalanmaq, fayda götürmək, qazanmaq, mənfəətbərdar olmaq
sif. İstifadə olunan (oluna bilən), istifadəyə yararlı. İstifadəli yerlər
sif. İstifadə etmək (işlətmək, tətbiq edilmək) üçün olan, istifadəyə (işlənilməyə, tətbiq edilməyə) yarar
sif. və zərf İstifadə olunmayan, işləksiz qalmış, fayda götürülməyən. İstifadəsiz torpaqlar. İstifadəsiz qalmaq
is. [ər.] din. Allaha yalvararaq günahlarının bağışlanmasını istəmə, “əstəğfürullah” deyərək peşmanlığını bildirmə, tövbə etmə
is. [ər.] Bir haldan başqa hala keçmə
is. [ər.] din. Görüləcək bir işin uğurlu olub-olmayacağını qabaqcadan bilmək üçün Quran və ya təsbehlə yoxlama ayini
is. [ər.] 1. Bir şeyin hərəkət xətti, hərəkətin yönəldiyi cəhət, səmt, tərəf. İnsanlar təbiəti istədikləri istiqamətdə dəyişdiriblər
bax istiqamətverici. İstiqamətləndirici məsləhətlər
is. İstiqamət vermə, yönəltmə, yol göstərmə. …Burada böyük bir qüvvənin təşkilatçılıq, istiqamətləndiricilik qüdrətinin hakimiyyəti duyulur
“İstiqamətləndirilmək” dən f.is
məch. İstiqamət verilmək, yönəldilmək
“İstiqamətləndirmək” dən f.is
f. 1. İstiqamət vermək, yönəltmək. Müəllim şagirdin diqqətini əsas məsələyə istiqamətləndirməlidir. 2
“İstiqamətlənmək”dən f.is
f. 1. İstiqamət almaq, yönəlmək; bir səmtə, bir tərəfə üz tutub getmək, yollanmaq. Maşın şimala doğru istiqamətləndi
sif. 1. İstiqaməti olan, müəyyən istiqamətdə inkişaf edən (etdirilən). 2. məc. Qarşısına müəyyən məqsəd qoyaraq ardıcıl surətdə onun dalınca gedən; əz
sif. İstiqaməti müəyyən olmayan, səmti, tərəfi təyin edilməmiş. [Qədir] küçəyə çıxdı, istiqamətsiz (z
sif. 1. İstiqamət verən, yönəldici. İstiqamətverici qüvvə. 2. məc. Yol göstərən, istiqamət verən, rəhbər, təşkilatçı
sif. 1. Qanı isti olan. İstiqanlı heyvanlar. Balina istiqanlı heyvandır. 2. məc. Çox ünsiyyətli, adamayovuşan, mehriban, üzügülər
is. 1. Mehribanlıq, səmimilik, üzügülərlik. Kərim bunu yaxşı bir dostluq istiqanlılığı kimi qiymətləndirirdi
is. [ər.] 1. Gələcək. Oğlanlarının istiqbalı haqqında da Hacı Vəlinin müəyyən planları və prinsipləri var idi
is. və sif. Gələnin və ya gələnlərin qabağına çıxan, qarşılayan, istiqbal edən (adam). Qadınların istiqbalçı qafiləsi təxti-rəvan və kəcavələrdə gedir
is. [ər.] Müstəqillik, istiqlaliyyət. Bu qədər çətinlik və məhrumiyyətə baxmayaraq, Azərbaycan xalqının istiqlala olan ümidləri sönməmişdi
is. [ər.] 1. Siyasi müstəqillik; başqalarından asılı olmayıb, özbaşına yaşama; siyasi azadlıq. Milli istiqlaliyyət
sif. [ər. istiqlaliyyət və fars. …pərvər] Öz vətəninin, öz xalqının istiqlaliyyətini, siyasi azadlığını istəyən, sevən, onun uğrunda mübarizə edən
is. Öz vətəninin istiqlaliyyətini, siyasi azadlığını istəmə, sevmə
is. [ər.] köhn. 1. Qərar tutma, yerləşmə. 2. Sabitləşmə, aydınlaşma
is. [ər.] Borc alma, borc pul alma, borc alınan pul. ◊ Dövlət istiqrazı – borc əsasında olaraq əhalinin pul vəsaitinin dövlət büdcəsinə cəlb edilməsi
is. məh. köhn. 400 qramlıq çəki daşı. Sən ora səpmişdin bir istil darı; Ümidliydin ondan bir tağar olsun
is. məh. Çəltik əkininin suvarılmasında istifadə edilən su anbarı
is. [ər.] 1. Bir ölkəni zorla alma, ələ keçirmə, tutma. Qızıl Arslanın əcnəbi istilasına qarşı başladığı mübarizə yuxarıdakı fikrimizə tamamilə müvafi
is. İstilaçılıq siyasəti yeridən, istila edən; qəsbkar, işğalçı. Xarici istilaçılar
is. Özgə torpağını, başqa ölkələri zorla ələ keçirmə, tutma, qəsb etmə; işğalçılıq, qəsbkarlıq. İstilaçılıq siyasəti