[fars.] bax biyar
sif. [fars.] klas. Sonsuz, intəhasız, hüdudsuz. Zakir, usanmadın o qədər eşqdən ki, ta; Candan usandırdı sitəmibigəran məni
zərf [fars.] 1. Şübhəsiz, şəksiz, yəqin, doğru. Ayılsa atam məstlikdən haman; Məni tapmağa hökm edər bigüman
[fars.] bax günahsız. Məbada məni öldürə bigünah; Gətirdim bu xəlvət məkanə pənah! M.Ə.Sabir. [Güldəstə:] Bisəbəb, bigünah bir uşağın anasını at bayır
zərf və sif. [fars. bi… və ər. hal] 1. Halsız, taqətsiz, yorulmuş, əldən düşmüş; üzgün, zəif. Bihal yıxılmaq
[fars. bi… və ər. halət] köhn. bax bihal. [İrakli] … bihalət yıxılır səndəlin üstünə. Ə.Haqverdiyev
is. Zəiflik, taqətsizlik; yorğunluq, üzgünlük. Mana bu zəfü bihallıq, sağınma, pirlikdəndir; Gözün fikri məni yorğun salıb ahu qovanlar tək
sif. [fars. bi… və ər. hesab] 1. Haqsız. 2. Saysız-hesabsız, olduqca çox. 3. məc. Hesab bilməyən, anlamaz
is. köhn. Haqsızlıq. Danışma heç bihesablıqdan; Yaxşı olur doğrudüzün axırı. Aşıq Pəri
sif. [fars. bi… və ər. hədd] Hədsiz. Füzulidən səbatü səbrü cövrü qəhr az istə; Kim, ol biçarəyi dərdü qəmin bihədd zəbun etdi
sif. və is. [fars. bi… və ər. həya] Həyasız, utanmaz. [Səkinə xanım:] Gülsəba, heç bilirsən ki, mənim bu bihəya qardaşım arvadı başıma nə iş gətiribdi
is. Həyasızlıq, utanmazlıq. Bihəyalıq etmək
zərf [fars. bi… və ər. hiss] Hissiz. Bihiss halda uzanmaq. – Biçarə kişi bircə onu bildi ki, gücü gəldikcə “Vay dədə, vay!” – deyib, bihiss yerə yıxıl
sif. və zərf [fars. bi… və ər. hürmət] Hörmətsiz. [Səadət xanım:] Bağışlayın, əgər məndən bihörmət iş baş vermişsə, üzr istəyirəm… Mir Cəlal
dan. bax bihörmətlik. Burada nə kötək lazımdır, nə bihörmətçilik, nə də qeyri bir bəhanə. C.Məmmədquluzadə
is. Hörmətsizlik. Baba üzrxahlıq etdi: – Xanım, başına dönüm, bihörmətlik olar, xəcalət çəkərəm, – dedi
sif. və zərf [fars.] Boş-boşuna, əbəs, nəticəsiz, mənasız, faydasız. Bihudə iş. Bihudə danışıq. Bihudə zəhmət
sif. [fars.] 1. Özündən getmiş, bayğın. Sevil bihuş halda yatırdı. Ə.Sadıq. □ Bihuş olmaq – özündən getmək, bayılmaq
zərf [fars.] Özündən getmiş kimi, bayğın halda. Şair bu sözləri vəcd . . halında söyləyərək, bihuşanə yıxılıb, hərəkətsiz qaldı
is. [fars.] Bihuş-edici (yuxuladıcı) maddə. Əyyarlar başladılar Dəmirçi oğlunun üstünə bihuşdarı səpməyə
sif. Bihuş edən, məstedici. …Bihuşedici ətir … şirin bir yuxu gətirmişdir. İ.Əfəndiyev
is. 1. Bihuş, özündən getmiş adamın halı; bayğınlıq. Kiçik Lena bihuşluğundan ayıldı, gözlərini açdı
sif. [fars. bi… və ər. hüdud] Hüdudsuz, nəhayətsiz, ucsuz-bucaqsız. Dəryayi-bihüdud idi çərxi-zümürrüdin; Könlüm misalı mövczənü biqərar idi
sif. [fars.] Hünərsiz, bacarıqsız. Kərəmsiz kimsəni hər yerdə gördüm, bihünər gördüm. M.V.Vidadi. …Heç kafər bəndəyə düçar olmasın; Ev-eşiyi murdar, b
