bax qeyzləndirmək
sif. və zərf Hiddətli, acıqlı, hirsli, qəzəbli; hiddət, acıq, hirs, yaxud bərk narazılıq ifadə edən. Qeyzli baxış
zərf Acıqlı-acıqlı, hiddətlə. Qeyzli-qeyzli danışmaq. – Lütfəli bəy evinə gəlib, qeyzli-qeyzli gəzinərək öz-özünə deyirdi: – Arvad, dayan, gör mən sən
zərf [ər. qeyz və fars. …nak] köhn. Qeyzli surətdə, qeyzlə. Cütçü baba böylə deyib qeyznak; Eylədi ol qırğını ol dəm həlak
is. [ər.] Keçmişdə adətən mollaların geydiyi uzun paltar, cübbə, don (bəzən əba-qəba şəklində işlənir)
is. [ər.] Çirkin iş, çirkin hərəkət, yaraşmaz iş; qüsur, nöqsan, günah. Əgər qəbahətdir, bunun nisbətini bizə niyə verirsən? M
sif. Qəbahəti olan, qüsuru olan. Qəbahətli olduğuna görə səsini çıxarmır. Qəbahətli eynilərdi çox üzləşənlər; Nadanları tutaşdırıb zövq alan azmı? M
sif. Qəbahəti, günahı, qüsuru olmayan
is. Qəbahəti, günahı, qüsuru olmama
is. [ər.] köhn. Bir mülkün və sairənin alınıb-satılması haqqında rəsmi sənəd. Bunlar pul təməssükləri, mülk qəbalələri və sair lazımsız kağızlardı
is. [ər. qəbalə və fars. …namə] bax qəbalə
sif. köhn. Qəba geymiş, əynində qəba olan. Atlazdan qəbalı, belində şalı; Gövhərdən bahalı üzündə xalı
sif. [ər.] köhn. 1. Çirkin, yaraşıqsız, kifir. Qəbih üz. Qəbih əndam. 2. Qəbahətli, nalayiq, yaraşmayan, ləyaqətsiz, pis
[ər.] Cür, növ, kimi, cins. Bizim mübarizə apardığımız əmir də bu qəbil adamlardandır. M.S.Ordubadi. Qəhrəmani o qəbil insanlardan idi ki, onların fik
is. [ər.] İbtidai cəmiyyətdə: bir soydan törəmiş və bir rəisin idarəsi altında birlikdə yaşayan köçəri tayfa, nəsil; əşirət, oymaq
is. [ər.] Ölüləri basdırmaq üçün xüsusi şəkildə qazılan çuxur: məzar, gor. Hər cümə axşamı [Zeynəb] ərinin qəbri üstə gedib, bir yekə mərəkə qurar
is. Qəbrin üstünə qoyulan tavadaşı
bax goreşən
is. [ər. qəbr və fars. …stan] Qəbirlər olan yer, ölülərin basdırıldığı yer; məzarlıq. Qəbiristandan ölü qayıtmaz
bax qəbiristan. Qəbiristanlığın girəcəyində Ağası bəy əlini döşünə qoyub xana və məiyyətinə təzim edib döndü
is. 1. Ölüləri basdırmaq üçün qəbir qazan adam. Ay qəbirqazanlar; gedin ev tikin! Bu qəmli dərədə [“Qurd ağzı”nda] plan ki, yoxdur
is. [ər.] Qarnı bağlanma, mədəsi işləməmə. □ Qəbiz etmək (eləmək) – qarnını bərkitmək, bağlamaq. Qəbiz olmaq – qarnı işləməmək, qarnı bərkimək
is. Qəbiz olma, qarnı işləməmə
is. [ər.] 1. Verilən, təslim edilən, göndərilən, təklif edilən şeyi alma. Ərizələrin qəbulu başlanır
is. Göndərilən, ya təhvil verilən malı və s. qəbul edən işçi, xidmətçi. Zavod sahibi gəlir, qəbulçuya lazımi buyuruq və göstərişlər söyləyir
sif. Radio (elektromaqnit) dalğalarını qəbul edən; alıcı. Qəbuledici radiostansiya. // İs. mənasında
is. [ər.] Pul, qiymətli şey və sairənin alınması, qəbul edilməsi haqqında verilən kağız, sənəd. Ev kirəsi qəbzi
is. [ər.] Bir şeyin tutulacaq yeri, qulpu, dəstəsi. Qılıncın qəbzəsi. – Zakirin qətlinə bəsdir nigahın; Əl vurma, qəbzeyixəncər istəməz
sif. Tutacağı, dəstəsi olan; saplı, dəstəli. [Cavanşir:] Onun qılıncı qızıl qəbzəli olsa da, mən özünə qaytarardım
is. bot. Dəniz sahili qumluqlarında və şoranlıqlarda bitən kol-bitki
is. Sağsağan
is. məh. Yəhərin üstündən salınan bəzəkli örtü, cecim
sif. məh. Üstündən qəcərə salınmış
is. [ər.] 1. Boy, boy-buxun, qamət. Qəddin ki, sərvi-xuraman ilən bərabərdir. Qövsi. Zorbadır hərçənd ki, qəddin sənin; Yox mənə tay olmağa həddin sən
is. Boy-buxun
sif. Boy-buxunlu
is. və sif. [ər.] Rəhmsiz, amansız, mərhəmətsiz, zalım. Qəddar düşmən. – Bütün dövrlərdə müstəbid, qəddar; Ağıldan, kamaldan, fikirdən qorxar
zərf [ər. qəddar və fars. …anə] Amansızcasına, mərhəmətsizcəsinə, insafsızcasına, zalımcasına
bax qəddaranə
is. [ər.] köhn. Hər iki tərəfi kəsən ağır qılınc. Nəhayət, [əlbəyaxa vuruşmalardan] heç bir şey çıxmazdı, qəddarələr və xəncərlər işə düşərdi
is. Rəhmsizlik, mərhəmətsizlik, amansızlıq, zalımlıq. Yağıları sevindirdik, bəs eləyər! Al mumluğu; al, qəddarlıq öyrət bizə! M
f. dan. Yonmaq, çərtmək. Hikmət haradansa çoxlu karandaş gətirib qəddədi, stolun üstünə qoydu. Mir Cəlal
məch. dan. Çərtilmək, yonulmaq
f.sif. dan. Çərtilmiş, yonulmuş
is. [ər.] Şərab, su və s. içməyə məxsus qab; piyalə, kasa. Şərab qədəhi. – Saqi, kərəm eylə, cam gəzdir! Durma, qədəhi müdam gəzdir! Füzuli
is. Kiçik qədəh, incə qədəh
sif. [ər. qədəh və fars. …nuş] klas. İçki içən, şərab içən. □ Qədəhnuş olmaq – içki içmək, şərab içmək
sif. bot. Görünüşcə qədəhə oxşayan. Qədəhvari tac
is. köhn. Pambıqdan toxunma sadə və ucuz parça, tünd göy rəngə boyanmış bez. Bazarın bir küncündə tikilmiş dükanın içində qədəkdən, bezdən, şilədən, a
is. [ər.] 1. Addım. Vəsiqəli adamlara hər qədəmdə təsadüf etmək mümkün idi. M.S.Ordubadi. Atlar başladılar qədəm ilə getməyə