Yaycı (Dərəçiçək)

Yayıcı (Zovaber) — İrəvan xanlığının Dərəçiçək mahalında[2], sonralar İrəvan quberniyasının Yeni Bayazid qəzasında, indi Sevan rayonunda kənd.[3][4][5]

kənd
Yayıcı
Zovaber
40°34′02″ şm. e. 44°47′22″ ş. u.
Ölkə  Ermənistan
Region Göyçə mahalı
Rayon Sevan rayonu
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1828
Sahəsi
  • 1,2 km²
Mərkəzin hündürlüyü 1.773 ± 1 m
Saat qurşağı UTC+4
Əhalisi
Əhalisi
  • 1.683 nəf. (2011)[1]
Rəsmi dili
Xəritəni göstər/gizlə
Yayıcı Zovaber xəritədə
Yayıcı Zovaber
Yayıcı
Zovaber
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Rayon mərkəzindən 16 km məsafədə, Zəngi çayının yanında, Göyçə gölünün sahilində yerləşir. "İrəvan əyalətinin icmal dəftəri"ndə[6], Qafqazın 5 verstlik xəritəsində[7] qeyd edilmişdir.

Toponim oğuz tayfalarından olan yayıcı etnonimi[8][9] əsasında əmələ gələn etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir.

Erm. SSR AS RH-nin 25.l.1978-ci il fərmanı ilə adı dəyişdirilib Zovaber (Dzovaber) qoyulmuşdur.

1978-ci ildə kənd ermənicə Tsovabert adlandırılmışdır. XVII əsrə aid erməni mənbəyinə görə adı Yaycılar idi[10]

XIX əsrin 70-ci illərində kəndin əhalisi qovulmuş və xaricdən gəlmə ermənilər yerləşdirilmişdir. 1886-cı ilə aid məlumata görə kəndin əhalisi ermənilər idi.

Burada ermənilərlə yanaşı 1897-ci ildə 10 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır[11].

XX əsrin əvvəllərində, yəni 1905–1906-cı illərdə azərbaycanlılar deportasiya olunmuşdur.

  1. Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
  2. Шопен И. Исторический памятник состояния Армянской области в эпоху ее присоединения к Российской империи. Спб.,. 1852.
  3. PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh. ISBN 5-8066-1452-2
  4. Парвицкий А.В. Экономический быт государственных крестьян северо-восточной части Новобаязетского уезда Ериванской губернии.“Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Закавказского края”. том. IV. Тифлис,. 1886.
  5. Бартольд В.В. Сочинения. том.V.
  6. İrəvan əyalətinin icmal dəftəri (araşdırma, tərcümə, qeyd və əlavələrin müəllifləri: Z. Bünyatov və H. Məmmədov (Qaramanlı), Bakı, "Elm", 1996. s.115
  7. Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданiя Кавказскаго Военно–Топографическaго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.305
  8. Кононов А.Н. Родословная туркмен. Сочинение Абул Гази хана Хивинского, М. Л., Издство АН СССР, 1958. s.74
  9. ASE, V c., s.51
  10. Будагов, Б. Ә.; Гејбуллајев, Г. Ә. Јајҹы // Ермәнистанда Азәрбајҹан мәншәли топонимләрин изаһлы лүғәти. Бакы: Оғуз ели. 1998. 452 с.
  11. erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) Arxivləşdirilib 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931) Arxivləşdirilib 2016-02-29 at the Wayback Machine. Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.16–17