sif. və zərf [fars. bi… və ər. xəbər] Xəbərsiz. Mən bu işdən bixəbərəm. Əhvalatdan bixəbər olmaq. – Məhəbbət ləzzətindən bixəbərdir zahidi-qafil
sif. [fars. bi… və ər. xətər] Xətərsiz, qorxusuz, təhlükəsiz
zərf [fars. bi… və ər. ixtiyar] 1. İxtiyarsız, qeyri-iradi, qeyri-ixtiyari (olaraq), özü istəmədən, özündən asılı olmayaraq
zərf [fars. bi… və ər. ikrah] köhn. İkrahsız, nifrətsiz, çiyrənmədən. Baxan, baxmaq gərək qabaq-qabağa; Göz ucilə baxan biikrah baxar
sif. [fars. bi… və ər. iqrar] İqrarsız, sözünün üstündə durmayan, verdiyi sözdən dönən, dönük. Bivəfasan, səndən üz döndərmişəm; Yalançıya, biiqrara b
[fars. bi… və ər. iman] bax imansız. [Çiçək xanım:] Mən bu xarabaya belə qız vermişdim? Bir dəri qalıb, bir sümük, a biiman! N
[fars. bi… və ər. insaf] bax insafsız. Biinsaf adam. – [Hacı Saleh:] Neçə dəfə səni dar gündən qurtarmamışam, a biinsaf kişi! S
bax insafsızlıq
sif. [fars. bi… və ər. intiha] İntəhasız, sonsuz; son dərəcə, lap çox. [Muzdur] xüsusilə düşdüyü bəladan … xilas olub, divan xatirəsindən qurtulmasına
[fars. bi… və ər. izn] bax izinsiz. [Xan:] Onun nə həddi var məndən biizn mənim arvadımın otağına girsin
sif. [fars.] Kamına çatmamış, arzusuna nail olmamış, muradına çatmamış, istədiyinə qovuşmamış, nakam
sif. və zərf [fars.] 1. İşsiz, peşəsiz, məşğuliyyətsiz. Bikar adam. Bu gün bikaram. Bikar gəzmək. Bikar olanda bizə gəl
[fars. bikarə] 1. sif. dan. Gərəksiz, vecsiz, lazımsız, yararsız, faydasız, pis. Bikara adam. Bikara şey
f. dan. Gərəksiz, lazımsız, yaramaz bir hala düşmək; xarablaşmaq, pisləşmək, vecsizləşmək
is. bax bikarlıq. Oxucularımızdan iltimas edirəm ki, “İrşad”ın 79-cu nömrəsində Əhməd bəy(in) bikarçılıqdan yazdığı altı sütunlu baş məqaləyə diqqət e
“Bikarlaşmaq”dan f.is
f. Bikar qalmaq, işsiz qalmaq, heç bir işlə məşğul olmamaq
is. İşsizlik, avaralıq, işsiz gəzmə. İttifaqən bazar sənaətlərində rəvac olmayıb, qayət bikarlıqdan [adamlar] ac və möhtac qaldılar
sif. və zərf [fars. bi… və ər. keyf] 1. Kefsiz, bir qədər xəstə. □ Bikef olmaq – kefsiz olmaq, bir qədər xəstə olmaq
f. məh. Əhvalı pozulmaq, pərt olmaq, məyus olmaq. Ayna bikefləyib cəld aradan çıxdı. S.Rəhimov. Anasının nə kimi işgəncəli həyat keçirdiyini eşidən Gü
is. Kefsizlik, əhvalı dəyişmə, pozulma. // Qəmlilik, qüssəlilik, kədərlilik, məyusluq
sif. və is. [fars.] Kimsəsiz, adamsız; heç bir adamı, qohumu olmayan. Qəriblikdə bikəslərin halını; Fikr elərəm, gözüm dolar qan ilə
is. Kimsəsizlik, adamsızlıq; heç bir adamı, qohumu olmayan adamın halı. Yetdi bikəsliyim ol qayətə kim, çevrəmdə; Kimsə yox cizginə girdabi-bəladən qe
[ər.] bax bakir(ə)
sif. [fars. bi… və ər. qal] köhn. Sakit, səs-küy salmayan. Mən Hacı Abtalıbdan, külfətindən bir pislik görməmişəm və eşitməmişəm, biqal adamdırlar
[fars. bi… və ər. qeyd] bax qeydsiz. Balaca uşaqlar gülər sifətləri ilə biqeyd, bağın xiyabanlarında qışqırtı ilə yüyürüşürlər