is. Uşaq oyunlarından birinin adı
is. Əllə görülən işin haqqı, qarşılığı. [Məstəli şah:] Xanım, divlərin əlmuzdusunu, ənamını kərəm edin
sif. 1. Əli, ya əlləri olmayan. Bir Əlsiz adam. 2. bax əlsiz-ayaqsız. Cəlil ağa özü keçmişdə fəqir olduğundan çox rəhmli idi və harada bir ittifaq düş
sif. və is. Bacarıqsız, aciz, yazıq, köməyə möhtac. Əlsiz-ayaqsız adam. – [Əmiraslan bəy:] O, nizami qoşun deyil, əlsiz-ayaqsız … kasıb-küsublardan to
bax həndbol
zərf Tez, dərhal, o dəqiqə, o saat, dayanmadan, cəld, iti. Əlüstü ayağa qalxdı. Əlüstü yola düşdüm. – Məhəmmədhəsən əmi əlüstü girdi həyətə
is. Əl-üz silmək üçün dəsmal
is. Əl-üz yumaq üçün xüsusi quruluşlu lüləyi olan alət. Əlüzyuyanda boynunu yumaq. – Otaq pis deyil idi; student otağına məxsus hər bir şey var idi: y
sif. [ər.] Cürbəcür rəngdə olan, rəngarəng, rəngbərəng, ala-bəzək. Əlvan kağız. Əlvan çiçəklər. Əlvan tüklü quş
sif. Dəmirdən başqa bütün materialların ümumi adı
is. zool. Sərçələr dəstəsindən bəzəkli kiçik quş
is. Əlvan (rəngbərəng) lampalarla bəzənmiş şey
is. 1. Əlvan şeyin halı, görünüşü; rəngbərənglik, rəngarənglik. Çiçəklərin əlvanlığı. 2. Əlvan bəzənmiş şey, yer və s
sif. 1. Yararlı, münasib, uyğun, müvafiq. Əlverişli üsul. Əlverişli şərait. Üzümçülük üçün əlverişli iqlim
is. 1. Yararlılıq, münasiblik, uyğunluq, müvafiqlik, işəyararlılıq. Yeni üsulun əlverişliliyi. Şəraitin əlverişliliyi
sif. Əlverişli olmayan, işə yaramayan. Əlverişsiz şərait. Əlverişsiz iş
is. Əlverişli olmama, işə yaramama
nida [ər.] Sağlıqla qal, xudahafiz. Əlvida, ey sevimli şəhər. – Əlvida! Əlvida! Daldığım uyğu; İnanmam ölümmü, röyamı yoxsa
bax əlyazma(sı). Qədim əlyazısı
is. Əl ilə yazılmış mətn, kitab və s; əlyazısı. Əlyazmaları fondu (əlyazmaları toplanılıb saxlanılan yer, idarə, şöbə və s
bax əlçatmaz
zərf [ər.] klas. 1. Bu gün, indi. Yoxsa Məlikov Həsənbəyi-pir; Əlyövm olunur vətəndə təqdir? M.Ə.Sabir
sif. [ər.] klas. Daha lazım, ən vacib, çox gərəkli. □ Əlzəmdir – lazımdır, çox vacibdir. Əlbəttə, elm təhsil eləmək hər bir babətdən lazımdır və padşa
[ər.] bax aman. Böylə gedərsə Bakı əldən gedər; Qalmaz o məvadə əman, hiç, hiç! M.Ə.Sabir
is. [ər.] 1. Birinə inanıb bir şeyi müvəqqəti olaraq tapşırma, vermə. Bu üzük sizdə əmanət qalsın. □ Əmanət almaq – müvəqqəti istifadə üçün almaq
sif. 1. Əmanət verən adam. // Əmanət kassasında pulu olan adam. Əmanətçilərə xidmət. – [Müstəntiq:] Yox, sən qurtar get, indi uzaq kəndlərdən gəlmiş ə
is. [ər. əmanət və fars. …dar] 1. Əmanət saxlayan adam, əmanətçi. 2. məc. klas. Əmanət. Dün Füzuli arizin görgəc, rəvan tapşırdı can; Laf edib derdi k
zərf [ər.] 1. Əmanət yolu ilə, əmanət olaraq. 2. bax amanatabənd
sif. 1. Əmanət olaraq verilən. 2. bax amanatabənd
is. Piramida şəklində yığılmış məhsul topası
is. Məmə, döş. Fəxrəddin!… Mən səni bu əmcəklərimlə bəsləmişəm, Fəxrəddin! N.Vəzirov. İnəyin əmcəyindən çıxan süd balaca bulaq kimi şırhaşırla sərnicl
sif. 1. Əmcəyi olan; məməli. Cücə ağgünlü olsaydı, toyuq əmcəkli olardı. (Ata. sözü.) 2. məh. Hələ sağılmamış
“Əmdirilmək”dən f.is
məch. Əmməyə məcbur edilmək
“Əmdirmək”dən f.is
icb. Əmməyə məcbur etmək; döş vermək, döşdən süd vermək
is. İnsanın əqli və cismani gərginlik tələb edən məqsədəuyğun və ictimai cəhətdən faydalı fəaliyyəti; zəhmət
sif. Öz əlinin zəhməti ilə dolanan, öz əməyi ilə yaşayan, zəhmətkeş. Əməkçi bəşəriyyət. – Haydı, əməkçi qız, gəl məni dinlə
is. Əməklə keçinmə, zəhmətlə yaşama, zəhmətkeşlik
sif. 1. Böyük xidmətləri olan. Əməkdar alim. 2. rəs. Elm, incəsənət, maarif, idman və s. sahəsində özünü göstərən qabaqcıl adamlara dövlət tərəfindən
is. 1. Bir işdə böyük xidmətləri olma. 2. dan. Əməkdar adı (bax əməkdar 2-ci mənada). Əməkdarlıq almaq
is. 1. Birisi ilə bir yerdə işləyən və ya ona kömək edən adam, iş yoldaşı. Mənim əməkdaşım. – [Elxan:] Qorxmaz, zavallı əməkdaşlarım məhv oldular… C
is. 1. İşləmə, çalışma. □ Əməkdaşlıq etmək – 1) birinə kömək etmək. Təcrübə işlərində professora əməkdaşlıq etmək; 2) əməkdaş olmaq, işləmək
is. tar. İşçilərin əməyini hesablama vahidi. Kərim işləyən, öz işinin haqqhesabını çox yaxşı bilən, bir əməkgününü itirməyən, əyriliyə qarşı vuruşan b
is. bot. Uzun gövdəli, sünbül kimi iri parlaq rəngli çiçəkləri olan çoxillik bitki. Payızlıq sovka tırtılları … çil və əməköməçi bitkilərini çox sevir
sif. bax əməksevən. Əməkpərvər qız
sif. Əməyi, zəhməti, işləməyi sevən, çalışqan. Əməksevən xalq. – Əməksevən gənc nəsillər; Dönür şeyda bülbülə
is. Əməyi, zəhməti, işləməyi sevmə; çalışqanlıq. Öz uşaqlarında … əməksevənlik, qayğıcıllıq sifətləri tərbiyə etmək hər bir ananın müqəddəs borcudur
bax əməksevən. O, çox əməksevər adamdır